عزاداری اقوام برای امام حسین(ع)/از نذر ترکمن‌ها تا علم بختیاری‌ها

عباس حسینی درباره سه‌گانه‌ای که با محوریت حضرت سیدالشهدا (ع) ساخته شده است به خبرنگار مهر گفت: ما در این مجموعه سراغ سه گروه رفتیم و با آنها درباره امام حسین (ع) صحبت کردیم و به دنبال ردی از حضور ایشان در زندگی این افراد بودیم.

وی اضافه کرد: یکی از این مستندها به ایل بختیاری مربوط می‌شود که به چادرهای‌شان رفتیم و سبکی از زندگی این‌ها معرفی شد. ما به اطراف شهرکرد و شهرستان اردل رفتیم که ییلاق این بختیاری‌ها است.

پخش مستند از شبکه دو و دیگر شبکه‌های سیما

حسینی یادآور شد: ضبط و تصویربرداری این مجموعه سال گذشته انجام شد و قرار است امسال از شبکه‌های سیما به پخش برسد.

وی درباره اینکه چرا سراغ بختیاری‌ها رفته است، بیان کرد: کمتر محتوای فرهنگی درباره واقعه کربلا به آنها رسیده است اما نکته این است که با تمام وجود پای ارادت‌شان به امام حسین (ع) ایستاده‌اند.

تبرک جستن با علم عزاداری

این مستندساز درباره سبک عزاداری بختیاری‌ها بیان کرد: یکی از وجوه عزاداری اینها این بود که یک علم داشتند که تکه پارچه‌های مختلفی به آن آویزان بود. آنچه که ما از علم ذهنیت داریم پوششی است که پارچه‌های سیاه دارد ولی اتفاقاً علم اینها با پارچه‌های مختلف و حتی رنگی است.

حسینی اضافه کرد: دلیلش هم این است که اعتقاد دارند پارچه‌ای را که می‌خواهند با آن لباس درست کنند ابتدا با این علم متبرک کنند و به آن آویزان می‌کنند و بعد لباس می‌دوزند.

وی با اشاره به قسمتی دیگر از این مستند عنوان کرد: در یک قسمت دیگر از این سه‌گانه ما سراغ ماهیگیران بوشهر در یکی از بنادر رفتیم. بوشهری‌ها هم در عزاداری‌ها سبک خاص خود را دارند و این جمله «ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة» برای آنها خیلی تکرار می‌شد که در دریا رفت و آمد دارند و اعتقاد دیگری به این جمله دارند. آنها گم شدن‌ها و غرق شدن‌های در دریا را بسیار دیده‌اند.

روضه‌خوانی و عزاداری متفاوت بوشهری‌ها

حسینی با اشاره به سبک عزاداری بوشهری گفت: آنها سبک سینه‌زنی و نوحه‌خوانی متفاوتی دارند که خیلی هم معروف است. سنج و دمام زنی‌هایشان هم در فضای مجازی دیده شده است. گروهی هم سنج و دمام ندارند اما نوحه‌هایی می خوانند که خیلی قدیمی است و از دهه‌های پیش نسل به نسل به این‌ها رسیده است.

این مستندساز درباره دیگر جزییات مستند بیان کرد: ما برای هر قسمت از این سه‌گانه ۲ مرحله سفر داشتیم، یک مرحله ابتدایی که رفتیم سبک زندگی این قومیت‌های مختلف را ببینیم و با آنها مصاحبه کنیم. بعد از آن برای ضبط عزاداری در روز تاسوعا و عاشورا سه گروه شدیم که هر گروهی بتواند این تصاویر را در این ایام تصویربرداری کند. گروه‌ها هم سه تا چهار نفره بودند.

وی اضافه کرد: قسمت دیگر این سه‌گانه را هم میان قوم ترکمن رفتیم که علی‌رغم اینکه اهل سنت هستند آداب خاصی در روزهای عزاداری امام حسین (ع) دارند نذری دارند و آش مخصوصی دارند که در این ایام نذری می‌دهند. عزاداری‌های مخصوص دارند و ارادت خاصی برای امام حسین (ع) قائل هستند. اعتقاد زیادی دارند و حتی بارها به زیارت امام حسین (ع) می‌روند.

وی درباره مصاحبه با این افراد نیز بیان کرد: گاهی مصاحبه من خیلی طولانی‌تر می‌شود که بخش ابتدایی برای این است که یخ طرف باز شود و بعد صحبت‌های مهمتر را بیان می‌کند. گاهی هم برخی حرف‌های دلی را وقتی می‌گویند که احساس می‌کنند دوربین خاموش شده است.

این مجموعه مستند توسط مرکز هنری رسانه‌ای نهضت و شبکه دو به تولید رسیده است و از شبکه دو و دیگر شبکه‌های سیما به پخش می‌رسد.