حقوق معلولان: از آزار جنسی در «نیکان مشهد» تا تیراندازی به فرد معلول در سالگرد ژینا  

در سقز و در سالگرد قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی، نیروهای امنیتی به سمت یک جوان معلول تیراندازی کردند. فردین جعفری که با معلولیت ذهنی زندگی می‌کند، در بیمارستان بستری است و حال او وخیم گزارش شده است.

در مشهد، ویدیویی از آزار جنسی و خشونت علیه افرادی که در «مرکز پسرانه شبانه‌روزی معلولان ذهنی نیکان»، در بلوار وکیل‌آباد نگهداری می‌شوند منتشر شد و گفته می‌شود پرونده تخلف به مرجع قضایی ارسال شده است.

با نزدیک شدن به مهر، نگرانی از وضعیت دانش‌آموزان معلول بخصوص برای حمل‌ونقل عمومی شدت گرفته است.

رسانه‌های داخل ایران هم بالاخره به‌شکل متمرکز سراغ این سوژه رفتند که چرا «برنامه هفتم توسعه معلولان را کاملا فراموش کرد؟» از جمله قطره در گزارشی این‌باره نوشت: «قشری که در برنامه هفتم توسعه مورد کم‌اعتنایی قرار گرفت». روزنامه قدس چاپ مشهد هم نوشت: «برنامه هفتم توسعه معلولان را کاملاً فراموش کرد؟ / بهزیستی، مدافع معلولان نیست».

در استان بوشهر هم عاقبت رئیس کل دادگستری استان از صدور قرار جلب به دادسرا برای چهار نفر از مقصران آزار و بدرفتاری در مرکز نگهداری معلولان «نیلوفران آبی بوشهر» خبر داد.

عبارت «غیرقابل‌فروش» بر روی پروتز مختص جانبازان توسط بنیاد شهید نیز در فضای مجازی جنجال‌انگیز و توهین‌آمیز معرفی شد.

عبارت «غیرقابل خرید و فروش» بر روی پروتز‌های بنیاد شهید برای جانبازان ایران

«پس از ورود به منطقه ممنوعه برابر مقررات مورد اصابت گلوله قرار گرفت»

در شهر سقز، نیروهای حکومت به سر فردین جعفری، شهروند ۲۸ ساله سقزی که با معلولیت ذهنی زندگی می‌کند، شلیک کردند. به او جایی در نزدیکی آرامستان آیچی شلیک کردند و حال او وخیم گزارش شده است. سازمان حقوق بشر ایران در گزارش خود در این موضوع نوشت:

بر پایه گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر ایران، فردین جعفری، جوانِ کُرد اهل سقز، امروز در مسیر آرامستان آیچی، حوالی پمپ بنزین جاده بانه (حد فاصل فلکه زندان و آرامستان آیچی) از ناحیه سر هدف گلوله مأموران امنیتی قرار گرفت و از ساعاتی پیش در بیمارستان شفا بستری شده است.

https://www.instagram.com/p/CxQ9Z81SMS7/

https://www.instagram.com/p/CxQ9Z81SMS7/

مهدی رمضانی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کردستان در گفت‌وگو با تسنیم خبر شلیک به فردین جعفری را تأیید کرد و گفت:

پس از ورود به منطقه ممنوعه برابر مقررات از سوی مأموران مورد اصابت گلوله قرار گرفته و زخمی شده است.

نیروهای نظامی حکومتی حد فاصل شهر تا این آرامستان را «منطقه ممنوعه» اعلام کردند. برخی از منابع داخلی از جمله شبکه‌ای از کادر درمان که با عنوان «پزشکان و پرستاران داوطلب کوردستان» فعالیت می‌کنند نوشتند که گلوله شلیک شده به فردین جعفری جنگی بوده و به منطقه تمپورال (گیجگاه) او شلیک شده است.

https://www.instagram.com/p/CxS0NK-xU_s/

https://www.instagram.com/p/CxS0NK-xU_s/

در گذر سالگرد ژینا (مهسا) امینی، تصویر یک فرد نشسته بر روی ویلچر به‌عنوان تصویر منتخب «بنیاد مردم» منتشر شد. بر روی ویلچر این فرد عبارت «زن، زندگی، آزادی» نقش بسته است.

هشدار: این مطلب حاوی شرح صحنه‌های آزار و خشونت جنسی است و ممکن است برای برخی از افراد ناراحت‌کننده باشد

«باز کن شلوارتو»: آزار جنسی و خشونت علیه افراد معلول ذهنی در «نیکان مشهد»

در ویدیوی کوتاهی که در شبکه‌های اجتماعی از جمله در ایکس (توییتر سابق) توسط «کمپین معلولان» منتشر شد، چند تصویر کوتاه از آزار جنسی و خشونت علیه افراد معلول دیده می‌شود. در ابتدای این ویدئو، یک کودک یا نوجوان دیده می‌شود که سرش را به‌حالت جنین پایین گرفته و بر روی زمین نشسته است.

جلوی او، مردی – البته تار شده – دیده می‌شود که شلوار یا ظاهرا لباس زیر هم به تن ندارد. رسانه‌های داخل ایران، نسخه کوتاه شده این ویدیوی کوتاه را منتشر کردند که در آن صدای افراد شنیده نمی‌شود.

بحث #نیکان_مشهد نیست
وضعیت نگهداری معلولین در ایران #افتضاح است
احتمالا رییسی میاد میگه باید وضعیت معلولین رسیدگی بشه
مثل باید های دیگه اش ! دولت معلولین رو رها کرده ، بی تعارف ، اینا #انسان هستن به دادشون برسید pic.twitter.com/nqgZqjVoDd

— Arsha (@Arsha45914097) September 12, 2023

در ویدیو، یک صدا به این کودک می‌گوید «باز کن دیگه» و با دست به پشت گردن کودک سیلی می‌زند. به‌رغم اعتراض کودک و تلاش او برای «نه گفتن» وقتی می‌گوید «نزن»، به او می‌خندند و فرد تکرار می‌کند «باز کن شلوارتو». در صحنه‌ای دیگر، یک مرد در حال آزار فیزیکی کودک دیده می‌شود و صدایی محو می‌گوید «همشهری‌هات تو رو می‌شناسن». خنده امتداد پیدا می‌کند، مرد به‌زور «لب این کودک را می‌بوسد» و این بخش از ویدیو با صدای بلند خنده بقیه افراد حاضر تمام می‌شود.

در بخش دیگر ویدیو، فردی دیده می‌شود که او را محو کرده‌‌اند. ظاهرا لباسی به جز یک پیشبند بر تن ندارد و معترض است و تکرار می‌کند «نه، نه». یک فرد متجاوز می‌گوید «آروم، آروم» و دستی وارد صحنه می‌شود و سینه‌های نوجوان دارای معلولیت را لمس می‌کند. بقیه با صدای بلند می‌خندند. فرد گریه می‌کند و دستش را بالا می‌گیرد اما توانایی جلوگیری از لمس آزارگران را ندارد.

دوربین می‌چرخد و سر یک کودک دیگر دیده می‌شود که خیره به این صحنه بر روی تخت دراز کشیده است. صورت او مبهوت است. درنهایت یک نفر می‌گوید «بسه، بسه» و ویدیو کات می‌شود به تصویر یک نوجوان که بر روی زمین نشسته و پیراهن آستین‌کوتاه بر تن دارد. او را مجبور می‌کنند حرکاتی با انگشتان و دو دوستش انجام دهد وقتی آن‌ها را جلوی دهانش گرفته است. این تصویر می‌تواند احتمال این نوع از آزار جنسی را بدهد: کودک به شبیه‌سازی صحنه «تجاوز دهانی و مالاندن آلت تناسلی با انگشتان دست» مجبور شده است.

کودک بعد از خنده بقیه، سرش را پایین می‌اندازد و نمی‌خواهد به دوربین نگاه کند. صدا می‌گوید «ناز نکن» و بعد می‌گوید «قشنگ درست کن، نه اون جوری نه، قشنگ درست باز کن» و کودک انگشتانش را درون دهان می‌کند و دهانش را باز می‌کند. پشت سر او دست‌کم دو نفر نشسته‌اند و بگو و بخند می‌کنند. یک نفر شلوارک به پا دارد. مرد به کودک می‌گوید «سیگار بکش» و سپس ویدیوی یک دقیقه و ۳۲ ثانیه‌ای تمام می‌شود.

تلاش برای انگ زدن به انتشاردهندگان ویدیو

کمپین معلولان مکان ضبط ویدیوها را مشخص می‌کند اما شهرآرا، رسانه‌ای در شهر مشهد وابسته به شهرداری از قول جواد بهنام، مدیر اداره بهزیستی می‌گوید پس از انتشار این ویدیو، «درنهایت نیز محل دقیق این مرکز را شناسایی کردیم». او می‌گوید «فرد منتشر کننده ویدئو نیز توسط دستگاه‌های نظارتی بهزیستی خراسان رضوی شناسایی» و به دادگاه معرفی شده است. جواد بهنام گفت:

این ویدئو جهت دار ساخته شده است و به زعم ما برای ارسال به شبکه‌های فارسی زبان خارج نشین تهیه شده است. با این حال، پرونده تخلف مذکور برای بررسی دقیق تر به مرجع محترم قضائی ارسال شده است.

ویدئویی از آزار و اذیت چند نوجوان در یک مرکز نگهداری #معلولان_ذهنی منتشر شده است.
جالب اینکه در اولین اقدام بجای شناسایی #مقصر یا مقصران ،اقدام به شناسایی منتشر کننده فیلم گشتند و اورا پیدا کردند.
جالبتراینکه هنوز درباره مقصران #حادثه به نتیجه نرسیدند.
چه می‌کنه این رابطه بازی… pic.twitter.com/14he1fTLcn

— Saeed.kooshafar (@SaeedKoushafar) September 11, 2023

مهدی کشت‌دار، مدیرعامل خبرگزاری میزان در ایکس نوشت:

درودی دادستان مشهد: دستورات لازم صادر و اقدامات ویژه قضایی در این زمینه آغاز شده و موضوع با جدیت دنبال و تحقیقات ادامه دارد.

ایرنا از قول مسعود فیروزی، مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت:

در تحقیقات اولیه انجام شده دو فرد مذکور که معلولان ذهنی در یکی از مراکز تحت نظارت بهزیستی را آزار و اذیت جنسی کرده بودند شناسایی شدند و اطلاعات کامل آنها تحویل مقامات قضایی شد و پیگیری قضایی در حال انجام است.

او می‌گوید «این دو فرد» چهار ماه پیش از انتشار ویدیو، با نیکان مشهد همکاری نداشته‌اند. بهزیستی به این مرکز اخطار داده و یک نفر کارشناس تمام وقت را در آنجا مستقر کرده است. گفته می‌شود نیکان گنجایش ۸۰ فرد معلول را داشته اما مشخص نیست چند نفر در این مرکز نگهداری می‌شوند.

صدور قرار جلب به دادرسی چهار نفر از مقصران نیلوفران آبی بوشهر

این نخستین مرتبه نیست که ویدیوی آزار معلولان در مراکز نگهداری از آنها در ایران را در نیمه مرداد ماه امسال منتشر می‌شود. پیشتر کمپین معلولان ویدیوی آزار افراد معلول در مرکز نگهداری از معلولان در «نیلوفران آبی بوشهر» را منتشر کرده بود. این هفته عاقبت توسط قوه‌قضاییه اعلام شد که «قرار جلب به دادرسی برای چهار نفر از مسئولان مرکز نگهداری از معلولان نیلوفران آبی به علت ضرب و شتم معلولان» صادر شده است.

قرار جلب به دادرسی مقصران حادثه مرکز نگهداری از معلولان نیلوفران آبی بوشهر صادر شد

رئیس کل دادگستری استان بوشهر: تاکنون برای چهار نفر از مسئولان مجموعه شامل مدیر موسسه و دو نفر از کارکنان و فرد نگهبانی که معلولان را مورد ضرب و شتم قرار می‌داد، قرار جلب به دادرسی صادر شده است. pic.twitter.com/3QUCCumpWR

— خبرگزاری میزان (@MizanNewsAgency) September 11, 2023

خبرآنلاین نوشت که این چهار نفر شامل بر مدیر موسسه، دو نفر از کارکنان و فرد نگهبانی است که «معلولان را مورد ضرب و شتم قرار می‌داد». مهرانگیز، رئیس کل دادگستری استان بوشهر گفت که قریب به یکصد معلول در این مرکز نگهداری می‌شده است:

حدود بیست نفر از معلولین به مرکزی در شهرستان کنگان منتقل شده‌اند و سازمان بهزیستی نیز در حال برگزاری مناقصه‌ای است تا بتواند مدیریت این مجموعه را پس از اعتبار و صلاحیت سنجی به یکی از مراکز خصوصی واگذار کند.

افزایش مستمری ناچیز کمیته امداد

صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در ۲۱ شهریور از «افزایش ۲۰ درصدی مستمری مددجویان تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی» از شهریور امسال خبر داد و گفت با توجه به افزایش این مستمری در ابتدای امسال:

با افزایش ۲۰ درصد فعلی مجموع مستمری مددجویان نسبت به سال ۱۴۰۱ جمعا ۴۰ درصد افزایش می‌یابد.

البته رقم این مستمری آن‌چنان ناچیز است که وبسایت سازمان بهزیستی ایران آن را در در این خبر اعلام نمی‌کند. مصطفی خاکسار قهرودی قائم مقام کمیته امداد، به جهان صنعت نیوز گفت:

مسئولان تخصیص‌دهنده به بودجه کمیته امداد توجه ویژه دارند. با توجه به همین مسئله مبلغ مستمری ۲۰ درصد افزایش داشته است. مستمری یک نفر ۷۶۴ هزار تومان، دو نفر یک میلیون و ۹۲۰ هزار تومان و ۵ نفر به بالا ۲ میلیون و ۴۲۰ هزار است.

مهر آمد و مشکلات حمل‌ونقل عمومی باقی است

محمد مالی در ایکس نوشت:

قریب به ۵۴۰۰ دانش‌آموز دارای معلولیت در تهران، از ابتدای مهر، چشم‌انتظار اجرای مصوبه‌ی شورای شهر تهران برای برقراری سرویس مدارس استثنایی هستند. تو رو خدا حساسیت مسأله را درک کنید.

قریب به ۵۴۰۰ دانش‌آموز دارای معلولیت در تهران، از ابتدای مهر، چشم‌انتظار اجرای مصوبه‌ی شورای شهر تهران برای برقراری سرویس مدارس استثنایی هستند.
تو رو خدا حساسیت مساله را درک کنید.

— محمد مالی (@mohammademali) September 15, 2023

کمپین معلولان با بازنشر این توییت گفت:

۲مهر پارسال زاکانی در مدرسه ساریخانی قول داد مشکل سرویس مدارس استثنایی رو حل کنه اما نکرد. خانواده‌ها مقابل شورا تجمع کردن و تا خرداد که مدارس تعطیل شد، مشکل وجود داشت. بچه‌ها حدود ۷ ماه سرویس نداشتن و خونه‌نشین شدند. خانواده‌ها توان پرداخت هزینه‌ تاکسی‌های اینترنتی رو ندارن.

۲مهر پارسال زاکانی در مدرسه ساریخانی قول داد مشکل سرویس مدارس استثنایی رو حل کنه اما نکرد. خانواده‌ها مقابل شورا تجمع کردن و تا خرداد که مدارس تعطیل شد، مشکل وجود داشت. بچه‌ها حدود ۷ ماه سرویس نداشتن و خونه‌نشین شدند. خانواده‌ها توان پرداخت هزینه‌ تاکسی‌های اینترنتی رو ندارن. https://t.co/byCstmWy3E

— کمپین معلولان (@dscampaign1) September 16, 2023

امیر رضا، یک کاربر ایکس هم نوشت:

معلولیت [را] چقدر در ایران سخت تر کردند!

–  چشم‌انتظار اجرای مصوبه‌ برای برقراری سرویس مدارس استثنایی

–  چشم‌انتظار اجرای ماده ۲۷ قانون معلولان

–  چشم‌انتظار اجرای مصوبه نیم بها بلیط هواپیما

–  چشم‌انتظار پرداخت معوقات مستمری

و …

معلولیت چقدر در ایران سخت تر کردند !
– چشم‌انتظار اجرای مصوبه‌ برای برقراری سرویس مدارس استثنایی
– چشم‌انتظار اجرای ماده ۲۷ قانون معلولان
– چشم‌انتظار اجرای مصوبه نیم بها بلیط هواپیما
– چشم‌انتظار پرداخت معوقات مستمری
و … https://t.co/GASXC5ByHi

— امیر رضا 👨‍🦽 (@amirreza301) September 16, 2023

فراخوان جشنواره فیلم «پرواز»

خبرگزاری مهر به‌نقل از روابط عمومی رویداد، فراخوان ششمین دوره جشنواره بین‌اللملی فیلم کوتاه «پرواز» را منتشر کرد که قرار است در آذر ماه امسال برگزار شود:

جشنواره بین‌المللی فیلم «پرواز»، رویدادی فرهنگی و غیردولتی برای عرضه برترین فیلم‌های کوتاه در سطح ملی و بین‌المللی با هدف فرهنگ‌سازی در مورد مسائل و توانمندی‌های افراد دارای معلولیت است. با توجه به اینکه ۱۵ درصد از جمعیت جهان به نحوی دچار معلولیت هستند، این رویداد می‌کوشد با بهره‌مندی از دستاوردهای نوین سینماگران باتجربه، حرفه‌ای و جوان در راستای آگاه‌سازی و ارتقای کیفیت زندگی این افراد که بزرگترین اقلیت جهان هستند، راه‌گشا باشد.