گزارش هفتگی معلولان: از تجمع تهران تا ممنوعیت «کیت‌های غربالگری» و تازه‌های پرونده «مرکز نیلوفران آبی»

در فاصله یکشنبه ۲۲ مرداد، «روز جهانی چپ‌ دست‌ها» تا ۲۹ مرداد امسال، اعتراض‌های جامعه معلولان در نقاط مختلف ایران ادامه داشت. بزرگترین این اعتراض‌ها در شهر تهران و روبه‌روی ساختمان شورای شهر در انتقاد به از کار افتادگی «سامانه حمل‌ونقل جانبازان و معلولین» برگزار شد.

پرونده «مرکز نیلوفران آبی» بوشهر، همچنان در افکار عمومی باز است و خبرهای تازه‌ای از آن منتشر می‌شود،‌ از جمله اینکه «فرد ضارب به‌دلیل تخلفی دیگر و نه کتک زدن معلولان» اخراج شده است. رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس هم گفت که «فیلم معلولان بوشهر را سه ماه قبل دیدیم».

هم‌زمان از تهران خبر مرگ مشکوک یک جوان معلول منتشر شد که می‌گویند از «ایست قلبی» فوت شده، اما بر بدنش آثار «کبودی، ضرب و جرح و سوختگی» دیده شده است.

موضوع فقر و نابرابری‌های اجتماعی، اقتصادی، همچنان در صدر اخبار معلولان ایران قرار دارد. کمپین معلولان این هفته گزارشی تصویری از «خانواده سه معلول خوزستانی» از شهر ایذه منتشر کرد که «بدون حداقل امکانات رفاهی»، در خیابان زندگی می‌کنند.

خانواده سه معلولی خوزستانی در چادر و بدون حداقل امکانات رفاهی زندگی می‌کند! pic.twitter.com/asbT0O6hE2

— کمپین معلولان (@dscampaign1) July 19, 2023

تجمع تهران روبه‌روی شورای شهر: آیا مساله گرانقیمتی زمین سامانه معلولان است؟

جلسه این هفته شورای شهر تهران در سایه تجمع افراد معلول روبه‌روی ساختمان این شورا برگزار شد و عاقبت سوال یک نماینده این شورا از شهردار تهران در موضوع «جابجایی و تغییر مکان سامانه حمل‌ونقل جانبازان و معلولین» پرسیده شد.

همزمان کمپین معلولان در اکانت ایکس (توییتر سابق) خود نوشت که «این سومین تجمع اعتراضی معلولان در یک ماه اخیر [در این موضوع] است. شهردار تهران برخلاف مصوبه شورا اقدام به جابجایی سامانه کرده است!»

تجمع معولان مقابل شورای شهر تهران

جمعی از معلولان در اعتراض به واگذاری و جابجایی ناوگان و تجهیزات سامانه حمل و نقل جانبازان و معلولین مقابل شورای شهر تهران تجمع کردند

این سومین تجمع اعتراضی معلولان دریک ماه اخیراست.شهردارتهران برخلاف مصوبه شورا اقدام به جابجایی سامانه کرده است! pic.twitter.com/HWgCFvqtXo

— کمپین معلولان (@dscampaign1) August 20, 2023

جعفری تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در این جلسه خطاب به علیرضا زاکانی، شهردار تهران پرسید:

جداشدن سامانه حمل‌ونقل جانبازان و معلولین از شرکت واحد اتوبوسرانی و الحاق آن به سازمان تاکسیرانی، مصداق تغییر در ساختار اداری سازمان شهرداری تهران است که بر اساس ماده ۵۴ قانون شهرداری، نیاز به اخذ مجوز از شورای شهر تهران دارد. شهرداری تهران پاسخ بدهد که با چه دلیل و با چه استناد قانونی، بدون کسب مجوز قانونی از شورای شهر چنین اقدامی انجام داده است؟

شورای شهر تهران محک می‌خورد!

شهرداری تهران روز گذشته بر خلاف مصوبه شورا دستور تخلیه سامانه حمل و نقل جانبازان و معلولین را صادر کرد

عضو شورا @sjtashakori با انتقاد شدید از خودسری شهرداری، @arzakani4 را تهدید به طرح سوال کرد

فردا روز آزمون شورا است؛ بر له یا علیه معلولان؟! pic.twitter.com/uo2dlHeIBM

— کمپین معلولان (@dscampaign1) August 14, 2023

روزنامه شرق نوشت که شهردار تهران روز سه‌شنبه برای پاسخگویی به این سوال در شورای شهر تهران حاضر خواهد شد. شرق نوشت که «چند دقیقه بعد از تذکر» هاشمی، شهردار تهران در گفت‌وگو با «پایگاه اطلاع‌رسانی روابط‌ عمومی شهرداری تهران» به‌جای پاسخگویی گفت: «قرار بر این است که خدمت بزرگی به معلولان ارائه شود». شرق می‌گوید «این خدمت بزرگ شامل افزایش تعداد خودروهای ناوگان و تنوع ایستگاه‌هاست».

هاشمی در این جلسه شورای شهر همچنین گفت شماره تلفن «۶۳۰۵» متعلق به «سامانه حمل‌ونقل معلولین» از کار افتاده است. این سامانه از ۱۳۸۹ شروع به کار کرده است و دست‌کم چهار هزار مشترک دارد و جامعه معلولان نگران از واگذاری آن به بخش خصوصی است که منجر به سخت‌تر شدن دسترسی آنان به حمل‌ونقل عمومی می‌شود.

تصویری از سامانه حمل‌ونقل جانبازان و معلولین که گفته می‌شود به دانشگاه شریف فروخته شده است.

هاشمی در جلسه ۱۰ مرداد شورای شهر هم از «واگذاری زمین سامانه حمل‌ونقل معلولان و جانبازان به یک استارتاپ» انتقاد کرده بود:

گویا قرار است که زمین شرکت واحد که در آن پایانه معلولین و جانبازان قرار دارد به استارت‌آپ‌ها اختصاص پیدا کند و این در حالی‌است که این سامانه تنها امید معلولان برای دسترسی به مراکز آموزشی بود.

تصویر از اپیلیکیشن «نشان» که آدرس و موقعیت سامانه حمل‌ونقل جانبازان و معلولان را در غرب تهران نشان می‌دهد.

این پایانه در محله طرشت تهران، در نزدیکی ترمینال غرب قرار دارد. گفته می‌شود زمین‌ گرانقیمت این پایانه به «دانشگاه شریف و مجموعه استارت آپ‌های متعلق به آن» فروخته شده است. در واکنش به این سوال نماینده شورای شهر، مهدی علیزاده، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران از جابجای مرکز پیام سامانه معلولان و جانبازان از طرشت به «محل شیر پاستوریزه» خبر داد و به ایسنا گفت علت این جابه‌جایی در این است که «زمین سامانه طرشت متعلق به شهرداری تهران نیست و سند آن به نام سازمان زمین شهری است»:

علت اینکه اتوبوس و ون‌ها در شش سامانه اتوبوسرانی توزیع شده‌اند، این است که در املاکی که متعلق به سازمان اتوبوسرانی است، این سامانه مستقر شود. ضمن اینکه با ساز و کاری که در نظر گرفته شده، در سریع‌ترین زمان بتوان به معلولان و جانبازان خدمت‌رسانی کرد.

او واگذاری خدمات تلفنی ۶۳۰۵ به بخش خصوصی را هم رد کرد و گفت «به‌هیچ‌عنوان موضوع خصوصی‌سازی مطرح نیست» و «علت قطع تماس سامانه هم مشکل مخابراتی است که به زودی رفع می‌شود».  

وزارت بهداشت و درمان: ممنوعیت تولید و واردات کیت‌های «غربالگری جنین»

یک گزارش خبری از فانا، پایگاه خبری تحلیلی دارو و سلامت با تیتر «تصمیم شوک‌آور وزارت بهداشت/غربالگری جنین عملا غیرممکن شد!» در شبکه‌های اجتماعی موجی از نگرانی به‌همراه داشت. مهدیار سعیدیان، سردبیر ماهنامه «دانستنی‌های پزشکی» در ایکس (توییتر سابق) در این زمینه نوشت:

عملی شدن ممنوعیت واردات «کیت‌های غربالگری نارسایی‌های جنین» یعنی تیر خلاص به پیکره نیمه‌جان سلامت مادر و کودک و به دنبالش سلامت جامعه.‌

عملی شدن ممنوعیت واردات«کیت های غربالگری نارسایی های جنین» یعنی تیر خلاص به پیکره نیمه جان سلامت مادر و کودک و به دنبالش سلامت جامعه.‌

— مهدیار سعیدیان (@MahdiarSaeedian) August 15, 2023

محمد امین طباطبایی‌فر، عضو هیات مدیره انجمن ژنتیک پزشکی ایران به فانا گفت که تصمیم وزارت بهداشت، «خطر تولد نوزادان مبتلا به ناهنجاری‌ها و بیماری‌های ژنتیکی افزایش خواهد یافت».

این تصمیم «اداره تجهیزات و فرآورده‌های آزمایشگاهی اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو»، بخشی از تصمیم‌های حکومت ایران در پی «قانون جوانی جمعیت» است که همسو با خواسته‌های علی خامنه‌ای، رهبر ایران برای «افزایش جمعیت به ۱۵۰ میلیون نفر»، می‌خواهد جلوی «پایان دادن به بارداری» را حتی برای «بیماری‌های ژنتیکی» در ایران غیرممکن کند.

طباطبایی‌فر به فانا گفت:

طی دهه‌های گذشته بر اساس نیاز جامعه، غربالگری جنین به ویژه برای سندرم داون انجام می‌شد اما براساس ماده ۵۳ قانون جوانی جمعیت غربالگری محدود شد و طبق این ماده، غربالگری تنها با درخواست والدین یا پزشک متخصص قابل انجام بود. حالا وزارت بهداشت پا را فراتر از این قانون گذاشته و با توقف صدور مجوز تولید و واردات کیت‌های غربالگری سه ماهه اول بارداری، کاری کرده که حتی اگر والدین یا پزشک متخصص هم درخواست غربالگری بدهند این کار امکان‌پذیر نخواهد بود چرا که باید کیت در دسترس آزمایشگاه‌ها باشد که بتوانند اقدام به غربالگری کنند و اگر کیت چه به صورت تولید داخل و چه به صورت وارداتی نباشد، غربالگری هم دیگر معنایی نخواهد داشت.

مجلس شورای اسلامی: تا کی قانون معلولان رعایت نمی‌شود؟

در روز یکشنبه، ۲۹ مرداد، هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی دو سوال از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی را اعلام وصول کرد. عبدالناصر درخشان، نماینده مردم ایرانشهر «در خصوص جامعه معلولین» پرسیده است که افراد این جامعه «تا چه زمانی باید در انتظار اجرای قانونی حمایت از معلولان باشند».

مرکز نیلوفران آبی: نماینده مجلس ویدیو را سه ماه پیش دیده بود

کمپین معلولان در ایکس (توییتر سابق) نوشت که « برخلاف اخبار قبلی، شکنجه‌گاه نیلوفران آبی که سال‌ها معلولان را مورد ضرب و جرح، اذیت و آزار، بدرفتاری، سوءتغذیه و سوء درمان و بهداشت قرار می‌داد، تعطیل نمی‌شود».

برخلاف اخبار قبلی، شکنجه‌گاه نیلوفران آبی که سالها معلولان رو مورد ضرب و جرح، اذیت و آزار، بدرفتاری، سوءتغذیه و سوء درمان و بهداشت قرار می‌داد، تعطیل نمی‌شه!

خانواده‌ها از برخورد و پیگیری‌شون رضایت دارن!

خبری از علیرضا حیدریان که دستش رو شکوندن و مداوا نکردن، منتشر نکردن!/۱ https://t.co/7ByjnSNl89

— کمپین معلولان (@dscampaign1) August 15, 2023

هم‌زمان خبرآنلاین به‌نقل از ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نوشت:

اتفاقی که در مرکز توانبخشی نیلوفران آبی در استان بوشهر افتاده است مورد مربوط به سال قبل بوده است که ما فیلم آن را سه ماه قبل در کمیسیون اجتماعی مجلس دیدیم و همان موقع به موضوع ورود کردیم و طبق گزارشی که به ما دادند با فرد خاطی برخورد قضایی شده است.

یک گزارش دیگر خبرآنلاین به‌نقل از بهروز مروتی، مدیر کمپین معلولان نوشت که «برخی فیلم‌ها مربوط به سال گذشته است اما فرد ضارب تا هفته پیش در مرکز فعالیت داشت و اخیرا به‌دلیل تخلفی دیگر و نه کتک‌کاری معلولان‌ اخراج شده است‌.»

کمپین معلولان نخستین رسانه‌ای است که ویدیویی از بدرفتاری با معلولان مرکز توانبخشی نیلوفران آبی را در تلگرام منتشر کرد و نوشت: «معلولان ساکن در این مرکز مورد ضرب‌وجرح، اذیت‌وآزار، بدرفتاری و سوءتغذیه قرار گرفته و از نظر بهداشتی وضعیت بدی دارند.»

خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا) در ۳۰ مرداد خبر داد که سازمان بهزیستی ایران، معاون امور توانبخشی و مسئول بازرسی و مدیریت عملکرد استان بوشهر را در این زمینه اخراج کرده است. مهدی مهرانگیز، رئیس دادگستری استان بوشهر هم ۱۷ مرداد گفت که «در این ارتباط یک نفر به عنوان عامل اصلی دستگیر و دو نفر دیگر که در فیلم دیده شده، احضار شده‌اند».

مرگ مشکوک یک جوان در «یک مرکز توانبخشی خصوصی»

در شعبه چهارم دادسرای جنایی تهران، پرونده شکایت پدر یک جوان معلول ۱۹ ساله با اسم «محمد متین» علیه یک مرکز توانبخشی خصوصی باز شده است. پدر این جوان می‌گوید پسرش را «بدون اطلاع من، به بیمارستان منتقل کردند» چون حالش بد شده بود. در گذر چند روز، «ناگهان قلبش از تپش ایستاد و جانش را از دست داد».

خبرآنلاین از قول پدر این جوان نوشت:

هرچند علت مرگ را ایست قلبی اعلام کردند اما روی بدن پسرم آثار کبودی، ضرب و جرح و سوختگی وجود داشت و من احتمال می‌دهم در مرکز توانبخشی، بلایی بر سر او آورده‌اند. به همین دلیل از مدیر مرکز شکایت دارم و او را در مرگ پسرم مقصر می‌دانم.

شهرداری تهران مانع ساخت بیمارستان فوق‌تخصصی کودکان زنجیره امید

مریم مرعشی، مدیرعامل موسسه خیریه «کودکان زنجیره امید» روز ۲۲ مرداد در یک نشست مطبوعاتی گفت که «شهرداری تهران با هماهنگی ریاست دانشگاه تهران اقدام به تعطیلی ساخت بیمارستان فوق تخصصی کودکان کرده‌اند».

این موسسه می‌خواهد در یک زمین ۲۶هزار متر مربعی، بیمارستانی بسازد تا «خدمات درمانی خود را با کمترین هزینه به کودکان زیر ۱۸ سال بدون در نظر گرفتن دین، نژاد و ملیت و طبق استانداردهای بین‌المللی در سه رشته قلب، ارتوپدی و ترمیمی ارائه دهد».

مرعشی در این نشست مطبوعاتی گفت:

من نه به‌عنوان مدیرعامل این موسسه بلکه به‌عنوان شهروند تهران هنوز نتوانستم متوجه شوم داستان توقف پروژه ساخت بیمارستان برای چیست، و علیرغم تمام پیگیری‌ها هیچ اتفاق مثبتی رخ نداده است. ما این‌جا دشمن کسی نیستیم، ارزش این موسسه خیلی بالاتر از گروه‌های سیاسی است، برای ما فرقی نمی‌کند کدام گروه در راس کار باشند، ما با نظارت هیچ مشکلی نداریم، کارمان شفاف است، اما فقط مانع ساخت این بیمارستان نشوند که برای کودکان این کشور است.

تازه‌ترین مطالب رادیو زمانه برای جامعه معلولان

در هفته‌ای که گذشت، رادیو زمانه این مطالب را متمرکز جامعه معلولان منتشر کرد. آرش ایزدیار در «از تجربیات یک پزشکِ معلول در ایران» با دکتر مرتضی امجدی‌پور، یک پزشک معلول صحبت کرد که «در مراکز درمانی روستاهای جنوب ایران طبابت می‌کند».

ساعد سپیدار در یک دیدگاه، به‌سراغ موضوع «بازنمایی معلولیت در متون زرتشتی» رفته است. رضیه انصاری در «از تاریکی طبیعت تا طبع تاریک: نگاهی به رمان «برای تو» نوشته حسین نوش‌آذر با رویکرد سرگشتگی نشانه‌شناختی از رمانی می‌گوید که یک شخصیت آن، فردی معلول است.

گلنار نریمانی، در «می‌خواستم پنهان شوم: آنتونیو لیگابو» به موضوع «هنر و معلولیت» پرداخته است:‌ «وقتی به نسبت میان هنر و معلولیت می‌اندیشیم به چه می‌اندیشیم؟ شاید به شکل معلولیت فکر کنیم، جسمی یا ذهنی؟ هنرمندِ معلول آن کسی است که نقصی جسمانی دارد یا آنکه در طیفی از بیماری‌های روانی دسته‌بندی می‌شود؟»