نحوه محاسبه «سنوات ارفاقی» مشاغل سخت و زیان‌آور در صورت «تغییر ضرایب»

آفتاب‌‌نیوز :

بررسی برخی مواد و بند‌های برنامه هفتم توسعه در کمیسیون‌های تخصصی و تلفیق مجلس با تغییرات، اصلاحات و بعضا حذفیاتی همراه بوده که مخالفت با «افزایش سن بازنشستگی زنان و مردان»، «محاسبه میانگین حقوق پنج سال پایان دوره خدمت به عنوان ملاک پرداخت حقوق بازنشستگی» و یا «شروط سنی بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور» از جمله این موارد بود؛ این در حالیست که تغییراتی در «نحوه محاسبه سنوات خدمت در مشاغل سخت و زیان‌آور و تغییر ضرایب آنها» نیز ایجاد شده است.

تغییرات محاسبه سنوات خدمت در مشاغل سخت و زیان آور 

تغییر این محاسبه با تعریف میزان سختی کار به دو گروه «الف» و «ب»

 در بررسی‌های کارشناسانه برنامه هفتم توسعه در کمیسیون تلفیق، «نحوه محاسبه سنوات بیمه‌ای شاغلان در مشاغل سخت و زیان آور» در حالی دچار تغییراتی شده که دولت در تعریف مشاغل سخت و زیان آور خواستار تعیین ضریب «۱.۲» به ازای هر یک سال کار برای محاسبه سنوات بیمه‌شدگان بودند که نمایندگان و کارشناسان کمیسیون تلفیق با تقسیم مشاغل سخت و زیان‌آور به دو گروه «الف» و «ب»، بنابر سختی کار آن‌ها دو ضریب مختلف برای این محاسبه که تاثیری مستقیم در زمان بازنشستگی آن‌ها دارد، در نظر گرفته‌اند؛ به طوریکه ضریب سنوات مشاغل گروه الف (مشاغل با سختی کار کمتر) را از «۱.۲» پیشنهادی دولت به «۱.۳» سال (با حداکثر سقف ۷ سال که می‌توان به سنوات بیمه‌ای اضافه کرد) تغییر دادند، اما این ضریب برای مشاغل گروه ب (مشاغل با سختی بالا) بدون تغییر و کمافی‌السابق همان «۱.۵» (با حداکثر سقف ۱۰ سال که به سنوات بیمه‌ای اضافه می‌شود) در نظر گرفته شده است که نحوه محاسبه و اعمال سال‌های بیمه‌پردازی با احتساب این ضرایب در ادامه خبر آمده است:

در حالیکه سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه ضمن بیان اینکه تلفیق در مصوبه‌ای دولت را مکلف به بازبینی آئین‌نامه و دستورالعمل مشاغل سخت کرد، گفته بود: «در حال حاضر برای مشاغل سخت و زیان آور به ازای هر یک سال خدمت، یک و نیم برابر محاسبه می‌شود. تلفیق در مصوبه خود این موضوع را به دو بخش تقسیم کرد، یک بخش شامل مشاغل سختی می‌شود که از نظر سختی، بالاتر از حد میانگین هستند (شامل گروهی از مشاغلی می‌شود که سخت و زیان آور در ذات آنهاست و امکان کاهش و یا از بین بردن سختی کار وجود ندارد). برای این افراد به ازای یک سال خدمت یک و نیم برابر یعنی یک سال و نیم محاسبه می‌شود که سقف آن حداکثر ۱۰ سال است. گروه دوم برای آن دسته از مشاغل سختی است که از نظر سختی پایین‌تر از میانگین (مشاغل گروه الف، مشاغلی هستند که می‌توان با استفاده از امکانات تامینی و ایمنی لوازم مورد نیاز، سختی کار آن‌ها را کاهش و یا از بین برد) هستند. برای این دسته از افراد به ازای هر یک سال خدمت، ۱.۳ برابر ارفاق در نظر گرفته شد که سقف آن هم حداکثر هفت سال است.»

با احتساب ضریب ۱.۳ برای محاسبه سنوات خدمت در مشاغل سخت و زیان‌آور، سنوات ارفاقی «الفی‌ها» ۵ سال کمتر می‌شود 

محمد حسن زدا سرپرست اسبق سازمان تامین اجتماعی به تشریح جزییات بیشتری از این بند لایحه برنامه هفتم و محاسبه آن در سنوات بیمه‌ای بیمه‌شدگان پرداخت و گفت: بر اساس پیشنهاد دولت در بند «د» ماده ۲۹ لایحه برنامه هفتم، به جای اینکه هر ۱۲ ماه برای کارگران و شاغلان مشاغل سخت گروه الف، ۱۸ ماه (با ضریب ۱.۵) محاسبه شود، ۱۴ ماه (با ضریب ۱.۲) لحاظ می‌شود لذا پیشنهاد دولت مبنی بر کاهش۴ ماهه در سختی کار به ازای هر سال خدمت بود که توسط کمیسیون تلفیق دچار تغییراتی شد.

وی با تاکید بر اینکه در کمیسیون تلفیق این ضریب از ۱.۲ به ۱.۳ تغییر کرد گفت: اگر کارگری به روال قدیم هر ۱۲ ماه کارکردش ۱۸ ماه محاسبه می‌شد، اما در صورت تصویب قطعی این بند و با ضریب ۱.۳، هر ۱۲ ماه کارکرد، ۱۵ ماه محاسبه خواهد شد و با در نظر گرفتن سه ماه کاهش سنوات در طول ۲۰ سال خدمت متوالی، سابقه و سنوات بیمه‌اش ۶۰ ماه و به عبارتی ۵ سال کمتر می‌شود؛ لذا شاغلان این گروه برای بازنشسته شدن با ۳۰ سال سنوات، باید ۵ سال بیشتر (با ۲۵ سال سنوات) کار کنند.

ضریب سنوات کدام دسته از شاغلان بدون تغییر همچون گذشته ۱.۵ محاسبه می‌شود؟

این کارشناس بیمه ضمن یادآوری اینکه پیش از این هم مشاغل سخت و زیان‌آور از نظر سختی کار به دو گروه الف و ب تقسیم می‌شدند اظهار کرد: مجلس در بررسی‌های خود در کمیسیون تلفیق، اعلام داشته شاغلان گروه «ب» که سختی و زیان‌آوری جزو ذات کارشان است همچون شاغلان در معادن، قنات‌ها، چاه‌ها و فاضلاب، حاملان مواد مذاب، دباغی، روده پاک کنی، کار در تونلها، حمل و دفن زباله و ... که ذاتا سخت و زیان آور است، سنوات خدمتشان کمافی‌السابق با ضریب ۱.۵ محاسبه شود؛ به عبارت دیگر ۲۰ سال سابقه بیمه‌ای این افراد با احتساب این ضریب، ۳۰ سال خواهد شد و این‌ها با ۲۰ سال سابقه می‌توانند بازنشسته شوند.

وی در ادامه این گفت‌گو اظهارکرد: ما باید صفت سخت و زیان‌آوری مشاغل را از بین ببریم و اجازه ندهیم روح و جسم یک جوانی بدلیل کارش آسیب ببیند و سپس برای کارش ضریب تعیین کنیم؛ این در حالیست که بر اساس قانون، کارفرمایان متعهد هستند با استفاده از امکانات و وسایل ایمنی و حتی طراحی محیط کار، سختی و زیان‌آوری مشاغل خود را کاهش داده و یا از بین ببرند؛ اما اگر کارفرما نتوانست و کوتاهی کرد، باید کل هزینه‌های سختی کار را بپردازد که این در کشور مغفول مانده و کسی نمی‌آید بپرسد چرا این ماده اجرا نمی‌شود و پیگیری هم نمی‌شود و منتظریم فرد آسیب جسمی و روحی ببیند بعد به سوابق کاریش، ضریب بدهیم. 

سختی کار خبرنگاران را هم دسته‌بندی کنیم 

وی در پاسخ به اینکه علی‌رغم این اظهارات برای برخی مشاغل همچون خبرنگاری حتی با طراحی محیط نمی‌توان، سختی کارشان را نادیده گرفت و یا از بین برد گفت: علی رغم اینکه خبرنگاری کار سخت و زیان آوری هست، اما معتقدم همین سختی و زیان آوری را می‌توان به گروه الف و ب تقسیم کرد.

زدا با تاکید بر حذف شرط سنی برای بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور در لایحه برنامه هفتم یادآور شد: برای اولین بار در قوانین سخت و زیان آور، بندی با تعیین شرط سنی برای بازنشستگی، آن را برای زنان حداقل ۴۵ سال و برای مردان ۵۰ سال در نظر گرفته بود که در کمیسیون تلفیق حذف شد.