ایالات متحده، تافته جدابافته محیط زیست

اصولاً حقوق بین‌الملل محیط زیست مبتنی بر ۹ اصل به شرح زیر است که اغلب آنها توسط برخی از قدرت‌های بزرگ جهان از جمله ایالات متحده نقض می‌شوند.
اصل اول. استفاده غیر زیان‌بار از سرزمین.
اصل دوم. همکاری بین‌المللی در زمینه حفاظت محیط زیست.
اصل سوم. حمایت دولت‌ها از حفاظت محیط زیست.
اصل چهارم. جلوگیری از آلودگی‌های محیط زیستی.
اصل پنجم. احتیاط در استفاده از منابع محیط زیستی.
اصل ششم. جبران خسارت‌های ناشی از ضرر و زیان به محیط زیست.
اصل هفتم. مسئولیت مشترک اما متفاوت تمام کشورها برای حفظ محیط زیست.
اصل هشتم. توسعه پایدار و حفظ محیط زیست برای نسل‌های آینده.
اصل نهم. حق دسترسی آزاد به اطلاعات محیط زیستی.
امروزه، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت‌ها و ملت‌ها، موضوع بحران‌های محیط زیستی است و دولت ایالات متحده نیز از این قاعده جهانی مستثنی نیست. سیاست‌های این کشور در ادوار مختلف، به تنهایی عامل تولید بیش از یک چهارم آلودگی محیط زیست و گرمایش زمین است و یک‌جانبه‌گرایی دونالد ترامپ در دوره ریاست جمهوری‌اش در قبال مسئله محیط زیست، این عرصه را با خطرات مضاعف روبه‌رو کرد.
ایالات متحده و تصمیمات آن، از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در حوزه محیط زیست جهان برخوردار است، چرا که نقش زیادی در آلودگی محیط جهانی دارد و حتی هزینه‌های نظامی‌گری آن، سهم بالایی در تولید آلایندگی در سراسر جهان ایفاء می‌کند.

با وجود اینکه ایالات متحده، بالاترین سرانه تولید آلاینده ها و گازهای گلخانه‌ای را در جهان دارد اما معاهده‌های مهم محیط زیستی مانند پروتکل کیوتو برای مهار و کنترل تولید گازهای گلخانه‌ای در کنگره این کشور به تصویب نرسید و به این ترتیب، رویکرد تضاد با سیاست‌های محیط زیستی در دوره ترامپ به اوج خود رسید.
از جمله بحران‌های محیط زیستی که عموماً در بین جوامع مختلف، مشترک بوده و بسیاری از کشورها را تحت تأثیر قرار داده‌ است، می‌توان به شرح زیر بر شمرد:
1. گرم شدن کره زمین که ممکن است منجر به آب شدن یخ‌های قطبی و بروز خسارت‌های فاجعه‌بار شود.
2. کاهش ضخامت لایه ازن که محافظت از زمین را در برابر پرتوهای مخرّب خورشید و جو بر عهده دارد.
3. کمبود آب شیرین به عنوان مهم‌ترین منبع حیات بشر بر روی کره زمین که ارتباط مستقیم با امکان تولید محصولات کشاورزی دارد.
4. کمبود خاک مرغوب و نابودی منابع مغذّی خاک که می‌تواند زمین‌های ارزشمند کشاورزی را به بیابان تبدیل کند.
5. آلودگی هوا که امروزه جان بسیاری از انسان‌ها را در شهرها و کلان‌شهرهای جهان با مخاطره مواجه کرده است.
6. مشکل امحای زباله‌های سمّی و خطرناک و دفع زباله‌های مخرّب همچون پلاستیک که در خاک تجزیه نمی‌شوند.
ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای جهان، نه تنها مسئولیت خود را در قبال محیط زیست به رسمیت نمی‌شناسد، بلکه وجود بسیاری از بحران‌های محیط زیستی را نیز انکار می‌کند و بر این اساس، شاهد نقض آگاهانه اصول و قواعد بین‌المللی در این حوزه توسط برخی از قدرت‌های بزرگ جهانی و در رأس آنها، ایالات متحده هستیم.

*دکترای کیفیت هوا