انفجار بزرگ و سقوط اقتدار؛ پیشگویی در آثار ابراهیم گلستان - Gooya News

دویچه وله - در چند سال اخیر مرگ کمتر کسی در رسانه‌ها هم‌چون مرگ ابراهیم گلستان بازتاب یافته است. دریغ و درد که بخش عمده این نوشته‌ها به حاشیه‌های زندگی او پرداخته‌اند. پنداری در فرهنگ ما حاشیه مهم‌تر از متن است. در این شکی نیست که روند تاریخ حاشیه‌ها را از یاد خواهد برد و در نهایت آن چیزی از گلستان در تاریخ هنر و ادبیات ایران برجا خواهد ماند که ارثیه معنوی اوست.

پرداختن به آثار ادبی و هنری گلستان کاری‌ست که خوشبختانه در چند سال اخیر آغاز شده و همین بررسی‌ها گاه خبرساز بوده‌اند. این نوشته قصد بررسی کارهای او را ندارد، بلکه تنها می‌خواهد گلستان آینده‌نگر را در سه اثر او بازیابد.

مرگ ابراهیم گلستان؛ نماد روشنفکری ایرانی- منتقد تجدد محمدرضاشاه، ستایشگر رضاشاه https://t.co/cWTvnyVD1e

-- Mojtaba Pourmohsen/ مجتبا پورمحسن (@m_pourmohsen) August 23, 2023

خشت و آینه

بیشتر آثار گلستان بر تنش‌های بین سنت و مدرنیته استوار هستند. او می‌کوشد پشت پرده‌این تنش‌ها را آشکار گرداند که در واقع سد راه پیشرفت هستند.

خشت و آینه روایت زندگی هاشم است که راننده تاکسی‌ست و تاجی‌، دوست دختر او در بیست‌وچهار ساعت که در سیاهی شب آغاز می‌شود و در سیاهی شب دیگر پایان می‌یابد. نام هاشم به مذهب نظر دارد و تاجی به سلطنت. پنداری دین و حکومت درهم تنیده شده‌اند تا هستی آدم‌هایی را که در جامعه‌ای به ظاهر مدرن زندگی می‌کنند، رقم زند.

در داستان فیلم "خشت و آینه" که در سال ۱۳۴۳ آماده شده، نوزادی در یک تاکسی یافت می‌شود و در پی آن حوادثی پیش می‌آید و بحرانی آغاز می‌شود که بی‌شک می‌توان آن را به بحران جامعه تعمیم داد.

👈مطالب بیشتر در سایت دویچه وله

دست شکسته افسر کلانتری، حضور سربازان تفنگ بر دوش در راهروهای دادگستری، ازدحام کودکان وحشت‌زده در پرورشگاه و نوزادان سقط جنین شده که در شیشه‌های الکل گذاشته شده‌اند، همه نگاه به قدرتی دارند که غرق بحران است.