نئولیبرالیسم، شعارهای موج دوم فمینیسم را از معنا تهی کرده است!

«مبلغ» نوشت- کتاب «فمینیسم زیر سایه نئولیبرالیسم» به سرنوشت فمینیسم در شرایط سیطره نئولیبرالیسم می‌پردازد و توضیح می‌دهد که با گسترش نئولیبرالیسم چه بر سر فمینیسم و آرمان‌هایش آمد و چگونه عقلانیت نئولیبرال قدرت مخالفت فمینیسم را تحلیل برده است. این واقعیت را برملا می‌کند که نئولیبرالیسم شعارهای موج دوم فمینیسم را ربود و مفاهیم فمینیستی مانند «انتخاب» و «عاملیت» را از محتوای سیاسی و دگرگون‌کننده‌شان تهی کرد و وجه رهاییبخش آنها را زدود.

این کتاب به چگونگی برساخت سوژه فمینیسم در حکومت‌مندی نئولیبرال می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه سوژه زنانه به مثابه یک سوژه خودمحور نفع‌جو ظهور کرده است که “انتخابهای آزادش” را بر اساس عقلانیت و محاسبات اقتصادی انجام میدهد. این سوژه جدید زنانه موظف به سرمایه گذاری روی خود است و برای او زیبایی، مراقبت بدن، رژیم غذایی، انتخاب همسر، آموزش و روابط اجتماعی و… همگی راه‌هایی برای افزایش سرمایه انسانی و رسیدن به بازده های مورد انتظار به شمار می‌آیند. کتاب توضیح می‌دهد در نظم نئولیبرال، سوژه زنانه مسئول و مقصر زندگی فردی اش است و می‌بایست در صورت ناکامی‌خودش را سرزنش کند و نه ساختاری که نابرابری جنسیتی را نهادینه کرده است. در پارادایم فمینیسم نئولیبرال که نمایندگانش تاچر، مدونا، شریل سندبرگ و ایوانکا ترامپ هستند، زنان ترغیب می‌شوند که «انقلاب را درونی کنند» و بر روی خودشان و رویاهایشان تمرکز کنند و به این ترتیب چنین پارادیمی‌هژمونی نئولیبرالیسم را تقویت می‌کند.

این کتاب نشان می‌دهد آنچه به تجویز نئولیبرالیسم به نام توانمندسازی سازی زنان معرفی می‌شود به جای ترویجِ بر هم زدن روابط قدرت و به چالش کشیدن وضع موجود، انطباق و سازگاری با شرایط را تقویت می‌کند و زنان را به سمتی هدایت می‌کند که در نظم اجتماعی فرودست کننده ادغام شوند. این کتاب روشن می‌کند پروژه های سرمایه گذاری روی زنان و برنامه های فقرزدایی که توسط شرکت‌های بزرگ مثل نایک در کشورهای جهان سوم زیر پرچم برابری جنسیتی و توانمندسازی راه اندازی می‌شوند چگونه از آموزه‌های فمینیستی به عنوان پوششی برای استثمار زنان کشورهای جهان سوم و تأمین منافع این شرکت‌ها استفاده می‌کنند. این کتاب توضیح می‌دهد که چرا نهادهای اصلی توسعه مانند بانک جهانی و دپارتمان بین المللی توسعه که از سیاست های اقتصادی نئولیبرالی دفاع می‌کنند، و هرگز نتوانسته اند مفهوم جنسیت را درک کنند، به طور فزاینده‌ای به نقش بیشتر زنان در توسعه اقتصادی توجه و علاقه نشان می‌دهند. این کتاب همچنین با رویکردی انتقادی به بحث توانمندسازی زنان در ایران، تحت نظم جنسیتی موجود و گفتمان توسعه می‌پردازد و محدودیت های آن را توضیح می‌دهد.

کتاب «فمینیسم زیر سایه نئولیبرالیسم» ضمن انتقاد از ان‌جی‌اویی شدن مقاومت، راه‌های بدیل برای مقاومت در برابر نئولیبرالیسم و بازپس‌گیری فمینیسم را به بحث می‌گذارد و اقتصاد فمینیستی را به مثابه جایگزینی برای تفکر اقتصادی مسلط معرفی می‌کند.