شیخ‌محمد خیابانی، روحانی مشروطه‌خواه و سوسیال دموکرات، مسعود نقره‌کار - Gooya News

۱

سوسیال دموکراسی در میهنمان بی ریشه نبوده و نیست، پیشینه و تاریخی پُر فراز و نشیب و درس آموز دارد. شوربختانه پژوهشگران و مورخان منصف و مستقل، و اهل سیاست و فرهنگ به این پدیدۀ راهنما و راه گشا برای زندگی‌ای درخور کرامت انسانی عنایت و توجه ضرور نکرده‌اند. نه فقط در حوزه اندیشه، نظر، سیاست، فرهنگ و عمل حتی به ویژگی‌های بسیاری از شخصیت‌های تاثیر گذاری که افکار و منش و روش سوسیال دموکراتیک داشتند پرداخته نشده است.

یکی از این شخصیت‌ها شیخ محمد خیابانی ست، شخصیتی که "ایجاد یک تحول اساسی در سیستم حکومت ایران و احیای آزادی را گام نخست برای ایجاد تحولات در ایران و بیرون راندن نیروهای خارجی می‌دانست و تلاش‌اش را برپایه یک نهضت فکری و اعتقادی که اعتلای کشور ایران بر اساس اصول دموکراسی باشد، پی ریزی می‌کرد، شخصیتی که راه رسیدن به پیروزی را در بسط آگاهی‌ها و انقلاب فکری می‌دانست. " "جنبش خیابانی گرچه محدود به آذربایجان بود، اما قصد جدایی طلبی نداشت بلکه بازتابی از جنبش مشروطه خواهان بود که اهدافی میهن پرستانه داشت". هدف‌ها و مؤلفه‌های قیام خیابانی" اجرای قانون مشروطه، آزادیخواهی، استقلال ایران، تحقق حاکمیت مردم و حفظ یکپارچگی ایران" بودند.