شهرداری تهران با «تراموا» شورای شهر را دور زد!

به رغم بی توجهی شهرداری تهران به اصول اساسی مدیریت شهری، ظاهرا احداث تراموا در تهران و حتی جزییات پروژه نهایی شده و به اصطلاح، تنها کاغذبازی‌هایش مانده است!

به گزارش «تابناک»؛ اواخر آبان ماه سال گذشته بود که علیرضا زاکانی، شهردار تهران با بیان اینکه «یکی از برنامه‌های ما توسعه حمل‌ونقل شهری است»، تاکید کرد: «چهار تحول در برنامه چهارم توسعه شهرداری پیش‌بینی شده که اجرای هشت کلان پروژه را در بخش تحول کالبدی شهر داریم. بزرگترین مشکل ما ترافیک است که مردم از آن رنج می‌برند. آلودگی هوا و بدمسکنی دیگر مشکل ماست و برای حل آن ابرپروژه نوسازی شهر بر مدار حمل‌ونقل عمومی را در نظر داریم تا بتوانیم آسایش، ایمنی و رفاه را به ارمغان بیاوریم.»

اظهاراتی که در ادامه آن سخن از استفاده از الگو‌های متفاوت حمل‌ونقلی مطرح شد و شهردار پایتخت تاکید کرد که «برنامه‌ریزی جدی برای استفاده از تراموا در شهر به‌عنوان ظرفیت پاک و الگوی پیشرفته ارائه خدمات انجام می‌دهیم» تا واکنش اعضای شورای شهر را در پی داشته باشد و بحث اصول و قاعده مدیریت شهری باز شود که تاکید دارد شهرداری باید مجری مصوبات شورا باشد و پیش از هر اقدامی، آن را در قالب لایحه به پارلمان شهری ارائه کرده و در صورت تصویب در این نهاد، دست به کار اجرا شود.

اتفاقی که هنوز رقم نخورده، در حالی که شهرداری تهران بحث احداث تراموا را تا جایی پیش برده که مسیر احداث آن را مشخص نموده و حتی وزارت دفاع را به عنوان مجری طرح برگزیده و به این منظور با ایشان تفاهم نامه به امضا رسانده است. اقداماتی که همه بی دریافت مجوز از شورای شهر تهران رقم خورده و البته واکنش شورای شهر به آن هم عجیب و تا حد زیادی ابهام آفرین است تا جایی که حتی هنوز لایحه تراموا به ایشان تقدیم نشده و معلوم نیست چه زمانی این اتفاق رقم خواهد خورد.

«تراموا بسیار مهم و حساس است؛ اعضای شورا سوالات و ابهاماتی در این زمینه داشتند و به همین دلیل جلسه هم‌اندیشی برگزار و در آن جلسه در خصوص مطالعات و پیشینه موضوعاتی مطرح گردید، بحث بسیار طولانی و قرار شد در جلسات بعدی دوباره موضوع مورد بررسی قرار گیرد»؛ این چکیده اظهار نظر اخیر پرویز سروری، نائب رئیس شورای شهر تهران است که در ادامه تاکید کرده اجرایی شدن پروژه تراموا به تصویب در شورا نیازمند است.

سخنانی که به وضوح نشان می‌دهد نه هنوز خبری از ارائه لایحه مربوط به این پروژه است و نه ایرادی به کلیت ماجرا یعنی تعیین مسیر احداث تراموا، تعیین پیمانکار مربوطه و عقد تفاهم نامه با ایشان، بی دریافت مجوز از شورا و تصویب پروژه در این نهاد وارد شده است؛ روالی قانونی که ندید گرفته شده و ظاهرا شورای شهر اشکال اساسی و مهمی در آن ندیده است، تا جایی که به جای تذکر قانونی به شهرداری و حتی مکاتبه با شهردار تهران برای تهیه و ارائه لایحه تراموا به شورا، ترجیح داده اند جلسه‌ای نسبتا غیررسمی تشکیل داده و با ایشان در این خصوص «هم اندیشی» نمایند!

ماجرا زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم از دید نائب رئیس شورای شهر تهران، انعقاد تفاهم نامه با وزارت دفاع در این خصوص هم بی اشکال است، زیرا «تفاهم نامه» است و «تا زمان تایید شورا هیچ کار عملیاتی و اجرایی را در پیش نخواهد داشت»؛ نگاهی که دست کم مورد تایید یکی دیگر از اعضای شورای شهر تهران نیست و به تاکید وی، با برنامه چهارم توسعه شهر تهران هم همخوانی و مطابقت ندارد؛ با کلان برنامه‌ای که از سوی شهرداری تدوین و به شورای شهر ارائه شده و با تصویب در شورای شهر، باید سرلوحه همه امور مدیریت شهری در پایتخت باشد.

سوده نجفی، عضو هیات رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در این باره به ایسنا گفته: «بر اساس تفاهم نامه اخیر که به امضای وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و شهرداری تهران رسیده، قرار است خط یک تراموای تهران حد فاصل میدان آزادی تا سه راه تهرانپارس با همکاری سازمان صنایع الکترونیک ایران و شهرداری تهران انجام شود که طول این خط حدود ۳۴ کیلومتر است که با ۲۸ رام قطار در این خط تردد خواهند داشت.»

وی افزوده: «این تفاهم نامه در شرایطی به امضا رسیده که شهرداری هنوز نه مطالعات اجرای این طرح و نه لایحه ایجاد تراموا در تهران را در اختیار شورای شهر قرار نداده و باید ابتدا این موضوع به اطلاع شورای شهر می‌رسید، چون ممکن است بر اساس مطالعات، اجرای این طرح در شهر تهران به صلاح نباشد و شورای شهر این موضوع را رد کند»؛ نکته‌ای اساسی که ظاهرا از دید شهرداری و حتی امثال نائب رئیس شورا، محل تامل نیست که اگر بود، تفاهم نامه‌ای اینقدر منسجم که مسیر احداث پروژه و پیمانکارش را مشخص کرده، به امضا نمی‌رسید.

اما آیا شهرداری تهران مجوز عقد تفاهم نامه به منظور امور مطالعاتی تراموا را داشته است یا خیر؟ نجفی در این باره هم نکته قابل تاملی مطرح کرده است: «شهرداری باید مطالعات اجرای این طرح و لایحه ایجاد تراموا در تهران را به شورای شهر ارائه کند. در تبصره ۴ حکم ۱۱ برنامه چهارم توسعه شهر تهران هم آمده است که مطالعه و امکان سنجی اجرای LRT و تراموای شهری منوط به تصویب شورای اسلامی شهر تهران و شورای عالی هماهنگی و ترافیک شهر‌های کشور است.»

بدین ترتیب مشخص می‌شود که حتی اجرای پروژه‌های مطالعاتی در این خصوص هم نیازمند مصوبه شورا بوده و شهرداری تهران بدون چیمودن روال قانونی در این خصوص، پروژه را تا این اندازه پیش برده و حتی ابایی ندارد که بگوید احداث تراموا در حد فاصل میدان آزادی تا سه راه تهرانپارس، مربوط به خط یک تراموای تهران است. نکته‌ای که نشان می‌دهد دیدگاه شهرداری تهران در خصوص تراموا، محدود به یک خط و یک پروژه نیست و افق بسیار بزرگ تری را نشانه رفته است.

کلان پروژه‌ای که هنوز لایحه مربوط به آن تهیه یا دست کم به شورا ارائه نشده و الزامات قانونی برای اجرایش یعنی تصویب در شورای شهر، تعیین بودجه برای آن، تصویب برنامه زمان بندی پیشرفت پروژه و... انجام نشده است. مسائلی که تامل در آن‌ها به ابهامات بزرگتری هم منجر می‌شود، از جمله اینکه قرار است تراموا با چه بودجه‌ای احداث گردد؟ سوالی که نشان می‌دهد تا به اینجای کار، شورای شهر در ماجرای تراموا کنار گذاشته شده و شهرداری تهران خود را بی نیاز از دریافت تایید از ایشان دانسته است. روالی که باید منتظر ماند و دید تغییر خواهد کرد یا خشت اول تراموا در تهران به همین روال فعلی کج باقی خواهد ماند؟!