ضرورت پایش بذرها برای پیشگیری از بیماری‌های ویروسی در گیاهان

به گزارش خبرنگار مهر، شناسایی بیماری‌های گیاهی و مهار آنها یکی از راهکارها برای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و ارتقا بهره‌وری در این بخش است. ویروس‌ها یکی از عوامل بیماری‌زا در انسان، حیوان و نباتات بوده که باید با روش‌ها کم خطر آنها را درمان یا با عوامل پیشگیرانه مانع فعالیت آنها در سطح وسیع شد. رضا پوررحیم، عضو هیأت علمی بخش تحقیقات ویروس شناسی و رئیس مرکز رشد فناوری‌های گیاه پزشکی مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور از زیرمجموعه‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و وزارت جهاد کشاورزی به مهر گفت: گیاهان مانند موجودات زنده دیگر به دلیل آلودگی دچار انواع بیماری می‌شوند. ویروس عامل خسارت مزمن به محصولات کشاورزی می‌شود.

وی افزود: ضرورت دارد با مطالعات علمی بیماری‌های ویروسی نباتات مورد بررسی قرار گرفته و عوامل پیشگیرانه به کشاورزان آموزش داده شود. به عنوان مثال بیماری ویروسی در چغندر باعث از بین رفتن ۸۰ تا ۹۰ درصد محصول می‌شود. این موضوع در درختان نیز موجب کاهش بار آنها می‌شود.

وی با بیان اینکه ویروس‌ها تناژ تولید را کاهش می‌دهند، ادامه داد: بخشی از این بیماری‌ها از طریق بذرهای آلوده منتقل می‌شوند. در این راستا یکی از وظایف بخش ویروس شناسی مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور پایش بذرها است.

پوررحیم تصریح کرد: مطالعاتی در حوزه ژنتیک ویروسی انجام شده و در این پروژه‌ها سعی می‌شود تا مقاومت گیاهان در برابر چنین مخاطراتی افزایش پیدا کند.

بخش ویروس شناسی گیاهان

در ابتدا با تشکیل مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی (گیاه‌پزشکی کشور) فعالیت‌های مربوط به بیماری‌های ویروسی داخل بخش بیماری‌های گیاهی انجام می‌شد. در اوایل دهه ۱۳۵۰ خورشیدی به دنبال تصویب تشکیلات جدید مؤسسه، بخش ویروس شناسی به صورت یک بخش مستقل با عنوان «بخش بیماری‌های ویروسی و کمبودها» ایجاد شد. از سال ۱۳۵۳ با اضافه شدن نیروهای متخصص و تجهیز آزمایشگاه با امکانات بروز از قبیل میکروسکوپ الکترونی، فعالیت‌ها گسترش پیدا کرد. همچنین در سال ۱۳۸۶ با ایجاد و تجهیز آزمایشگاه تحقیقات مولکولی، فعالیت‌های مرتبط با ویروس شناسی مولکولی و بیوتکنولوژی در کشور امکان پذیر شد. هم اکنون این بخش دارای دو آزمایشگاه سرولوژی و مولکولی است.

دستاوردهای مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور در ارائه روش‌های زیستی برای مهار آفات از جمله توسعه استفاده از آفت‌کش‌های زیست‌پایه و حشرات مفید در مدیریت آفات محصولات کشاورزی از جمله محصولات گیاهی تازه‌خوری مانند گوجه فرنگی، خیار و… است.