تجربه ساخت یک فیلم در فلسطین اشغالی/ فرح نابلسی روایت می‌کند

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از هالیوود ریپورتر، نخستین فیلم سینمایی نویسنده و کارگردان بریتانیایی- فلسطینی فرح نابلسی با عنوان «معلم» که در بخش کشف جشنواره فیلم تورنتو نمایش داده می‌شود، سوال‌های پیچیده‌ای را طرح می کند؛ از جمله اینکه چگونه یک نفر ارزش زندگی دیگری را می‌سنجد؟ آیا یک زندگی ارزش بیشتری نسبت به دیگری دارد؟

این فیلم درباره معلم فلسطینی باسم (صالح باکری) است که نقش پدری برای ۲ دانش‌آموزش یعنی یعقوب (محمود باکری) و آدم (محمد عابد الرحمن) در بحبوحه آشوب در کرانه باختری دارد. باسم پس از ملاقات با داوطلب بریتانیایی لیزا (ایموجن پوتس) تلاش می‌کند تا در کنار تعهد مخاطره‌آمیزش به جنبش مقاومت سیاسی و حمایت عاطفی یعقوب و آدم، به یک رابطه عاطفی هم فکر کند.

نابلسی می‌گوید وقایع فیلم الهام گرفته از بسیاری از گفتگوهای او با فلسطینی‌هایی است که بسیاری از چیزهایی را که در فیلم نشان داده می‌شود، به عنوان تجربه روزانه زندگی‌شان از سر گذرانده‌اند؛ مواردی مثل تخریب خانه‌شان، زندانی شدن کودکان، خشونت شهرک‌نشینان و خرابکاری.

نابلسی که برای فیلم کوتاه «حال» نامزد جایزه اسکار و برنده جایزه بفتا شد، تصمیم گرفت در کرانه باختری فلسطین فیلمبرداری کند تا از اصالت فیلمش اطمینان یابد و صنعت فیلم را به آن مکان بکشاند.

وی می‌گوید: هر وقت یک فیلم فلسطینی یا فیلمی درباره فلسطین را که در فلسطین فیلمبرداری نشده بود تماشا می کردم، احساس خفگی به من دست می داد.

وی می‌افزاید: می‌خواستم فیلمی داشته باشم که بتواند نفس بکشد. از یک سطح عملی‌تر، می‌خواستم سینما را به آنجا برسانم. می‌خواستم از استعدادهایی که در آنجا هستند حمایت کنم، چون فرصت‌های زیادی نصیب آنها نمی‌شود.

در بحبوحه فیلمبرداری اما چالش‌های لجستیکی متعددی رخ داد، مانند تاخیر در فیلمبرداری به دلیل مسدود شدن جاده‌ها و همچنین تجربه‌های احساسی. به گفته نابلسی در همان ابتدای فیلمبرداری، شهرک نشینان اسراییلی شروع به آتش زدن درختان زیتون در همان روستایی کردند که باسم اهل آن‌جا بود.

وی افزود: یک روز در راه رفتن به محل کار، به خانواده‌ای که در برابر آوار خانه تازه تخریب شده‌شان ایستاده بودند دلداری دادم. در سکوت مادر را در آغوش گرفتم. من حتی نمی‌دانستم او کیست، اما ما یکدیگر را در آغوش گرفتیم و گریه کردیم.

این لحظات هر چند بازیگران و عوامل فیلم را در معرض خطر قرار می‌داد، اما نابلسی می‌گوید این امر به بیان یک داستان معتبر کمک می‌کند و واقعیت تلخی را که فلسطینی‌ها هر روز با آن روبرو می‌شوند به تصویر می‌کشد.

وی می‌افزاید: من این واقعیت را جذب و تلاش می‌کنم با نگرش مثبت به ساختن یک فیلم ادامه بدهم و فشار ناشی از عدالت بخشیدن به آن واقعیت را در فیلم خودم ثبت کنم.

نابلسی می‌گوید علیرغم مشاهده چنین وقایع وحشتناکی، تجربه ساخت «معلم» خاطرات زیبایی را برای همه دست اندرکاران فیلم به ارمغان آورد؛ مثلاً ۲ نفر از اعضای گروه ساخت به طور غیرمنتظره در یک عروسی فلسطینی شرکت ‌کردند و در همین حال کسانی را که با فرهنگ فلسطین آشنایی نداشتند، روشن ‌کرد تا مصیبت مردم را درک کنند.

به گفته نابلسی در پایان روز، فلسطینی‌ها هم مانند هر یک از ما عاشق می‌شوند، می‌خندند، عرق می‌ریزند و البته خون‌شان به خاک می‌ریزد.

نابلسی تاکید می‌کند: این چیزها در دنیای اخبار و رسانه‌ها گم می‌شود، و گفتن آن ناراحت‌کننده است. بازیگرانی که به آن سرزمین پرواز کرده بودند، از این موضوع غافلگیر شدند. از منظر من همه چیز زیبا بود، زیرا من با همه اینها آشنا هستم، تماشای لذت بردن از آن مهمان نوازی، رفتن به سفرهای یک روزه، ملاقات با مردم و بازگشت با داستان‌هایشان. بنابراین اگر از فیلم چیزی درک کنید برای من بسیار خوشحال‌کننده است؛ چون داستانی انسانی در مورد آدم‌هایی است که می‌خواهند آزادانه زندگی کنند.

فرح نابلسی فیلمساز فلسطینی بریتانیایی نامزد جایزه اسکار و برنده جایزه بفتا است. او کار در صنعت سینما را به عنوان نویسنده و تهیه کننده فیلم‌های کوتاه داستانی آغاز کرد؛ از جمله «امروز آنها پسرم را بردند» که توسط کارگردان بریتانیایی کن لوچ تأیید شد و در سازمان ملل به نمایش درآمد.

«حال» اولین تجربه کارگردانی او که در نویسندگی و تهیه کنندگی آن نیز مشارکت داشت، در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه کلرمون فران ۲۰۲۰ به نمایش درآمد و جایزه تماشاگران را برای بهترین فیلم بین‌المللی دریافت کرد. این فیلم توانست بیش از ۴۰ جایزه بین‌المللی فیلم و داوران جشنواره بین‌المللی فیلم، یک جایزه بفتا و یک نامزدی اسکار را از آن خود کند. فرح نابلسی به عنوان عضو هیات داوران در شماری از جشنواره‌های سینمایی حضور داشته و عضو آکادمی علوم و هنرهای تصاویر متحرک است.

فیلم یک ساعت و ۵۵ دقیقه‌ای «معلم» با بودجه ۳ میلیون پوندی ساخته شده و از ۹ سپتامبر (شنبه) در کانادا اکران شده است.