مستند «پسر مُلا»؛ ثبت تأثیرگذار ماه‌های پایانی زندگی روح‌الله زم

ماه‌های پایانی زندگی روح‌الله زم، روزنامه‌نگاری که سال ۱۳۹۹ در ایران اعدام شد، در مستندی با نام «پسر مُلا» به کارگردانی ناهید پرسون‌سروستانی ثبت و روایت شده است. این مستند به تازگی در چند سینمای کشور سوئد برای نخستین بار به نمایش درآمده است.

ناهید پرسون‌سروستانی مستندساز ایرانی‌تبار مقیم سوئد است که پیش از این با ساخت مستندهایی چون «چهار زن و یک مرد»، «انقلاب دزدیده شده من»، «ملکه و من» و «صدایم باش» در جشنواره‌های بین‌المللی مختلف حضور داشته و برنده جوایزی هم شده است. تمام این فیلم‌ها مضامینی سیاسی و اجتماعی درباره تحولات تاریخ معاصر ایران دارند.

پوستر مستند «پسر مُلا»

ناهید پرسون‌سروستانی به دلیل فراهم شدن امکان حضور در کنار خانواده روح‌الله زم توانسته لحظات کم‌نظیری از زندگی و فعالیت این روزنامه‌نگار افشاگر را ثبت کند. اهمیت فعالیت او به‌ویژه در ثبت بخشی از عملیات اطلاعاتی و امنیتی حکومت جمهوری اسلامی است که در نهایت به بازداشت روح‌الله زم در عراق و انتقالش به ایران انجامید. در این مستند روند فعالیت و تماس برخی افرادی که گفته شده است در اجرای این عملیات نقش داشتند با آقای زم دیده می‌شود.

فعالیت‌های روح‌الله زم که در قالب یک کانال تلگرامی با نام «آمدنیوز» انجام می‌شد در میانه دهه ۹۰ در ایران بسیار بحث‌انگیز شد. با آنکه دنبال کننده خبرهای او بسیار پرتعداد بودند اما تردیدهایی درباره درستی برخی اخبار و گزارش‌های کانال تحت مدیریت آقای زم وجود داشت. مقام‌های جمهوری اسلامی آقای زم را به دست‌داشتن در اعتراض‌های دی ماه سال ۱۳۹۶ متهم کردند.

در مستند «پسر ملا» برخی روش‌های کسب اطلاعات روح‌الله زم دیده می‌شود که در موارد بسیاری از طریق تماس‌های افرادی است که خود را از مسئولان حکومت یا نزدیکان آنها معرفی می‌کنند. این افراد که در مستند اغلب نامشان مشخص نیست به آقای زم اطلاعاتی عموما درباره فسادهای اقتصادی عوامل حکومت می‌دهند.

اعتماد خوش‌باورانه و ساده‌گیرانه آقای زم به این تماس‌ها از جمله نکات قابل توجه‌ای است که در مستند «پسر ملا» دیده می‌شود. ناهید پرسون‌سروستانی در میانه این مستند سفری هم به اقلیم کردستان عراق می‌کند و در آنجا با علی جوانمردی، روزنامه‌نگار افشاگر دیگری همراه می‌شود که در آن زمان با روح‌الله زم ارتباط‌ داشت.

ناهید پرسون‌سروستانی در گفت‌وگو با رادیو فردا علت ساخت این مستند را جلب توجه رسانه‌های بین‌المللی به تحولات ایران و خبرهایی که به صورت رسمی منتشر نمی‌شوند، بیان کرد. به گفته خانم سروستانی روح‌الله زم پس از کسب اطلاعات از سوابق و فیلم‌هایی که او ساخته بود اجازه فیلمبرداری داد اما «بی‌اعتمادی» در تمام مراحل ساخت فیلم وجود داشت.

Embed share

گفت‌وگو با ناهید پرسون‌سروستانی درباره مستند «پسر مُلا»

by رادیو فردا Embed share The code has been copied to your clipboard. The URL has been copied to your clipboard

• ارسال به فیس‌بوک  
• ارسال به توئیتر  

No media source currently available

0:00 0:13:29 0:00 لینک مستقیم

• 128 kbps | MP3
• 64 kbps | MP3

ناهید پرسون‌سروستانی به رادیو فردا توضیح داد که تماس‌های زیادی از افراد مختلف از جمله از سوی تعدادی از دوستان و آشنایان و همکارانش داشته که به او نسبت به ساخت این فیلم با این دلیل که روح‌الله زم از عوامل حکومت است هشدار می‌دادند. خانم سروستانی متاثر از این هشدارها و نیز پخش برنامه‌ای از تلویزیون رسمی جمهوری اسلامی با نام «ایستگاه پایانی دروغ» فیلمبرداری مستند را متوقف کرده و مشغول ساخت فیلم دیگرش می‌شود.

او می‌گوید که پس از بازداشت روح‌الله زم بار دیگر پیگیر ساخت فیلم شد چرا که با «عذاب وجدان» شدیدی ناشی از تصورات قبلی‌اش روبرو شده بود.

روح‌الله زم با دخترش در نمایی از مستند «پسر مُلا»

از بخش‌های قابل توجه مستند «پسر مُلا» گفت‌وگوهای سازنده فیلم با محمدعلی زم، پدر روح‌الله زم پس از بازداشت اوست. محمدعلی زم زمانی از مسئولان بلندپایه حکومت جمهوری اسلامی بود و بیش از ۱۵ سال ریاست حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را برعهده داشت. ناهید پرسون‌سروستانی می‌گوید محمدعلی زم در صحبت‌هایش تفاوتی میان روح‌الله خمینی و علی خامنه‌ای قائل بود اما وقتی به او درباره اعدام برادرش در سال‌های ابتدایی پس از انقلاب در دوران رهبری روح‌الله خمینی گفته پاسخی نداشته و سکوت کرده بود.

بیشتر در این باره:

محمدعلی زم؛ از اقتدار حوزه هنری تا سکوت همکاران

مستند «پسر ملا» قرار است پس از اکران در چند سینمای سوئد از شبکه های تلویزیونی چند کشور اروپایی از جمله سوئد و آلمان پخش شود و سازنده‌اش می‌گوید امیدوار است از طریق نمایش در یکی از شبکه‌های فارسی زبان خارج از ایران در معرض تماشای مردم ایران هم قرار بگیرد.