خانه کرد سنندج گنجینه ای از فرهنگ و تاریخ کردستان

خانه کُرد نام بنایی تاریخی و مجموعه‌ای فرهنگی در مرکز شهر سنندج است که هم‌اکنون این مجموعه در «عمارت آصف» واقع در ضلع شمالی خیابان امام خمینی (ره) راه‌اندازی شده است.

«عمارت آصف» یکی از قدیمی‌ترین بنا‌های موجود در شهر سنندج است و براساس شواهد و شیوه معماری احداث بنای اولیه آن که (بخش عمده ضلع شمالی را دربرمی گیرد) مربوط به دوره صفویه است و قسمت‌های دیگر آن در دوره قاجاریه و اوایل پهلوی تکمیل شده است.

هر چند عمارت آصف نام خود را از «آصف دیوان» گرفته است، اما بانی اولیه آن را خانواده «معتمدهاشمی‌ها» (امجد الاشراف) می‌دانند و احتمالاً خانواده محمدرضای وزیر (پدر آصف دیوان) آن را تملک کرده و سپس در زمان آصف دیوان با الحاق سردر ورودی در بخش‌های شرقی و غربی، عمارت شکوه نهایی خود را به دست آورده و از این‌رو به عمارت آصف مشهور شده است.

مجموعه عمارت حدود ۴۰۰۰ مترمربع عرصه واعیانی دارد و علاوه‌بر سر در و دالان ورودی و اتاق تقسیم آب، دارای چهار حیاط است که عبارتند از حیاط بیرونی (اصلی)، حیاط اندرونی، حیاط مستخدمین و حیاط مطبخ.

این عمارت که به شماره ۱۸۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است در سال ۱۳۷۶ توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کردستان تملک شد، پس از انجام مطالعات و تهیه طرح‌های لازم، مرمت احیای آن از سال ۱۳۷۸ آغاز شد و تا اردیبهشت سال ۱۳۸۲ به طول انجامید.

مجموعه خانه کُرد به‌عنوان یک مرکز فرهنگی بزرگ در شهر سنندج، پروژه‌ای بوده که قرار است در محدوده‌ای به مساحت حدود ۱۸ هزار متر مربع دایر شود و این محدوده شامل عمارت‌های آصف دیوان، مشیر دیوان، بخش باقی مانده خانه ساعدالسلطان (منزل امیر آصفی) و زمین‌های حد فاصل این بنا‌ها و حمام و سر در خانه شجاع لشکر است.

فاز نخست این پروژه که شامل فضا‌ها و غرفه‌های نمایشی موزه سنندج است در ۲۷ اردیبهشت سال ۸۲ با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و جمعی دیگر از مسئولان و فرهیختگان کشور در عمارت آصف گشایش یافت و مقرر شد به مرور و با تملک فضا‌هایی که ذکر شد مرمت و تکمیل آن بخش‌های دیگر در خانه کُرد که عبارتند از موزه باستان‌شناسی، موزه صنایع‌دستی، کتابخانه و مرکز اسناد، پژوهشکده، آرشیو، آمفی تئاتر و کارگاه هنر‌های سنتی گشایش یابند.

فضا‌ها و غرفه‌های نمایشی حال حاضر موزه سنندج شامل نگارخانه و حیاط ورودی، حمام، مکتب خانه، بخش اسناد و عکس‌های تاریخی، اتاق خان، بخش مشاهیر، مطبخ، کتابخانه، بخش اسناد و عکس‌های تاریخی، زیورآلات و غرفه‌هایی شامل مشاغل و فنون، پوشاک، صنایع دستی و زندگی روستایی و شهری است.

بخش‌ها و غرفه‌های موزه علاوه‌بر آنچه که موجود است به مرور کامل‌تر می‌شود و خانه کُرد در برگیرنده آثار و نشانه‌های فرهنگی همه مناطق کُردنشین دنیا خواهد بود.

خانه کُرد سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سمت خود جلب کرده است و بیشتر کسانی که به سنندج می‌آیند از این مجموعه بازدید به عمل می‌آورند.

باشگاه خبرنگاران جوان کردستان سنندج