کاهش عوارض بیماری روماتیسم با نانو داروها

محققان تلاش می‌کنند تا عوارض ناشی از بیماری‌های مختلف را به حداقل برسانند و بنیاد ملی علم ایران هم در راه پیشرفت علوم، محققان را تنها نمی‌گذارد و از طرح‌های تحقیقاتی حمایت می‌کند.

«سنتز و شناسایی نانوسامانه هسته_ پوسته بر پایه صمغ‌های طبیعی و شبکه پلی فنول (تانیک اسید) -طلا و ارزیابی کارایی آن بر سلول‌های مدل آرتریت روماتوئید» عنوان طرحی است که پرستو کشتی آرا در قالب رساله دکتری با راهنمایی حسن حدادزاده به پایان رسانده و بنیاد ملی علم ایران هم از این طرح حمایت کرده است.

کشتی آرا که مدرک کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی خود را در رشته شیمی - شیمی معدنی از دانشگاه صنعتی اصفهان دریافت کرده است؛ درباره شروع روند انجام این طرح توضیح داد: من برای انجام این تحقیق به طور مشترک از پژوهشگاه رویان و دانشگاه صنعتی اصفهان کمک گرفتم و به دلیل همین همکاری با پژوهشگاه رویان، بنا شد تا در زمینه دارو‌های ضد التهابی تحقیق کنم. چرا که این دسته از دارو‌ها، عوارض زیادی برای بیماران دارد.

وی افزود: آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی، بیماری التهابی سیستمیک مفاصل بوده و در گروه بیماری‌های خود ایمنی مزمن محسوب می‌شود. این بیماری باعث درد، تورم، خشکی و محدودیت حرکت مفاصل می‌شود. همچنین گاهی اوقات در این بیماری علاوه بر مفاصل، سایر قسمت‌های بدن از جمله ماهیچه‌ها، پوست، ریه‌ها، اعصاب محیطی و چشم‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

این محقق و پژوهشگر ادامه داد: این بیماری بیشتر مفاصل کوچک دست‌ها و پا‌ها را به طور قرینه درگیر می‌کند. آرتریت روماتوئید در تمام نقاط جهان و در تمام نژاد‌ها وجود دارد و در زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان دیده شده است.

وی تصریح کرد: با گسترش پژوهش‌ها پیرامون بیماری آرتریت روماتوئید، پیشرفت‌های زیادی نیز برای درمان آن صورت گرفته است. با وجود این، عوارض جانبی و هزینه‌های بالای درمان همچنان از مشکلات درمان به شمار می‌آیند. در سال‌های اخیر، برای کاهش معضلات روش‌های مختلف درمانی، سیستم‌های دارورسانی نوینی ابداع شده که از جمله این سیستم‏‌ها به کارگیری نانوذرات حاوی ترکیب‌های آلی و معدنی به عنوان حامل‌های دارویی بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

کشتی آرا درباره نانو حامل‌ها توضیحات بیشتری ارائه کرد و گفت: نانوحامل‌ها با تغییر ویژگی‌های فارماکوکینتیک دارو، باعث بهبود عملکرد دارو و کاهش عوارض جانبی آن می‌شوند. در ساخت نانوذرات به منظور انتقال دارو‌ها، از مواد مختلفی مانند پلیمر‌ها، ذرات فلزی، لیپید‌ها استفاده می‌شود که بسته به روش تولید آن‌ها می‌توان شکل و اندازه متفاوتی از ذرات را تولید کرد. در این پژوهش، سعی شد که یک سیستم دارورسانی بر پایه ترکیب‌های طبیعی یعنی صمغ‌های طبیعی، عصاره چای سبز و ترکیب ۱۰- هیدروکسی دکانوئیک اسید موجود در ژل رویال زنبور عسل را با خواص ضد التهابی در مقیاس نانو، طراحی و سنتز کنیم و از آن‌ها به منظور مهار التهاب در سلول‌های مدل آرتریت روماتوئید استفاده کنیم.

وی درباره اهداف انجام این طرح توضیح داد: سنتز و شناسایی نوع جدیدی از نانوذرات هسته- پوسته بر پایه صمغ‌های طبیعی و شبکه پلی فنول- طلا، ارزیابی خواص ضد التهاب نانوذرات بر روی سلول‌های مدل آرتریت روماتوئید، ارزیابی زیست سازگاری نانوذرات و تعیین مکانیسم ر‌هایش دارو از جمله اهداف انجام این طرح بود که توانستیم به آن دست پیدا کنیم.

کشتی آرا در پایان خاطر نشان کرد: در این تحقیق ما به ذرات و نمک طلا و سایر مواد اولیه مخصوص احتیاج داشتیم که دسترسی و خرید آن‌ها فرایند سخت و زمان‌بری بود. همچنین آزمون‌های حین تحقیق هم نیاز به هزینه و تجهیزات داشتند. با این وجود توانستیم تحقیق را تا مرحله تست حیوانی جلو ببریم حال آنکه حتی برای پیدا کردن نمونه حیوانی هم مشکلاتی داشتیم. سرانجام این تحقیق مرحله نمونه حیوانی را پشت سر گذاشته است و اگر حمایت از ادامه تحقیق صورت بگیرد وارد مرحله پیش‌بالینی می‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی فناوری