تغییر جغرافیای قفقاز با راه‌گذر زنگزور خط قرمز ایران است

سفر وزیر خارجه ترکیه به تهران در میان انبوهی از پرونده‌های باز روی میز دو کشور در حیطه روابطه دوجانبه و مسائل مربوط به منطقه انجام شد. وضعیت اتباع ساکن در دو کشور، مبارزه با گروه‌های تروریستی در منطقه و وضعیت روابط آنکارا و دمشق از جمله مسائل مهمی است که محور گفت‌وگوهای دیپلمات‌های ارشد دو کشور را تشکیل داد.

میرقاسم مومنی در ارتباط با سفر وزیر امور خارجه ترکیه به ایران اظهار کرد:‌سفر وزیر امور خارجه ترکیه به ایران در ارتباط با چندین موضع قابل بررسی است. این سفر در ارتباط با تحولات منطقه‌ای، روابط مرزی، مسائل اقتصادی و امنیتی به خصوص در ارتباط با اقلیم شمال عراق، و اقلیم کردستان سوریه و موضوعاتی که در سال‌های گذشته میان ایران و ترکیه مورد توجه بوده انجام شده است.

وی ادامه داد:‌ اما موضع دیگری نیز وجود دارد که مسئله قفقاز است. ترکیه به شدت به دنبال ایجاد کریدور زنگزور ( کریدور زنگزور مفهومی در توصیف یک دالان حمل و نقل است که در صورت اجرا به آذربایجان دسترسی بلامانع به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق استان سیونیک ارمنستان آن هم بدون پست‌های بازرسی ارمنستان را می‌دهد. این کار باعث قطع دائم مرز‌های ایران و ارمنستان می‌شود) است. یکی از موضوعات مهم اردوغان در خصوص منطقه قفقاز باز کردن مسیر خط لوله نفت و گاز و ترانزیت از آذربایجان به ترکیه و کشور‌های منطقه است.

وی افزود :‌با توجه به این که به دلیل راضی نشدن ارمنستان برای باز شدن این کریدور و همچنین مخالفت ایران در واقع می‌توان گفت مانعی در مقابل سیاست‌های اردوغان وجود دارد چرا که بنای آن‌ها این بود که در سال ۲۰۲۲ این کریدور افتتاح شود و اکنون یک سال گذشته وهنوز این اختلافات سر جای خود باقی مانده است. 

وی ادامه داد: اردوغان سعی دارد از مشکلاتی که در ایران وجود دارد سوء استفاده کند و می‌خواهد از فشار‌هایی که نسبت به پرونده هسته‌ای برجام وجود دارد استفاده کند. و با فشار مضاعف به ایران بتواند راه زنگزور را باز کند. اگر این راه بدون حضور ایران باز شود، عملا کشور ما از ژئوپولتیک منطقه‌ای و ترانزیت بین المللی کنار گذاشته می‌شود.

مومنی تاکید کرد:‌ اکنون ترکمنستان از طریق افغانستان و پاکستان با هند ارتباط می‌گیرد. از طرف دیگر کشور‌های دیگر خط ترانزیت خود را به جا‌هایی می‌برند که ایران حضور ندارد و در واقع راه ابریشمی که محل اصلی آن ایران بود به نوعی کنار گذاشته می‌شود؛ و این موضوع برای ما مهم است. 

کارشناس مسائل قفقاز نهایتا گفت: اکنون هندی‌ها به نوعی در عین رقابت با پاکستان خط ترانزیت از پاکستان، افغانستان و ترکمنستان را بررسی می‌کنند و ما در بحث قفقاز باید سیاستی بلند مدت داشته باشیم. به دلیل‌آن که هر توافقی که انجام شود قرن‌ها ادامه خواهد داشت و منافع ما باید بر اساس منافع ملی و بلند مدت باشد و در قفقاز باید حفظ منافع کنیم.

 

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی سیاست خارجی