معمای تازه تن تن در بروکسل پس از ناپدید شدن سردیس هرژه؛ انگشت اتهام به سوی مخالفان استعمار نشانه رفت

هرژه که نام اصلی او جورج رمی بود، نخستین داستانِ مصورِ تن‌تن را در دهه ۱۹۲۰ خلق کرد. این داستان سرآغاز شکل‌گیری مجموعه ماجراجویی‌های خبرنگار جوان بلژیکی به نام تن‌تن و سگ باهوش او یعنی میلو شد.

هرژه پس از موفقیت اولیه تن‌تن در سرزمین مادری‌اش، خبرنگار جوان را به کنگو فرستاد. کنگو در آن زمان همچنان به عنوان کشوری در آفریقای مرکزی جزء مستعمرات بلژیک بود و از سوی بروکسل اداره می‌شد.  

در مجموعه‌ای که در سال ۱۹۳۱ منتشر شد، تن‌تن به کودکان کنگویی مطالبی را در مورد بلژیک آموزش می‌دهد. همچنین، در یکی از تصاویرِ این مجموعه، در میان مردم محلی کنگو، زنی سیاه‌پوست در مقابل تن‌تن تعظیم کرده و از او به عنوان مردی سفیدپوست تمجید می‌کند. 

رسیدن نسخه دیجیتالی «تن تن در کنگو» و چالش نگاه نژادپرستانه

یک دانشجوی اهل کنگو که در دانشگاهی در بلژیک علوم سیاسی می‌خواند، در سال ۲۰۰۷ با به راه‌انداختن کارزاری تلاش کرد تا با طرح اتهام نژادپرستانه علیه نویسنده و طراح کتاب از انتشار و توزیع دوباره آن ممانعت به عمل آورد.

اما دادگاه بلژیک در سال ۲۰۱۲ اعلام کرد سندی برای اثبات قصد هرژه برای ترویج نژادپرستی در دست ندارد. دادگاه همچنین خاطرنشان کرد که این نسخه از ماجراهای تن‌تن که نخستین بار در ۱۹۳۰ منتشر و در ۱۹۴۶ نیز تجدید چاپ شده، در دورانی انتشار یافته که روحیه استعماری همچنان متداول بوده است.

البته هرژه پیش از مرگش گفته بود که از تصویری که از کنگو در مجموعه کتاب‌های کمیک استریپ تن‌تن به نمایش گذاشته پشیمان است، اما در عین حال، وجود انگیزه نژادپرستانه را در تصویرسازی‌ها رد و هدف اصلی از ارائه آن‌ها را نشان دادن تصویری واقعی از آفریقایِ دهه ۱۹۲۰ عنوان کرده بود.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید 

در حالی که فرضیه‌هایی در مورد احتمال نقش‌آفرینی فعالان جنبش ضداستعمار در ناپدید شدن سردیس هرژه مطرح شده بود، شهرداری محله اتربیک (Etterbeek) بالاخره به سکوت خود پایان داد و اعلام کرد که سردیس خالق مجموعه دادستان‌های تن تن به دستور شخص شهردار به مکان دیگری منتقل شده است. 

اما این پایان ماجرا نبود، چون شهرداری اتربیک گزارش داد که این تصمیم در پی حمله صورت گرفته به این سردیس که منجر به وارد آمدن آسیب جدی به قاب شیشه‌ای محافظ آن شده بود، اتخاذ شد.  

در پی انتشار این خبر، فعالان جنبش ضداستعمار به عنوان متهم ردیف اولِ حمله به سردیس مطرح شدند اما شهرداری اتربیک با رد این فرضیه اعلام کرد که این حمله به مخالفان استعمار ربطی ندارد و انگیزه اصلی مهاجمان ارزش این سردیس بوده که مشتریان خوبی در بازار سیاه دارد. 

شهرداری اتربیک یادآور شد که این سردیس از جنس برنز است که ارزش مادی آن را بالاتر می‌برد. 

در نهایت، شهرداری اتربیک پس از تعمیر محفظه شیشه‌ای سردیس هرژه آن را روز شنبه و بار دیگر در محل قبلی، نصب کرد.

جورج رمی (هرژه) در محله اتربیک متولد شد و ۲۰ سال از زندگی خود را در این محله سپری کرد و همواره یکی از مفاخر آن به شمار می‌رود.