جبهه مقاومت افغانستان: طالبان عزم جنگ فرامرزی دارند

کارشناسان حضور طراحان حمله‌های انتحاری و جنگ‌جویان خارجی در صفوف طالبان را چالشی جدی برای منطقه خواندند. به گفته‌ آنان، طالبان فرصت را برای تروریسم بین‌المللی مساعد ساختند تا جهت اجرای حمله‌های فرامرزی، برنامه‌ریزی کنند. با این حال، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی، می‌گوید که افغانستان به پناه‌گاه امن تروریستی و زندانی برای شهروندانش مبدل شده است. او با اشاره به عدم پای‌بندی طالبان به تعهدات‌شان، از جامعه جهانی می‌خواهد که به ‌جای مردم افغانستان تصمیم نگیرد. آقای مسعود تاکید می‌کند که با وجود تلاش‌های مکررش، طالبان حاضر به ‌گفت‌وگو نشده‌اند. او از مردم و نیروهای سیاسی خواسته که علیه این گروه، متحد شوند. همچنان در اعلامیه پایانی این نشست، گفته شده که افغانستان نباید به صحنه رقابت و جنگ‌های نیابتی کشورها مبدل شود. طبق اعلامیه، حضور گروه‌های شورشی در افغانستان، منطقه و جهان را تهدید می‌کند و نباید از تروریسم سربازگیری شود.

افغانستان پس از سلطه طالبان به محراق گفت‌وگوهای امنیتی منطقه‌ای تبدیل شده است. کشورهای آسیای میانه به‌ویژه تاجیکستان از حضور گروه‌های تروریستی در خاک افغانستان، بارها ابراز نگرانی کرده‌اند. در تازه‌ترین مورد، اشتراک‌کننده‌گان نشست مشترک اکادمی ملی علوم تاجیکستان و «بنیاد شهید احمدشاه مسعود» گفته‌اند که باید افغانستان و تاجیکستان در مبارزه مشترک علیه تروریسم از تجربه‌های تاریخی و صلح تاجیکستان درس بگیرند.

در همین حال، شماری از تحلیل‌گران از کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ایران، که به‌گونه حضوری و غیرحضوری سخنرانی کرده، موجودیت ده‌های هراس‌افکن در قلمرو طالبان را تهدیدی بالقوه برای منطقه به‌ویژه کشورهای آسیای میانه خوانده‌اند. آنان خاطرنشان ساخته‌اند که هزاران جنگ‌جوی خارجی به شمول گروه‌های شورشی که از سوی سازمان ملل متحد به‌عنوان تروریست شناخته شده‌اند، افغانستان را حیاط خلوت خود انتخاب کرده‌اند. به گفته این تحلیل‌گران، طالبان روابط خود را با القاعده و ده‌های گروه تروریستی منطقه‌ای حفظ کرده و این گروه‌ها هم اکنون مصروف تجهیز و برنامه‌ریزی برای عملیات فرامرزی‌اند.

این تحلیل‌گران امنیتی می‌گویند که تحریک طالبان پاکستانی به‌شکل علنی فعالیت نظامی دارد، اما سایر گروه‌ها در حال انجام ظرفیت‌سازی برای اجرای برنامه‌های بعدی‌شان هستند. برخی از این تحلیل‌گران تاکید کرده‌اند که مربیان بمب‌گذاری‌های انتحاری و برنامه‌ریزان ماهر حمله‌های هراس‌افکنانه خارجی، در صفوف طالبان حضور دارند. به گفته آنان، اگر رهبری طالبان اقدام به طرح و اجرایی برنامه‌های «تروریستی» منطقه‌ای کند، منابع نامحدود مالی در دسترس دارد. آنان همچنان افزوده‌اند که انتقال تحریک طالبان پاکستانی به شمال افغانستان، پیامدهای ناگواری برای آسیای میانه دارد.

با این حال، میرزامحمد یارمند، معین وزارت داخله حکومت پیشین، می‌گوید که طالبان موضع رسمی خود را در قبال تروریسم و عملیات برون‌مرزی پنهان می‌کنند. او تاکید می‌ورزد که این گروه، داعیه جنگ فرامرزی دارد و به جنگ‌جویان خارجی تعهد داده که «تا بی‌نهایت جهاد را ادامه دهند.» این مقام امنیتی پیشین افزوده که رهبران طالبان همه کشورهای مسلمان از جمله کشورهای آسیای مرکزی را «فاسد، غیراسلامی و واجد شرایط سرنگونی» می‌دانند.

از سوی دیگر، احمدولی مسعود، رییس «بنیاد شهید احمدشاه مسعود»، گفته است که سلطه طالبان در افغانستان، این کشور را به کام مرگ فرو برده بود. به گفته او، تروریسم برای بلعیدن منطقه دهن باز کرده است. آقای مسعود تاکید کرده که دوساله‌گی وضعیت حقوق بشری و اقتصادی افغانستان در زیر حاکمیت طالبان باید به منطقه درس‌هایی آموختانده باشد. او افزوده که اگر کشورهای منطقه برای مقابله با طالبان عمل نکنند «خطر افراط‌گرایی در قالب نقشه‌های ژیوپلیتیکی و استراتژی قدرت‌های فرامنطقه‌ای با استفاده از لشکر ترور و افراط‌گرای ارزان به نام طالبان» منطقه را به‌شدت تهدید خواهد کرد.

همزمان با این، شماری دیگر از تحلیل‌گران و مقام‌های دولت پیشین، استفاده ابزاری طالبان از دین را تداعی‌کننده جنگ جدید در منطقه توصیف کرده‌اند. به گفته آنان، این جنگ مدارا و همزیستی را از بین می‌برد. از نظر آنان افغانستان باید در چارچوب امنیتی آسیای میانه، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. این تحلیل‌گران می‌گویند که طالبان در اختیار تروریسم بین‌المللی قرار دارند و این مساله نباید ساده‌سازی شود. به گفته این تحلیل‌گران، داعش تهدیدی جدی دیگر در افغانستان است.

با این حال، احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت ملی افغانستان، می‌گوید که کشور به پناه‌گاه تروریسم و زندانی برای شهروندان مبدل شده است. او تاکید کرده که طالبان ارزش‌های مردم را از بین برده و تلاش این جبهه برای گفت‌وگو با این گروه، نتیجه نداشته است. رهبر جبهه مقاومت ملی از جامعه جهانی خواسته که حق تعامل و روابط استراتژیک را زیر نام کمک به مردم افغانستان با طالبان ندارند و نباید به ‌جای مردم افغانستان تصمیم بگیرند.

مسعود می‌گوید: «طالبان وعده‌های‌شان را زیر پا کردند و روابط‌شان با تروریست‌های قوی‌تر از گذشته باقی مانده است. روزبه‌روز به جمعیت تروریست‌ها افزوده می‌شود. باید توجه شود.» او از مردم و نیروهای سیاسی خواسته که در قبال طالبان متحد شوند و انتظاری از دیگران نداشته باشند.

رهبر جبهه مقاومت ملی تاکید می‌کند که توافق‌نامه دوحه بر محور منافع امنیتی شکل گرفته و هیچ نامی از مردم افغانستان، زنان و حقوق بشر گرفته نشده است. به گفته مسعود، جهان در مذاکرات دوحه به مردم افغانستان «خیانت» کرده و این کشور را به دست تروریسم داده است. او از کشورهای منطقه می‌خواهد که در قبال افغانستان، تصمیم مشترک بگیرند.

از سوی دیگر، در اعلامیه پایانی این نشست آمده است که قدرت‌های بزرگ و شماری از کشورهای منطقه نباید افغانستان را به صحنه رقابت‌ و جنگ‌های نیابتی‌شان تبدیل کنند. در این اعلامیه تاکید شده که جهان نباید از تروریسم سربازگیری کند و به دنبال ساده‌سازی این پدیده زیر نام طالبان باشد.

در اعلامیه این نشست آمده است: «از کشورهای اروپایی و امریکایی و سازمان‌های بین‌المللی جدا تقاضا می‌نماییم تا قباحت طالبان را در دایره منع تعلیم زنان منحصر نساخته و سرشت فاشیستی و تروریستی این گروه را نادیده نگیرند.»

در این اعلامیه از کشورها و سازمان‌های اسلامی خواسته شده که در خصوص مشروعیت‌زدایی دینی از طالبان و سایر گروه‌های تروریستی، مسوولیت اخلاقی و دینی خود را انجام دهند. در اعلامیه تاکید شده که تنها به رسمیت شناخته نشدن یک «رژیم تروریستی» کافی نیست و باید به مردم افغانستان کمک شود تا نظامی برخاسته از اراده خود را بر کرسی بنشانند.

اکادمی ملی علوم جمهوری تاجیکستان و «بنیاد شهید احمدشاه مسعود» از رسانه‌ها خواسته‌اند که در بازتاب جنایات ضد بشری، نقض حقوق زنان و اعمال تبعیض آشکار علیه گروه‌های قومی و مذهبی، مردم افغانستان را همکاری جدی کنند. در این اعلامیه همچنان آمده است که نهادهای مددرسان نباید اجازه بدهند که کمک‌های بشردوستانه باعث تقویت جنگ‌جویان طالبان شود.

کشورهای منطقه در حالی از وضعیت امنیتی در افغانستان ابراز نگرانی می‌کنند که طالبان گفته‌اند مسوول اجرای مطالبات جهان نیستند. این گروه، بارها گفته است که جنگ‌جویان خارجی در افغانستان حضور ندارند، اما در توافق با دولت پاکستان، اعضای تحریک طالبان پاکستان را به‌گونه عملی در شمال و شماری از مناطق دورتر از خط دیورند انتقال داده‌اند.

۳۱۱۳۱۱