۶ ریزمغذی موثر در جلوگیری از ریزش مو

مو یک "فیلامنت پروتئینی" است که از فولیکول‌های موجود در پوست می‌روید. اگرچه مو یک بافت مرده است، اما فولیکول‌های مو سلول‌های زنده هستند که رشد و سلامت مو وابسته به سلامت این سلول‌ها است. فولیکول‌ها همانند هر سلول زنده‌ای نیازمند دریافت مواد مغذی هستند؛ بنابراین کمبود مواد مغذی رشد و سلامت مو را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اگرچه تا به حال مطالعات متعددی در خصوص رابطه سوءتغذیه، به خصوص کمبود انرژی و پروتئین با ریزش مو صورت گرفته است، اما مطالعات در خصوص کمبود هر یک از مواد مغذی در افراد سالم هنوز کافی نیست.

ویتامین E

مطالعات رابطه معنی‌داری بین طاسی و استرس اکسیداتیو نشان داده‌اند؛ به طوری که در افراد مبتلا به طاسی معمولا ظرفیت آنتی اکسیدانی به خصوص در پوست فرق سر نسبت به سایر افراد پایین‌تر است. در یک کارآزمایی بالینی دریافت روزانه ١٠٠ میلی گرم مشتقات ویتامین E در بیماران مبتلا به ریزش مو به مدت ٨ ماه سبب افزایش تعداد مو در مقایسه با گروه دارونما شد.

ویتامین‌های گروه B

کمبود بیوتین یا ویتامین B ۷ با درماتیت (التهاب پوستی)، ریزش مو و طاسی ارتباط دارد. اگرچه تا به حال هیچ کارآزمایی بالینی به بررسی اثرات مکمل‌یاری با بیوتین بر درمان ریزش مو نپرداخته است اما، تامین نیاز روزانه این ویتامین در پیشگیری از ریزش مو موثر است.

کمبود شدید نیاسین یا ویتامین B ۳ سبب بیماری پلاگر می‌شود. ورم‌ها، زخم‌های پوستی و ریزش مو از عوارض اصلی این بیماری است. دریافت کافی این ویتامین برای سلامت پوست و مو لازم است. در یک مطالعه دریافت خوراکی مشتقات نیاسین در افزایش رشد مو در زنان مبتلا به طاسی موثر بود.

کمبود اسیدفولیک یا ویتامین B ۹ می‌تواند ساخت کلاژن موجود در پوست و مو را دچار اختلال کند. کلاژن یک پروتئین سه رشته‌ای و فراوان‌ترین پروتئین بدن انسان است. اسیدفولیک در تکثیر DNA نقش دارد. سلول‌های پوست و مو تکثیر سلولی زیادی دارند. اسیدفولیک با انتقال گروه متیل در ساخت اسیدآمینه‌های گوگرددار در ساختار کلاژن نقش دارد.

کمبود کوبالامین یا B ۱۲ می‌تواند سبب سفیدی مو شود. به گونه‌ای که مصرف مقدار کافی از این ویتامین سبب مشکی شدن مو‌های سفید ناشی از کمبود این ویتامین می‌شود.

روی

براساس پژوهش‌های صورت گرفته، کمبود روی احتمالا از دلایل ریزش مو است و روی در درمان ریزش مو در افراد دچار کمبود این ماده معدنی و حتی بدون کمبود می‌تواند موثر باشد. این فرض وجود دارد که اثربخشی مکمل‌یاری با «روی» در ریزش مو در افراد غیرمبتلا به کمبود روی، این باشد که هنوز کمبود بارز نشده است. روی به عنوان " کوفاکتور متالوآنزیم‌ها" تقریبا در تمام فرآیند‌های متابولیسمی بدن نقش دارد و روی رشد مو نیز موثر است.

روی همچنین نقش عملکردی مهمی در چرخه فولیکول‌های مو ایفا می‌کند. در یک کارآزمایی بالینی بر روی افراد مبتلا به طاسی منطقه‌ای با غلظت سرمی پایین «روی»، مکمل یاری روزانه با ۵۰ میلی گرم گلوکات روی به مدت ۶ هفته سبب افزایش غلظت سرمی روی و درمان طاسی ۶۰ درصد بیماران شد.

مس

مس همانند روی کوفاکتور بسیاری از آنزیم‌های دخیل در متابولیسم فعالیت‌های بدن از جمله آنزیم لیزیل اکسیداز است که در ساخت کلاژن نقش دارد. مس همچنین نقش اساسی در افتراق و تکثیر سلول‌های پاپیلا پوستی ایفا می‌کند. این سلول‌ها فیبروبلاست‌های اختصاصی بوده که نقش مهمی در رشد فولیکول‌های مو ایفا می‌کنند.

آهن

مطالعات متعددی رابطه بین کمبود آهن و ریزش مو را بررسی کرده‌اند. تقریبا بیشتر این مطالعات بر روی خانم‌ها انجام شده و تاکید بر ریزش مو با آسیب دائمی غیرفولیکولی (noncicatricial) دارد. این احتمالات وجود دارد که کمبود آهن با طاسی منطقه‌ای، آندروژنی، طاسی کامل فرق سر و ریزش مو منتشر مرتبط باشد. براساس پژوهشی که روی زنان و مردان مبتلا به ریزش مو با آسیب دائمی فولیکولی و غیرفولیکولی صورت گرفت، طول دوره درمان ریزش مو در افراد مبتلا به کمبود آهن طولانی‌تر از سایر افراد بود؛ بنابراین کم خونی ناشی از فقر آهن باید درمان شود. هنوز علم نتوانسته است به طور قطع رابطه بین کمبود آهن و ریزش مو را به اثبات برساند، اگرچه در بسیاری از مطالعات این رابطه مشاهده شده است.

اسید‌های آمینه

بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، نقش اسید‌های آمینه ضروری در آنمی به خوبی شناخته شده است، اما اثر احتمالی آن‌ها بر رشد مو تا به حال بررسی نشده است. با توجه به ذخایر اسید‌های آمینه معمولا احتمال کمبود کم است البته در این مورد "اسید آمینه لیزین" مستثنی است. با توجه به زیست دسترسی پایین این اسیدآمینه در مواد غذایی، احتمال کمبود آن وجود دارد. در زمان کمبود، بدن اولویت را تامین نیاز بافت‌های ضروری قرار می‌دهد و بافت‌های غیرضروری نظیر فولیکول‌های موی سر حذف می‌شوند. لیزین نقش مهمی در برداشت روی و آهن ایفا می‌کند.

در زنان مبتلا به کم خونی فقر آهن مکمل‌یاری روزانه با ۱.۵ تا ۲ گرم لیزین همراه با آهن به طور معنی‌داری غلظت فریتین را افزایش داد. سیستین و متیونین اسید‌های آمینه تامین کننده سولفور مورد نیاز بدن هستند. سولفور ماده اصلی تشکیل دهنده پوست و مو است و سبب استحکام آن‌ها می‌شود. به همین دلیل این دو اسید آمینه به مقدار زیاد در پروتئین‌های تشکیل دهنده بافت مو و پوست یافت می‌شوند و کمبود آن‌ها استحکام و سلامت این بافت‌ها را به مخاطره می‌اندازد.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان