آیا جنگنده‌های سوئدی «گریپن» می‌توانند در جنگ اوکراین تغییر ایجاد کنند؟

گزارش‌ها در سوئد حاکی از آن است که دولت این کشور در حال بررسی ارسال جت‌های گریپن ساخت این کشور به اوکراین برای کمک به نبرد آن‌ها با روسیه است.

و حتی در شرایطی که پیوستن سوئد به ناتو همچنان در انتظار تصمیم مجارستان و ترکیه است، نیروی هوایی این کشور پیش از این خلبان‌‌های اوکراینی را در زمینه صادرات نظامی هوایی شماره یک خود آموزش داده است.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در ماه اوت در یک نشست خبری همراه اولف کریسترسون، نخست وزیر سوئد، گریپن را «غرور سوئد» توصیف کرد و گفت: «قاطعانه معتقدم که گریپن می‌تواند امنیت بیشتری برای ما به ارمغان بیاورد.»

پس از تلاش‌های طولانی در متقاعد کردن ایالات متحده برای صدور مجوز انتقال جت‌های اف-۱۶ از متحدان اروپا، چشم‌انداز تحویل سریع‌تر گریپن برای اوکراینی‌ها وسوسه‌انگیز خواهد بود چراکه آن‌ها این روزها به شدت علیه مواضع روسیه در جنوب شرق کشور فشار می‌آورند.

• جنگنده‌های روسیه برای ششمین بار در این ماه یک پهپاد آمریکا را بر فراز سوریه هدف قرار دادند
• رزمایش «چالش قطب شمال»؛ تصاویری از سوخت‌گیری جنگنده‌های اف-۱۶ در حال پرواز

گریپن از ترسناک‌ترین تسلیحات نظامی سوئد

سوئد علیرغم دهه‌ها بی‌طرفی نظامی، بخش بزرگی از جنگ سرد را با نگرانی درباره پتانسیل اقدام شوروی در منطقه بالتیک سپری و بنابراین قابلیت دفاعی قوی‌ای را ایجاد کرد که به نوبه خود این کشور را به صادر کننده سخت افزار نظامی تبدیل کرده و گریپن یکی از ترسناک‌ترین محصولات آن است.

گریپن که از سوی غول هوافضا یعنی ساب‌-‌ای‌بی ساخته شده است مزایای خاصی نسبت به اف-۱۶ دارد که برخی از این مزایان آن‌ها را برای جنگ اوکراین مناسب می‌کند.

اندیشکده دفاعی بریتانیا می‌گوید این هواپیما برای مقابله با سیستم‌های موشکی زمین به هوا روسیه و جت‌های سریع با پرواز در ارتفاع بسیار پایین طراحی شده است.

گریپن همچنین از این مزیت برخوردار است که می‌تواند حتی از باندهای آسیب‌دیده فرودگاه و حتی جاده‌های معمولی برخاسته و فرود بیاید. همچنین خدمه‌های آموزش دیده بدون نیاز به بازگشت به یک پایگاه هوایی مجهز می‌توانند این پرنده‌ها را به‌طور کامل سرویس کنند. 

این موضوع می‌تواند برای اوکراین بسیار مهم باشد چراکه پایگاه‌هایش به‌طور مرتب از سوی موشک‌های و توپخانه‌های روسیه مورد هدف قرار می‌گیرد.

تولیدکنندگان سوئدی گریپن می‌گویند که هزینه تعمیراتی این جت ۵۰ درصد کمتر از رقیبانش است. طبق مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۱۲ نیز این موضوع تایید و گفته شد جت‌های سوئدی کمتر از تایفون و رافال هزینه نگهداری دارد. 

از سوی دیگر جنگنده گریپن یک جت چند منظوره مافوق صوت تک موتوره سبک است. این جت‌ها از سال ۱۹۹۶ در نیروی هوای سوئد به کار گرفته شدند.

این جت‌ها جایگزینی برای جت‌های دراکن و ویگن بوده‌اند که نخستین نسخه آزمایشی آن در آوریل ۱۹۸۷ به پرواز درآمد.

طبق داده‌های موجود این جنگنده قادر به رهگیری ۱۰ هدف را دارد. این جت‌ها توان رهگیری حین کاوش، همچنین نقشه‌برداری از سطح زمین، کشف اهداف زمینی و دریایی را دارد. 

با این حال شماری از مقامات غربی به‌ویژه در ایالات متحده ابراز نگرانی کرده‌اند که حمله متقابل اوکراین هنوز جریان را علیه روسیه تغییر نداده است.

اوکراین به سختی تلاش کرده است تا در برابر این تصور مقاومت کند. با این حال اخیرا موفقیت‌هایی را نیز علیه روسیه کسب کرده است که از جمله آن حمله به یک کشتی و یک زیردریایی حامل موشک‌ کروز در بندر سواستوپول است. ارتش اوکراین تایید کرده که این حمله با استفاده از سامانه موشکی بریتانیایی «استورم شادو» انجام شده است. بنابراین تلاش کی‌یف برای ترسیم مرز مستقیم بین کمک‌های غرب و ضربات بزرگ علیه ارتش روسیه ادامه دارد. دریافت یکی از جنگنده‌های برتر جهان از کشوری که به‌عنوان پیامد مستقیم جنگ، درخواست عضویت در ناتو کرده است، این تصور را تقویت می‌کند که اوکراین تسلط قاطعی بر حمایت غرب دارد هرچند واقعیت روز زمین متفاوت و همراه با ابهامات باشد.