قفقاز شعله‌ور می‌شود؟

به گزارش «تابناک» به نقل از وطن امروز، نیرو‌های ارمنستان هم برای دفاع از خاک خود به نواحی مرزی اعزام شده‌اند و طرفین یکدیگر را به تشدید تنش‌ها متهم می‌کنند. در چنین شرایطی احتمال آغاز سومین جنگ قره‌باغ آن هم درست در سالگرد آغاز جنگ دوم بر سر این منطقه در سال ۲۰۲۰ قوت گرفته است؛ جنگی که به زعم برخی کارشناسان نظامی این بار تنها نام قره‌باغ را یدک می‌کشد و به جای این منطقه کوهستانی نواحی میانی مرز دو جمهوری متخاصم، معطوف به یک حمله گازانبری از سوی قوای باکو به سمت استان سیونیک در جنوب خاک ارمنستان خواهد شد.

این در حالی است که متاسفانه هفته گذشته دولت ارمنستان بار دیگر اشتباهات سال‌های گذشته خود برای اتکا به غربی‌ها را تکرار کرد. وزارت دفاع این جمهوری چهارشنبه پیش اعلام کرد نیروهایش قرار است از دوشنبه این هفته (فردا) با ایالات متحده مانور‌های نظامی مشترک برگزار کنند.  

ظاهرا این خبر همان‌قدر که برای همسایگان این کشور پیرامون منطقه قفقاز شوک‌برانگیز بود، برای خود ارمنی‌ها هم گمراه‌کننده بوده، چراکه درست از زمان اعلام برگزاری آنچه وزارت دفاع ایروان «عملیات‌حفظ صلح بین‌المللی» با نیرو‌های تروریست پنتاگون خوانده، مرز‌های شرقی این کشور در معرض جدی‌ترین لشکرکشی جمهوری باکو قرار گرفته است.  

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در گفتگو با روزنامه ایتالیایی لا رپوبلیکا، روسیه را متهم کرد در تضمین امنیت ارمنستان و در جریان آنچه به گفته او تجاوز جمهوری آذربایجان است، کوتاهی کرده است. همچنین آمریکایی‌ها موفق شدند ارمنی‌ها را برای ارسال کمک به اوکراین زیر فشار بگذارند که به نوعی یک سیگنال ضدروسی محسوب می‌شود.

یک سخنگوی پنتاگون هم اعلام کرده در این رزمایش که گفته شده ۱۱ تا ۲۰ سپتامبر برگزار می‌شود، ۸۵ سرباز آمریکایی و ۱۷۵ سرباز ارمنی حضور خواهند داشت. به گزارش رویترز، آمریکایی‌هایی که در این رزمایش شرکت خواهند کرد به تفنگ مسلح خواهند بود، اما از تسلیحات سنگین استفاده نمی‌کنند.

با این حال حتی معلوم نیست ارمنی‌ها در چه منطقه‌ای و با کدام واحد از ارتش تروریست آمریکا و برای چه هدفی قصد دارند یک تمرین نظامی صرفا نمایشی برگزار کنند. در مقابل نیرو‌های علی‌اف با حمایت کامل و نظام‌مند ترکیه، رژیم صهیونیستی، آمریکا و انگلیس طی سال‌های اخیر برای ورود به یک جنگ تمام‌عیار آماده به نظر می‌رسند.  

اوج ساده‌لوحی دولتمردان ارمنستان آنجاست که تنها کشور همسایه ارمنستان که می‌تواند به طور رسمی میزبان نیرو‌های آمریکایی باشد، ترکیه عضو شرقی ناتو است که خود حامی تمام‌عیار خصم اصلی ارمنستان محسوب می‌شود! از طرف دیگر نفس برگزاری چنین رزمایشی مشکوک بوده و به نظر می‌رسد واشنگتن با چنین وعده‌ای در مقطع بشدت تنش‌آلود فعلی ایروان را فریب داده و بهانه‌ای به دست دیکتاتور باکو و حامیانش برای روشن کردن دوباره آتش جنگ در قره‌باغ و شمال ارس داده باشد. از سه‌شنبه هفته گذشته درگیری‌های پراکنده‌ای میان نیرو‌های ۲ طرف متخاصم در اطراف منطقه لاچین آغاز شد و بلافاصله به سایر مرز‌های ۲ کشور سرایت کرد. وزارت دفاع باکو  مدعی شد با استفاده از پهپاد‌های ترکیه‌ای بیرقدار یک پست هدایت پهپاد‌های ارمنی را منهدم کرده است. این به منزله ورود درگیری‌های مرزی به یک جنگ تمام‌عیار بود.  

ارتش ارمنستان از زمان جنگ ۳ سال پیش- که به از دست رفتن قره‌باغ یا آرتساخ کوهستانی منجر شد- برای بهبود وضعیت پدافندی خود و مهار ناوگان پهپادی دشمنانش تلاش کرده است. در همین راستا آن‌ها یک جنگ راداری بی‌سابقه را در مناطق مرزی برای ایجاد اختلال در پرنده‌های دشمن ترتیب داده‌اند. تصاویری که دیروز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد حاکی از انتقال یگان‌های توپخانه و تجهیزات ضدهوایی، همچنین پرسنل نظامی ارمنستان در مناطق مرزی شرقی است.

از طرف دیگر نیرو‌های ارمنی موسوم به جمهوری خودخوانده آرتساخ در گزارش خود به ایروان خبر از تحرکات نظامی جمهوری باکو از جمله استقرار یگان‌های توپخانه‌ای در طول خط تماس در منطقه قره‌باغ کوهستانی داده‌اند. جمهوری آذربایجان مدعی است این ایست بازرسی برای جلوگیری از قاچاق تجهیزات نظامی به منطقه است، اما ساکنان قره‌باغ می‌گویند اقدامات باکو باعث کمبود شدید مواد غذایی، سوخت و تجهیزات پزشکی شده است. کریدور لاچین، تنها جاده‌ای که قره‌باغ را به ارمنستان وصل می‌کند در هشت ماه اخیر تحت محاصره نیرو‌های باکو بوده است.

در همین حال وزارت دفاع روسیه  سرلشکر «کریل کولاکوف» را به عنوان فرمانده جدید نیرو‌های حافظ صلح خود در قره‌باغ کوهستانی منصوب کرده است.

از طرف دیگر طی ۳ هفته گذشته، ۴ پرواز ترابری توسط  یک فروند ایلیوشین تی‌دی خطوط هوایی راه ابریشم آذربایجان میان این کشور و پایگاه‌های نظامی اسرائیل انجام شده که معنایی جز حمایت تسلیحاتی و نظامی رژیم صهیونیستی از رژیم علی‌اف ندارد.  

این تحرکات با دیدار چهارشنبه هفته گذشته حکمت حاجی‌اف دستیار الهام علی‌اف با رونین لوی، مدیرکل وزارت خارجه رژیم صهیونیستی و پس از آن بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر این رژیم کامل شد.

آنکارا نیز کما فی‌السابق حامی باکو است، بویژه اینکه چشم به تغییرات خطرناک در مرز‌ها و ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی بسته و از طرح دالان تورانی ناتو یا همان دالان زنگزور حمایت می‌کند.

 ترکیه دراین فکر است که از طریق نخجوان به دریای کاسپین و آسیای میانه متصل شود، حال آنکه دیگر هدف دالان تورانی ناتو، قطع ارتباط مستقیم تاریخی میان ارمنستان و ایران است. تهران بار‌ها درباره این اقدام غیرقانونی باکو هشدار داده است.

۲ جمهوری ارمنستان و آذربایجان تاکنون ۲ بار باهم جنگیده‌اند و طی آن باکو بخش‌هایی از اراضی خود را مجددا به دست آورده است. این جنگ‌ها بویژه نبرد دوم قره‌باغ بر منطقه قفقاز اثرات نامطلوبی برجای گذاشته است. در جنگ دوم قره‌باغ، ارمنستان شمار کشته‌شدگان خود را چهار هزار نفر اعلام کرد. باکو نیز کشته‌های خود را نزدیک به ۳ هزار نفر اعلام کرد.

در آستانه جنگ سوم، پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان با اشاره به بحران انسانی در قره‌باغ در پی مسدودسازی کریدور لاچین گفته است: «آذربایجان با این اقدامات قصد خود را برای انجام یک تحریک نظامی جدید علیه قره‌باغ و ارمنستان نشان می‌دهد».

از سوی دیگر به نظر می‌رسد باکو با تحریک ناتو و صهیونیست‌ها بر آن شده تا از بند آخر توافق آتش‌بس درباره ایجاد راه ارتباطی میان خاک اصلی این جمهوری و نخجوان از طریق خاک ارمنستان سوءاستفاده کند. این در واقع بهانه‌ای برای ایجاد دالان زنگزور و حمله احتمالی به استان سیونیک ارمنستان است، حال آنکه چنین چیزی در توافق سه‌جانبه ۲۰۲۰ و بند ۹ آن گنجانده نشده بود.

در مقابل پاشینیان بار‌ها تاکید کرده است که «هیچ کریدوری نمی‌تواند در خاک جمهوری ارمنستان فعالیت کند». «جیحون بایراموف» وزیر خارجه جمهوری آذربایجان، اما تهدید کرده اگر ارمنستان با گشایش کریدور زنگزور مخالفت کند، باکو «طرح جایگزینی دارد که آن را به اجرا خواهد گذاشت».