گرم شدن بی‌سابقه دریای مدیترانه

کارشناسان موسسه اقیانوس‌شناسی اسپانیا می‌گویند: گرم شدن دریای مدیترانه می‌تواند بر شرایط اقلیمی تاثیر بگذارد و به انقراض گونه‌ها منجر شود.

کارشناسان این موسسه که وضعیت اقلیمی و فیزیکی دریای مدیترانه را پایش می‌کنند با اعلام این خبر از تاثیر این پدیده بر شرایط اقلیمی و انقراض گونه‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند.

کارشناسان موسسه اقیانوس‌شناسی اسپانیا هر روز صبح برای نمونه‌برداری راهی ساحل می‌شوند و نمونه آب این دریا را برای انجام تحقیقات آزمایشگاهی جمع می‌کنند. آن‌ها عواملی نظیر میزان pH آب و تعداد میکروارگانیسم‌ها را تجزیه و تحلیل و دمای ساحل را اندازه‌گیری می‌کنند.

بادهای مختلف گاهی آب گرم‌تر و گاهی نیز سردتر را به سواحل جنوب اسپانیا می‌آورند اما به هرحال، روند افزایش دما طی ۴۰ سال گذشته تاییدی است بر این ادعا که دما در این مدت به وضوح، افزایش یافته است.

«مانوئل وارگاس»، یکی از دانشمندان شاغل در موسسه اقیانوس‌شناسی اسپانیا می‌گوید ما در حال حاضر بنا را بر این می‌گذاریم که دما در جنوب دریای مدیترانه در قرن حاضر به میزان دو درجه افزایش خواهد یافت و در شمال دریای مدیترانه حدود چهار درجه بیشتر خواهد شد. دریای مدیترانه، گرمسیری و به بیان دیگر به دماهای کارائیب شبیه خواهد شد.

کانون تغییرات آب و هوایی

پژوهشگران طی هفته‌های اخیر، شاهد پدیده‌ای بوده‌اند که با عنوان موج گرمای دریایی شناخته می‌شود. دریای مدیترانه در سواحل اسپانیا حدود چهار درجه گرم‌تر از دوره زمانی ۱۹۸۱ تا ۲۰۱۲ میلادی شده است. در سواحل الجزایر و ایتالیا، آب در برخی مکان‌ها حتی به میزان پنج درجه گرم‌تر شده است. گروه بین‌دولتی تغییر اقلیمی (IPCC) که خطرها و پیامدهای مربوط به تغییرات اقلیمی را رصد می‌کند، مدیترانه را با عنوان «کانون تغییرات اقلیمی» شناخته است.

آثار زیان‌بار برای اکوسیستم

در اثر این تغییرات، حیات زیر آب از جمله شرایط اسفنج‌ها، مرجان‌ها و جلبک‌های دریایی با خطر بزرگی مواجه شده است؛ به خصوص که دریای مدیترانه در سال گذشته بسیار گرم‌تر از حد معمول بوده است.

در چنین شرایطی کارشناسان اسپانیایی از انقراض دسته‌جمعی اسفنج‌ها، مرجان‌ها و جلبک‌های دریایی خبر داده‌اند.

آن‌ها می‌گویند: این موضوع با توجه به اینکه گیاهان دریایی، چراغ امیدی برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی محسوب می‌شوند، بسیار نگران‌کننده است.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که جلبک‌های دریایی می‌توانند حدود دو برابر بیشتر از جنگل‌های روی زمین، دی‌اکسید کربن ذخیره کنند اما با گرم‌تر شدن آب‌های دریای مدیترانه، دنیای جانوران نیز با مخاطرات تازه‌ای روبرو شده است. به گفته دانشمندان، در عین حال به نظر می‌رسد شرایط برای برخی از انواع عروس‌دریایی و ماهی‌های گرمسیری مانند «شیرماهی قرمز سمی» بهتر شده است.

گمان می‌رود که این گونه دریایی از طریق کانال سوئز وارد دریای مدیترانه شده باشد و از آن جایی که در دریای مدیترانه، دشمنان طبیعی کمی دارد به راحتی در حال دور کردن گونه‌های بومی از این ناحیه است.

«مانوئل وارگاس» از موسسه اقیانوس‌شناسی اسپانیا می‌گوید: اکوسیستم دریای مدیترانه هزاران سال فرصت داشته تا با شرایط اقلیمی سازگار شود اما اکنون تنها طی ۱۰۰ یا ۱۵۰ سال در آن تغییر به وجود می‌آید.

او تاکید می‌کند: برخی از گونه‌ها از پس این تغییرات بر نخواهند آمد و ما در حال از دست دادن تنوع زیستی هستیم.

افزایش خطر توفان

افزون بر آنچه که گفته شد، هواشناسان نیز از دمای بالای آب دریای مدیترانه نگران شده‌اند. در پایان ماه ژوئیه، میانگین دمای سطح دریای مدیترانه ۲۸.۷ درجه بود که میزان حرارت بی‌سابقه‌ای به شمار می‌رود. در چنین شرایطی آب، بیشتر از حد معمول در حال تبخیر است و خطر وقوع رخدادهای آب و هوایی سخت، مدام در حال افزایش است.

«کارستن شوانکه»، هواشناس مرکز هواشناسی آلمان در گفتگو با شبکه «آ.اِر.د» این کشور می‌گوید: ما به دلیل دمای بالای آب در اوایل ماه اوت (ماه جاری میلادی) شاهد وقوع توفان‌های عظیمی بودیم و در اسلوونی و در جنوب اتریش نیز سیل داشتیم. به گفته او باید بنا را بر این بگذاریم که در ماه‌های پاییز، توفان‌های بیشتری در کشورهای حاشیه دریای مدیترانه رخ خواهد داد.

این همه در حالی‌ است که گرم شدن دریا در هفته‌های آینده ادامه خواهد یافت، چرا که تابستان هنوز به پایان نرسیده است. هفته گذشته بار دیگر رکورد دما در اسپانیا شکسته شد. در «والنسیا» در دریای مدیترانه، دمای هوا به ۴۶.۸ درجه رسید و رکورد پیشین را به میزان بیش از سه درجه پشت‌ سر گذاشت.

٤٧٢٣٦