عین‌الحلوه: اردوگاهی که هر روز ناقوس مرگ در آن نواخته می‌شود

بر اساس گزارش‌ رسانه‌های لبنانی، در جریان درگیری بین فتح و شبه نظامیان اسلامی در اردوگاه آوارگان عین الحلوه در جنوب لبنان یکشنبه ۱۰ سپتامبر/ ۱۹ شهریور، پنج سرباز لبنانی زخمی شدند که حال یکی از آنها وخیم است.

این درگیری‌ها پنجشنبه شب آغاز شد و شلیک آرپی‌جی و مسلسل صدها نفر را آواره کرد. شماری از غیرنظامیان در شهرهای اطراف نیز بر اثر گلوله‌های سرگردان زخمی شده‌اند. در جریان این دور جدید از خشونت‌ها دست کم شش نفر کشته و ده ها نفر زخمی شدند.

ارتش لبنان پس از مجروح شدن سربازانش هشدار داد که ارتش «اقدامات مناسب» را در پاسخ به چنین رویدادهایی اتخاذ خواهد کرد.

درگیری‌های مرگبار بین گروه‌های فلسطینی در اردوگاه‌ پناهندگی لبنان چندین کشته بر جای گذاشت

تلاش‌ها برای پایان دادن به درگیری‌ها تاکنون شکست خورده است. در عین‌الحلوه درگیری بر سر تسلط بر یکی از بزرگترین اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی در لبنان در جریان است.

این درگیری مدت‌ها است که ادامه دارد و توافق‌ آتش‌بس بارها و بارها شکست خورده است.

جنبش فتح که دولت خودگردان فلسطینی را در کرانه غربی رود اردن در اختیار دارد با گروهی به نام «جوانان مسلمان» در نزاع است. گروه جوانان مسلمان، مجموعه‌ای از شبه‌نظامیانی است که برخی از مخالفان حزب‌الله و جمهوری اسلامی در لبنان آن‌ها را مرتبط با «ایران و حزب دست‌نشانده‌اش» می‌خوانند. البته شواهدی برای این ادعا ارائه نشده است.

پیش از دور جدید درگیری‌ها، فتح از «جوانان مسلمان» خواسته بود که هشت مظنون را که مسئول ترور یکی از فرماندهان ارشد آن هستند، تحویل دهد. درگیری‌ها در اردوگاه عین الحلوه در پایان ماه ژوئیه در پی ترور محمد الارموشی ملقب به «ابو اشرف» از فرماندهان ارشد فتح و چند تن از دستیارانش شعله‌ور شد. «جوانان مسلمان» که متهم به کشتن این فرمانده فتح هستند به درخواست تحویل قاتلان پاسخ نداده‌اند.

درگیری‌ها تاکنون منجر به کشته شدن ۱۳ نفر شده است.

«قاتلان فرمانده‌مان را تسلیم کنید!»

عین الحلوه حدود ۸۰ هزار نفر را در خود جای داده است که اکثر آنها پناهندگان فلسطینی از اولین جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و فرزندان آنها هستند. علاوه بر این گروه، فلسطینیان آواره از جنگ داخلی سوریه نیز به لبنان آمده‌اند و برخی از آن‌ها در همین اردوگاه ساکن شده‌اند. حدود ۱۲ اردوگاه در سراسر لبنان میزبان آوارگان فلسطینی است.

فتح علاوه بر خواست تحویل قاتلان فرمانده ارشدش، همچنین از جوانان مسلمان می‌خواهد که پایگاه‌هایی را که در مدارس تحت اداره سازمان ملل در داخل اردوگاه ایجاد کرده‌اند خالی کنند تا سال تحصیلی آغاز شود. تا کنون، جوانان مسلمان از انجام این کار خودداری کرده‌اند.

به گزارش شبکه تلویزیونی لبنانی LBCI، روز پنجشنبه یک فایل صوتی منسوب به هیثم الشعبی، یکی از فرماندهان گروه «جوانان مسلمان» در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن او گفت که این گروه در حال آغاز نبرد برای «پاکسازی عین‌الحلوه» از «مرتد‌ها» است.

به گزارش خبرگزاری النشره لبنان، در بحبوحه درگیری‌های روز یکشنبه، یک گلوله به خانه خالد زعیتر، مسئول حماس در این اردوگاه نیز اصابت کرد. در میان درگیری‌ها، راکت‌ها و گلوله‌ها نیز به مناطق خارج از کمپ اصابت کرده است.

علی‌رغم تلاش‌های فشرده مقامات فلسطینی و لبنانی برای اجرای آتش‌بس، همه این تلاش‌ها ظاهراً از بعدازظهر یکشنبه شکست خورده است.

بعد از ظهر یکشنبه، گروه جوانان مسلمان آتش بس یک جانبه اعلام کرد و از همه طرف‌ها خواست تا جنگ را متوقف کنند. در حوالی زمان اعلام این خبر، از شدت درگیری‌ها کاسته شد. بر اساس گزارش‌ها، ساعتی پس از اعلام این آتش‌بس یک‌طرفه، رهبران فتح بیانیه‌ای منتشر کردند مبنی بر اینکه تا زمانی که گروه‌های اسلام گرا را شکست ندهند به مبارزه ادامه خواهند داد. بنا بر گزارش‌ها، درگیری‌ها اندکی پس از آن از سر گرفته شد.

اشرف ریفی، نماینده پارلمان لبنان که رابطه نزدیکی با سعد حریری و عربستان سعودی دارد و در دولت تمام سلام وزیر دادگستری لبنان بود این درگیری‌ها را زیر سر حزب‌الله و جمهوری اسلامی دانسته است. ریفی در سال ۲۰۱۶ در اعتراض به «تسلط حزب‌الله بر امور لبنان» از وزارت دادگستری هم استعفا داده بود و از جمله مخالفان سرسخت مداخله ایران در امور کشورش است. ریفی مدعی است که حتی اگر شواهدی برای دخالت حزب‌الله وجود نداشته باشد هم باز او مطمئن است که پشت پرده دستهای ایرانی‌ها و حزب‌الله در کارند.

حزب الله لبنان و دوراهی تصمیم‌ناپذیر

ریفی مدعی شد که محور مورد حمایت ایران در تلاش است نزاعی جدید مانند درگیری‌های سال ۲۰۰۷ را به پا کند. در سال ۲۰۰۷ بین نیروهای امنیتی لبنان و گروه شبه نظامی اسلامگرای فتح الاسلام در اردوگاه آوارگان نهر البارد یک جنگ دامنه‌دار درگرفت. در همان زمان هم درگیری‌های دیگری در عین‌الحلوه و نزدیک بیروت رخ داد.

الیاس البیساری، مدیرکل امنیت عمومی لبنان نیز روز یکشنبه از گروه‌های فلسطینی خواست تا در نشست اضطراری روز دوشنبه در مقر اداره کل امنیت عمومی لبنان برای بررسی اوضاع در عین الحلوه شرکت کنند.

به گزارش خبرگزاری دولتی لبنان، صلیب سرخ روز شنبه شروع به برپایی چادرهایی برای میزبانی از فلسطینی‌های فراری از خشونت کرد، اما مقام‌های لبنانی بعداً و پس از شکایت ساکنان محلی، آن‌ها را مجبور کردند این چادرها را جمع کنند.

از دیگر سو، نجیب میقاتی، نخست وزیر موقت، روز شنبه با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین تماس گرفت و خواستار آتش بس فوری در اردوگاه شد.

میقاتی گفت: «آنچه در حال وقوع است در خدمت آرمان فلسطین نیست و به طور کلی به کشور لبنان به‌ویژه شهر صیدا که میزبان برادران فلسطینی ماست، آسیب جدی وارد می‌کند. در مقابل آنچه لازم است این است که آنها با دولت لبنان مطابق با قوانین و مقررات آن برخورد کنند و امنیت شهروندانش را حفظ کنند.»

روز جمعه، عمران رضا، هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد و هماهنگ کننده کمک‌های بشردوستانه در لبنان، از شبه‌نظامیان خواست تا هشت مدرسه اردوگاه را که اشغال کرده‌اند، ترک کنند و به آتش بس برسند.

مؤسسات آموزشی که برای یادگیری، رفاه و رشد کودکان حیاتی است باید فضاهایی امن و بی طرف باشند. استفاده گروه‌های مسلح از مدارس به منزله نقض فاحش قوانین بین المللی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی است که حقوق کودکان برای یادگیری ایمن را به خطر می‌اندازد.

Ad placeholder

عین‌الحلوه، تاریخ غمبار آوارگی و نزاع

این اردوگاه پرجمعیت در طول دهه‌ها صحنه درگیری‌های خشونت آمیز بین گروه‌های فلسطینی بوده است.

مانند بسیاری دیگر از اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی در لبنان و کشورهای همسایه، عین الحلوه پس از اولین جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ یا همان «روز نکبت» تأسیس شد.

حداقل ۷۵۰ هزار فلسطینی در آن زمان از خانه‌ها، روستاها و شهرهایشان بیرون رانده شدند.

گروهی از این آوارگان در عین‌الحلوه سکنا یافتند. عین الحلوه در ابتدا توسط کمیته بین المللی صلیب سرخ تأسیس شد و اکثر ساکنان اولیه آن کسانی بودند که از شهرهای ساحلی شمال فلسطین آواره شده بودند.

اکنون ساکنان عین‌الحلوه شامل تعداد زیادی از آوارگان فلسطینی است که در طول جنگ داخلی لبنان و پس از درگیری نهرالبارد در سال ۲۰۰۷ آواره شدند.

چین برای حل مسئله فلسطین پا پیش گذاشته است

جمعیت پناهندگان در عین الحلوه پس از سال ۲۰۱۱ که جنگ داخلی سوریه پس از سرکوب تظاهرات ضد رژیم بشار اسد آغاز شد، به رشد خود ادامه داد. میلیون‌ها نفر از جمله پناهندگان فلسطینی که در سوریه اقامت داشتند آواره شدند. بسیاری به لبنان پناه آوردند و در این اردوگاه اسکان داده شدند.

این کمپ با دیوار بزرگی احاطه شده است و دسترسی به آن محدود است. ارتش لبنان چندین ایست و بازرسی در اطراف اردوگاه دارد و غذا، آذوقه و حتی مصالح ساختمانی هم با تایید ارتش لبنان می‌توانند به اردوگاه راه بیابند.

براساس یک توافق قدیمی، ارتش لبنان وارد اردوگاه نمی‌شود و امنیت داخلی این منطقه را به دست گروه‌های فلسطینی در داخل عین‌الحلوه سپرده است.

۱۱ کمپ رسمی آوارگان دیگر در سراسر لبنان تحت پوشش سازمان ملل ثبت شده است. این اردوگاه‌ها نزدیک به نیم میلیون فلسطینی را در خود جای داده‌اند. آن‌ها در شرایط نامناسبی تحت انواع محدودیت‌های قانونی از جمله در زمینه اشتغال زندگی می‌کنند.

Ad placeholder

جنگ‌های بی‌پایان در عین الحلوه

عین الحلوه در طول چند دهه شاهد درگیری‌های خشونت‌آمیز بسیاری بوده است. این اردوگاه شاهد نزاع جناحی و البته میدان نبرد میان گروه‌های فلسطینی و نیروهای امنیتی لبنان هم بوده است.

در سال ۱۹۷۴ در طول جنگ داخلی لبنان، ده‌ها جنگنده اسرائیلی اردوگاه‌های آوارگان فلسطینی در لبنان، عمدتاً اردوگاه عین الحلوه را بمباران کردند.

در حملاتی که در آن زمان سنگین‌ترین حملات هوایی به خاک لبنان بود، چندین نفر کشته و ده‌ها نفر زخمی شدند.

تخمین زده می‌شود که در آن زمان حدود ۲۰ هزار نفر در اردوگاه عین الحلوه زندگی می‌کردند.

در سال ۱۹۸۲، در جریان تجاوز اسرائیل به لبنان، ارتش اسرائیل این اردوگاه را به شدت بمباران کرد و ساختمان‌های نیمه‌ویران شده از بمباران قبلی را به دریای آوار افزود.

در آن زمان عین‌الحلوه محل سکونت حدود ۲۵ هزار نفر بود. درگیری‌ها چندین روز ادامه داشت و تعداد کشته‌ها یا زخمی‌ها هنوز مشخص نیست.

ده‌ها حمله هوایی دیگر اسرائیل در دهه پس از آن ثبت شده است، از جمله پس از عقب‌نشینی اسرائیل از بیروت در سال ۱۹۸۵.

این اردوگاه و مناطق اطراف آن همچنین در میانه بی‌ثباتی که پس از پایان جنگ داخلی طولانی‌مدت لبنان رخ داد به صحنه نبرد میان مبارزان فلسطینی و ارتش لبنان در اوایل دهه ۱۹۹۰ تبدیل شد که ده‌ها کشته برجای گذاشت.

از آن زمان، جناح‌های فلسطینی و لبنانی برای تسلط بر اردوگاه با یکدیگر جنگیده‌اند.

در سال ۲۰۱۷، گروه‌های فلسطینی تقریباً یک هفته درگیر نزاع شدید با گروه‌های مسلح وابسته به داعش در همین اردوگاه شدند.