غلات اوکراین؛ اختلافات میان کشور‌های اتحادیه اروپا و کی‌یف

خبرگزاری میزان - در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳ (۲۴ شهریور)، سه کشور عضو اتحادیه اروپا در مرز اوکراین، یعنی لهستان، مجارستان و اسلواکی به‌طور یک‌جانبه واردات برخی محصولات کشاورزی اوکراین را محدود کردند.

این اقدام در پی تصمیم کمیسیون اروپا مبنی بر عدم تمدید ممنوعیت قبلی واردات غلات اوکراینی به این کشور‌ها انجام شد.

محدودیت‌ها بر واردات غلات اوکراین

اوکراین یکی از تولیدکنندگان اصلی محصولات کشاورزی در جهان، به‌ویژه غلات و روغن‌های گیاهی است. این کشور همچنین یک تامین‌کننده مهم مواد غذایی برای بسیاری از کشور‌های آفریقایی و خاورمیانه است.

جنگ اوکراین تولید مواد غذایی این کشور و تاسیسات صادراتی دریای سیاه را تحت تاثیر قرار داده است.

اتحادیه اروپا از طریق آزادسازی موقت تجارت با اوکراین و راه‌اندازی خطوط موسوم به «همبستگی اتحادیه اروپا و اوکراین» در ماه می ۲۰۲۲ به آن‌چه «استراتژی تسلیحات غذایی مسکو» می‌خواند، پاسخ داد. 

با این حال، قیمت‌های پایین‌تر و رقابت تولیدکنندگان اوکراینی بر کشاورزان کشور‌های عضو اتحادیه اروپا در مرز اوکراین تاثیر گذاشت.

فشار تولیدکنندگان و کشاورزان پنج کشور عضو اتحادیه اروپا (لهستان، مجارستان، اسلواکی، رومانی و بلغارستان) باعث شد که این کشورها واردات یا ترانزیت محصولات کشاورزی اوکراین را در آوریل ۲۰۲۳ محدود کنند.

کمیسیون اروپا با این کشور‌های عضو به توافق رسید و موافقت کرد واردات چهار محصول از اوکراین (گندم، ذرت، کلزا و تخمه آفتابگردان) به این کشور‌ها را به طور موقت محدود کند، اما اجازه عبور آن‌ها را به کشور‌های غیر اتحادیه اروپا صادر کرد.

علاوه بر محدودیت‌های موقت واردات، اتحادیه اروپا منابع مالی قابل توجهی را برای حمایت از کشاورزان متاثر از واردات غلات اوکراین اختصاص داد. 

چه چیزی باعث اختلاف اخیر شد؟

روزنامه فرانسوی «لوموند» در مطلبی درباره اختلافات اروپا در این زمینه، نوشت که مسائل تجاری و دیپلماتیک درباره گندم، ذرت، کلزا و تخمه آفتابگردان تولید شده در اوکراین باعث ایجاد اختلاف شده است. 

به گفته بنیاد «فارم»، اندیشکده‌ای که بر مسائل کشاورزی جهانی تمرکز دارد، از زمان آغاز درگیری، تقریبا ۵۰ درصد غلات اوکراینی ترانزیت یا به اتحادیه اروپا ختم شده است. 

قیمت غلات اوکراین بسیار کم‌تر از گندم تولید شده در اتحادیه اروپا، به‌ویژه در کشور‌های اروپای مرکزی است. 

لهستان، بلغارستان، مجارستان، رومانی و اسلواکی به دلیل اینکه این غلات بازار محلی را بی‌ثبات می‌کنند و در نتیجه درآمد کشاورزان آن‌ها را کاهش می‌دهند، به‌طور یک‌جانبه این واردات را در آوریل ۲۰۲۳ ممنوع کردند. بروکسل نیز این موضوع را پذیرفت. 

زمانی که محدودیت‌های واردات در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۳ (۲۴ شهریور) منقضی شد، کمیسیون اروپا اعلام کرد که ممنوعیت واردات را تمدید نخواهد کرد، زیرا اختلال اولیه در بازار فروکش کرده است. اوکراین همچنین متعهد شده بود از افزایش عرضه غلات در آینده جلوگیری کند.

اما سه کشور عضو اتحادیه اروپا (لهستان، مجارستان و اسلواکی) با پایان ممنوعیت واردات مخالفت کردند و از اعمال مجدد اقدامات محدودکننده یک‌جانبه بر چندین محصول کشاورزی اوکراین خبر دادند.

در پاسخ، اوکراین اعلام کرد که قصد دارد علیه این کشور‌های عضو به سازمان تجارت جهانی (WTO) شکایت کند. 

این وضعیت در ۱۸ سپتامبر (۲۷ شهریور) تشدید شد؛ زمانی که اوکراین شکایتی را به سازمان تجارت جهانی علیه لهستان، مجارستان و اسلواکی ارائه کرد و خواستار غرامت مالی شد.

اوکراین در این شکایت عنوان کرد که اقدامات یک‌جانبه این کشور‌های عضو اتحادیه اروپا در زمینه تجارت غیرقابل قبول است.

در ۲۰ سپتامبر (۲۹ شهریور) «ماتئوش موراویئیسکی»، نخست وزیر لهستان، اعلوم کرد: من به مقامات اوکراین هشدار می‌دهم که اگر بخواهند درگیری را به این شکل تشدید کنند، واردات محصولات دیگری را نیز ممنوع خواهیم کرد. 

در همین حال، گزارش‌ «یورو نیوز» حاکی از رایزنی میان این کشور‌ها و اوکراین بر سر کاهش تنش‌ها و رسیدن به راه‌حلی موثر در زمینه صادرات غلات است. در این میان، اوکراین و اسلواکی به نتایجی نیز رسیده‌اند. 

موضع پارلمان اروپا

در ۲۴ مارس ۲۰۲۲ (چهارم فروردین ۱۴۰۱)، جلسه عمومی پارلمان اروپا خواستار ایجاد کریدور‌های حمل‌ونقل و غذای امن به و از اوکراین و همچنین حمایت از کشاورزان اتحادیه اروپا شد که از جنگ اوکراین آسیب دیده‌اند.

همچنین در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۳ (۲۱ شهریور)، پارلمان اروپا درباره تاثیر صادرات غلات اوکراین بر کشاورزان اتحادیه اروپا پس از خروج روسیه از طرح غلات دریای سیاه با کمیسیون اروپا بحث کرد. 

انتهای پیام/