فرهنگستان علوم باید هم در سطح راهبردی و هم در سطح میدانی حضور داشته باشد

رییس جدید فرهنگستان علوم با بیان این‌که باید در مورد دو سطح وظایف فرهنگستان تامل کنیم، ادامه داد: فرهنگستان باید هم در سطح راهبردی و هم در سطح میدانی حضور داشته باشد. سطح راهبردی دیده‌بانی و رصد آینده هم در محیط ملی و هم در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی است. فرهنگستان در سطح میدانی نیز باید در حل مسائل مهم و مشکلات کشور اثرگذاری و نقش‌آفرینی فعال داشته باشد. برای حرکت روبه جلو باید راه‌حل‌ دهیم و راه‌حل‌های قابل انجام ارائه دهیم. 

به گزارش ایسنا، دکتر محمدرضا مخبر دزفولی در آیین معارفه خود و آیین تکریم از خدمات ۲۵ ساله دکتر رضا داوری اردکانی در مسؤولیت ریاست فرهنگستان علوم که با حضور دکتر خسروپناه، دکتر سید مصطفی محقق داماد، دکتر طهرانچی، دکتر محمدرضا عارف، دکتر غلامعلی حداد عادل، دکتر مرندی، دکتر رضا فرجی‌دانا و جمعی از اعضای فرهنگستان علوم برگزار شد، ضمن قدردانی از خدمات دکتر داوری اردکانی، گفت: من باید وظیفه شاگردی خود را ادا کنم. من از ۴۰ سال قبل در محضر ایشان بودم و بسیار از ایشان یاد گرفتم که مهم‌ترین آن درس زندگی بوده است. در زمانی که به واسطه ترورهای ابتدای انقلاب بسیاری از متفکران ما را از ما گرفتند، وجود امثال دکتر داوری اردکانی بسیار برای ما مغتنم بود.

رییس جدید فرهنگستان علوم، فرهنگستان را محل تبادل افکار دانست و گفت: من بیش از ۲۰ سال در فرهنگستان بودم و می‌توانم شهادت دهم که این اتفاق در فرهنگستان رخ داده است.

وی با تشکر از رئیس‌جمهوری، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دکتر خسروپناه؛ دبیر شورا، گفت: من داوطلب این سمت نبودم، ولی محبت دوستان این بار را به دوش من گذاشت، ولی این بار بدون کمک دوستان به مقصد نمی‌رسد.

مخبر دزفولی در مورد وظایفی که فرهنگستان بر عهده دارد، گفت: اولین کاری که باید انجام شود، این است که زحمات پیشین را باید قدر بدانیم و آن‌ها را استمرار دهیم. اگر جایی نیاز به اصلاح و ارتقاء وجود دارد، آن را باید اصلاح کنیم، ولی مفهوم ارتقاء نفی کارهای گذشته نیست، بلکه بهتر شدن و به سمت فضای جدید رفتن است.

وی با تاکید بر این‌که فرهنگستان باید نقش تصمیم‌سازی در کشور داشته باشد، خاطر نشان کرد: ما باید قدردان اقدامات انجام‌شده باشیم و از این ظرفیت برای پیشرفت کشور استفاده کنیم. وظیفه مشورتی که فرهنگستان علوم سال‌ها به عهده داشته، باید ارتقاء پیدا کند. 

رییس فرهنگستان علوم اظهار کرد: پیشنهاد من این است که فرهنگستان علاوه بر جایگاه مشورتی، جایگاه تصمیم‌سازی باید داشته باشد. فرهنگستان باید نقش تصمیم‌سازی در کشور ایفا کند. ما باید قدردان حضور دانشمندان در فرهنگستان علوم باشیم و از این ظرفیت برای پیشرفت کشور استفاده کنیم و برای آن برنامه‌ریزی درخوری انجام دهیم.

مخبر دزفولی با بیان این‌که ما حتماً با دانشگاه متفاوت هستیم، خاطر نشان کرد: پژوهشی که در دانشگاه‌ها انجام می‌شود و روالی که در دانشگاه‌ها وجود دارد، وظیفه فرهنگستان‌ها نیست. فرهنگستان و دانشگاه با یکدیگر ارتباط دارند، ولی کاری که دانشگاه انجام می‌دهد، کار میدانی است، ولی وظیفه فرهنگستان راهبردی است.

وی ادامه داد: رویکردهای پژوهشی ما در فرهنگستان باید ورای کارهای پژوهشی معمولی که در دانشگاه انجام می‌گیرد، باشد. اگرچه تاکنون اینگونه بوده ولی باید آن را تقویت کنیم. حتماً باید نقش برجسته را در ایران اسلامی ایفا کنیم. حرکت ما رو به جلو است، نمی‌توانیم به عقب برگردیم. باید تجربه پیشینی را در نظر بگیریم، ولی حرکت باید به سمت پیشرفت باشد و این با همدلی دوستان باید انجام شود. این یک کار جمعی است.

رییس فرهنگستان علوم با تاکید بر صحبت‌های پیشین دکتر داوری اردکانی در مورد تعلیم و تربیت، اظهار کرد: فرهنگستان باید یکی از محوری‌ترین وظایف خود را پرداختن به تعلیم و تربیت از کودکی تا مدارج دانشگاهی در نظر بگیرد. نسل‌های آینده را برنامه‌های ما شکل می‌دهد و باید از همه ظرفیت‌های دانشی خود برای این هدف استفاده کنیم.

وی با بیان این‌که باید در مورد دو سطح وظایف فرهنگستان تامل کنیم، ادامه داد: فرهنگستان باید هم در سطح راهبردی و هم در سطح میدانی حضور داشته باشد. سطح راهبردی دیده‌بانی و رصد آینده هم در محیط ملی و هم در محیط منطقه‌ای و بین‌المللی است. فرهنگستان در سطح میدانی نیز باید در حل مسائل مهم و مشکلات کشور اثرگذاری و نقش‌آفرینی فعال داشته باشد. برای حرکت روبه جلو باید راه‌حل‌ دهیم و راه‌حل‌های قابل انجام ارائه دهیم. 

مخبر دزفولی با بیان این‌که برای به هدف رسیدن این وظایف باید یک سه‌گانه تعریف کنیم، گفت: یک ضلع این سه‌گانه اعضای فرهنگستان علوم هستند که همگی از نخبگان و برجستگان‌ هستند. ضلع دوم نخبگان و جریان بزرگ پژوهشگران، دانشمندان و اساتید علمی ما است. این خیل عظیم دانشمند نباید پشت در فرهنگستان بماند و باید تدبیری برای این‌که این مجموعه متصل به جریان بزرگ علمی شود، پیدا کنیم. چرا که این جریان بزرگ می‌تواند به فرهنگستان کمک کند. 

وی ادامه داد: بخواهیم یا نخواهیم، فرهنگستان و پژوهشگران نمی‌توانند گره‌گشایی کنند. مدیران، مسؤولان و سیاستمداران می‌توانند ضلع سوم این سه‌گانه باشند. ما باید مباحثه با سیاستمداران را در حوزه علم و فناوری گسترش دهیم تا توفیق محقق شدن برنامه‌های راهبردی علم و فناوری را پیدا کنیم. این مشارکت با حضور همه ذی‌نفعان، آثار و برکات زیادی برای کشور خواهد داشت. 

رییس جدید فرهنگستان علوم با بیان این‌که ما یک وظیفه جدی داریم و آن حفظ گنجینه هوشی، دانشی و نخبگی کشور است، گفت: ما در این زمینه آسیب هم دیده‌ایم. کشور ما ظرفیت تمدنی چند هزار ساله دارد و در تمدن اسلامی نقش پررنگ داشته است. این تجربه در حافظه تاریخی ما وجود دارد. چرا نباید تکرار شود. می‌خواهند که تکرار نشود.

وی ادامه داد: ما باید نخبگان را بر صدر بنشانیم تا این اتفاق محقق شود. چه کسی ایران قوی نمی‌خواهد به جز دشمن؟ برای این هدف همه باید دست به دست هم بدهیم، موضوعات مهمی روی زمین است و ‌باید به آن فکر کنیم. 

مخبر دزفولی با اشاره به این‌که ما می‌توانیم مرجعیت علمی به دست بیاوریم، ولی در این مسیر مشکلات و سختی داریم، گفت: رسیدن به مرجعیت علمی دست‌یافتنی است. فرهنگستان باید به این موضوع بپردازد.

وی تاکید کرد: نقش مشورتی برای فرهنگستان خوب است، ولی کافی نیست. علوم پایه طوری باید طراحی شود که حضور آن را در تصمیم‌گیری ببینیم. زنجیره ارزش تا خلق ثروت باید تکمیل شود و حضور فرهنگستان باید این زنجیره را تکمیل کند.

رییس فرهنگستان علوم با اشاره به اهمیت تبادلات دانشی، اظهار کرد: ما تبادلات دانشی را باید گسترش دهیم و در کنار آن باید به منافع ملی توجه داشته باشیم. توجه به منافع ملی مغایر با تبادلات دانشی و حضور بین‌المللی نیست. باید در این مورد طراحی‌ای را انجام دهیم و فرهنگستان می‌تواند این کار را انجام دهد.

این مقام مسؤول با تاکید بر ضرورت شکل‌گیری رصدخانه علم، فناوری و نوآوری، اظهار کرد: فرهنگستان جای این مقوله است. جای مرجعیت یافتن فرهنگستان در ارائه گزارش‌های ملی و منطقه‌ای خالی است. این مسیر باید در فرهنگستان دنبال شود.

وی با اشاره به تفاوت نگاه ما و غرب در علم و فناوری، گفت: تفاوت ما و غرب، در نگاه ما در مورد علم و نگاه حاکم در غرب در قرن نوزدهم و بیستم است. علم در غرب به بمب اتم منتهی شد و این تفاوت نگاه ما با غرب است. ما علم را برای سعادت و کرامت بشریت می‌خواهیم و تفاوت بسیاری بین نگاه ما و نگاه غرب وجود دارد.

مخبر دزفولی تاکید کرد: باید مشخص شود استراتژی ما چیست و این را باید فرهنگستان و شورای عالی انقلاب فرهنگی مشخص کند. ما باید راهبرد ملی خود را برای هر یک از فناوری‌های پیشرفته و فوق‌پیشرفته مشخص کنیم. نباید از جریان بزرگ دنیا جا بمانیم، ولی رویکرد ما سعادت بشر از طریق علم و فناوری است.

وی افزود: رابطه تنگاتنگ بین فرهنگستان، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاه‌های مختلف ایجاد نشده است. این ارتباط باید شکل بگیرد. جدا شدن مزیتی برای ما ندارد، ولی در کنار یکدیگر بودن ما را موفق می‌کند.

انتهای پیام