از تحول در صنعت نساجی یزد تا تربیت مروّجان علوم اسلامی

ایسنا/یزد پژوهشگر، محقق و نویسنده‌ی تاریخ یزد، از «سید احمد اخوان دستمالچی» پدر صنعت نسّاجی یزد و بنیانگذار مؤسسه‌ای فرهنگی و تحقیقاتی با همین نام، به عنوان شخصیتی مثبت و کارساز در حوزه‌های اقتصادی و بویژه کارآفرینی، اجتماعی و سیاسی در اواخر عمر نیز فرهنگی و پژوهشی یاد کرد.

«حسین مسرّت» در گفت‌وگو با ایسنا، «سید احمد اخوان دستمالچی» را در کنار تمام خدمات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی‌اش از مشاهیر وقف کتاب در ایران خواند و در مورد زندگی‌اش تصریح کرد: «سید احمد» در اردیبهشت ۱۳۱۳ هجری شمسی در محله مالمیر یزد به دنیا آمد؛ پدرش «سید محمد» و مادرش «بی بی صدیقه اخوان دستمالچی» هر دو از سادات طباطبایی یزد بودند.

وی شغل پدر سید احمد را در ابتدا خرید و فروش منسوجات یزدی و سپس فعالیت به عنوان بازرگان عمده خواند و گفت: سید احمد پس از کسب تحصیلات مقدّماتی در دبستان اسلام به سفارش و خواست پدر که دوست داشت او به جای ادامه‌ی تحصیل، شغلی برای خود دست و پا کند، وارد بازار و فعالیت‌های اقتصادی شد.

مسرت ادامه داد: سید احمد تا چندین سال نزد پدر در بازار خان فعالیت می‌کرد تا این که از پدر جدا شد و خود مستقلاً به همراه چند نفر، کارخانه‌ی ماهباف واقع در خیابان امام خمینی کنونی یزد روبروی کارخانه‌ی سعادت را در سال ۱۳۴۰ به اندیشه‌ی تحوّل در صنعت نساجی بنیان گذاشت.

به گفته‌ی این پژوهشگر یزدی، البته اخوان دستمالچی  از رده‌های پایین شغل نساجی که در یزد «شَعر بافی» نام داشت، آغاز بکار کرد و حتی گاه چندین شبانه روز به خانه نمی‌رفت تا بتواند کارهای اوّلیه‌ی شرکت خود یعنی ماهباف را سامان دهد به طوری که از کارگری گرفته تا تعمیر دستگاه را انجام می‌داد.

وی خاطرنشان کرد: اخوان دستمالچی برای این که نیاز به مهندسان خارجی پیدا نشود، با توجه به هوش و ذکاوت سرشاری که داشت، برای رسیدن به اهداف مهم اقتصادی‌اش از هیچ کاری روی گردان نبود و حتی زمانی ناچار شد برای سردر آوردن از یک دستگاه بافندگی، چند ماهی به کارگری در کارخانه‌ای در اصفهان مشغول شود تا از مهندسان آن کارخانه، رمز و رموز دستگاه‌ها را یاد بگیرد.

مسرت با بیان این که اخوان دستمالچی بعدها با شریکانش، کارخانه‌ی ماهباف را فروخت و با تجربه‌ی خوبی که کسب کرد، توانست بنیانگذار و مدیر چندین کارخانه مانند زرّین، نایلون تکس، نسّاجی اردکان و طرّه در یزد شود، تصریح کرد: اخوان دستمالچی  بر اثر تلاش و  جدیت و درست‌کاری خیلی زود در صف بازاریان و بازرگانان نامدار و خوشنام یزد قرار گرفت و هرچند در دوران جوانی و میان‌سالی بیشتر به عنصر فعال و تلاشگر عرصه‌های صنعت و اقتصاد شهرت داشت ولی بعدها لقب «پدر صنعت نسّاجی یزد» را نیز به دلیل پیشکسوتی و خدمات چشمگیر در این صنعت نصیب خود کرده بود.

وی در ادامه یادآور شد: دستمالچی علاوه بر فعالیت‌های مثبت و کارساز اقتصادی بویژه کارآفرینی به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی نیز به صورت جدی می‌پرداخت و از هواداران نهضت امام خمینی(ره)‌ و  از یاران نزدیک و معتمدان آیت الله شیخ محمّد صدوقی رهبر مبارزات انقلاب اسلامی مردم یزد بود به طوری که دو مرتبه نیز توسط ساواک دستگیر شد.

مسرت با اشاره به فعالیت اخوان دستمالچی در انجمن ضدّ بهائیت یزد به نام «انجمن دینی یزد» که در شهرهای یزد، کرمان و اصفهان فعّال بود، گفت: وی در سال ۱۳۵۷ ش به هنگام اقامت امام خمینی در نوفل لوشاتو به همراه آیت الله صدوقی ، محمّدرضا اعتمادیان، دکتر ولی شاهی و نیز محمود دستمالچی به پاریس رفت.

وی به فعالیتهای اخوان دستمالچی در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یزد از دو  سال پیش از انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۹۰ و به عنوان رئیس این اتاق اشاره و بیان کرد: وی در مدّت ۳۵ سال مسئولیت و فعالیّت خود در اتاق یزد، یکی از خوش‌نام ‌ترین‌های بازرگانان عرصه اقتصاد در استان بود. 

وی با اشاره به انجام ۱۷ طرح عام المنفعه و نیکوکارانه‌ی اخوان دستمالچی پیش از انقلاب اسلامی و تداوم این روند بعد از انقلاب، گفت: او در سال‌های پایانی عمر با جهت‌گیری‌های فرهنگی و پژوهشی به انجام کارهای فرهنگی و تحقیقاتی روی آورد که راه‌اندازی مؤسسۀ فرهنگی و تحقیقاتی و در کنار آن یک کتابخانه مجهز، یکی از گام‌های فرهنگی مهم او بود.

مسرت عنوان کرد: تربیت مروّجان علوم اسلامی از دیگر برنامه‌های اصلی مؤسّسه وابسته به او بود. عضویّت در هیأت مدیرۀ جامعۀ نیکوکاری ابرار ایران با رویکرد کارآفرینانه و ایجاد اشتغال، پیشگامی در عرصۀ صنعت و اشتغال در حوزۀ نسّاجی کشور و فراهم کردن زمینۀ اشتغال برای هزاران نفر و عضویّت در سازمان پزشکی خیریه سیدالشهدا(ع)، از جمله آثار ماندگار اوست.

وی از دیگر مسئولیت‌ها و فعالتیهای اخوان کرباسچی به تأسیس چندین بنیاد خیریه در یزد، راه اندازی چندین انجمن دینی در یزد، عضو جامعه نیکوکاری ابرار وابسته به اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، عضو بنیاد حامیان دانشگاه یزد، عضو هیئت مؤسّس و هیئت امنای دبیرستان رسولیان، عضو هیئت مدیرۀ بنیاد فرهنگی علوی، تاسیس کارخانجات متعدد نساجی و تهیه مستمر جهیزیه برای خانواده‌های بی‌بضاعت، اشاره کرد.

«سید احمد اخوان دستمالچی» پس از عمری خدمت به فرهنگ و اقتصاد یزد، در ظهر یکشنبه  ۲۲ تیر ۱۳۹۳ به سنّ ۸۰ سالگی در بیمارستان حضرت سیّدالشّهدای یزد بر اثر سکتۀ مغزی درگذشت و بنا بر وصیّت خودش در جوار آرامگاه حضرت امامزاده جعفر(ع) یزد، در مقبره‌‎ آیت الله حاج شیخ غلامرضا فقیه یزدی که از سال‌ها پیش برای خود تدارک دیده بود، به خاک سپرده شد.

انتهای پیام