کشف سیاره‌ای فراخورشیدی که کاملا از جنس آهن است

یک گروه بین‌المللی از ستاره‌شناسان‌ اعلام کرده‌اند که یک سیاره فراخورشیدی غیرعادی که در فاصله ۳۱ سال نوری از زمین در صورت فلکی سنبله قرار دارد، چگالی بیشتری از آن چه قبلا تصور می‌شد، دارد و یک توپ فلزی جامد است.

این سیاره که Gliese ۳۶۷ b یا Tahay نام دارد، حول یک ستاره کوتوله قرمز در نزدیکی خود می‌چرخد و تاکنون اطلاعات زیادی در مورد آن وجود نداشت تا این که دانشمندان اخیراً تصمیم گرفتند عمیق‌تر به راز ترکیب معدنی آن بپردازند.

این مطالعه که در The Astrophysical Journal Letter منتشر شده است، اندازه گیری‌های دقیق تری از جرم و شعاع سیاره ارائه می‌دهد. Tahay عمدتاً از سنگ و آهن تشکیل شده است و تقریباً به اندازه زمین است.

الیسا گوفو، نویسنده اصلی این تحقیق و عضو دانشگاه تورین گفت: می‌توانید GJ ۳۶۷ b را با سیاره‌ای شبیه به زمین که لیتوسفر آن حذف شده است، مقایسه کنید.

سیاره Tahay اولین بار در سال ۲۰۲۱ توسط روش نورسنجی فضایی بررسی سیارات فراخورشیدی گذر ناسا (TESS) در حین گردش در نزدیکی ستاره میزبان خود کشف شد. دانشمندان در آن زمان گزارش دادند که این سیاره یک سیاره با مدار بسیار کوتاه است، به گونه‌ای که تنها در ۷.۷ ساعت به دور ستاره میزبان خود می‌چرخد که یک گروه مرموز و به خوبی مطالعه نشده از جهان‌های بیرونی است.

دانشمندان در آن زمان اشاره کردند که Gliese ۳۶۷ b یا Tahay یک دنیای سنگی است که حجم آن حدود ۷۰ درصد اندازه زمین است و ۵۵ درصد آن جرم دارد و آن را به یکی از سبک‌ترین سیارات فراخورشیدی شناخته شده تبدیل می‌کند.

اما نتایج تحقیقات اخیر دانشمندان را شوکه کرد؛ زیرا این نتایج نشان داده اند که Tahay چگالی بیشتری از آنچه در مطالعه سال ۲۰۲۱ نشان داده شد، دارد.

سیاره Tahay به عنوان یک سیاره فراخورشیدی با چگالی بالا تعریف شده است. بر اساس داده‌های جدید، شعاع این سیاره فراخورشیدی به‌جای ۷۲ درصدی که قبلاً تخمین زده می‌شد، ۷۰ درصد شعاع زمین است و جرم آن به جای ۵۵ درصد، ۶۳ درصد جرم زمین است.

تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که چگالی Tahay دو برابر زمین است. راز این چگالی این است که Tahay احتمالا در گذشته یک رویداد فاجعه بار را تجربه کرده باشد که بیشتر آن را از فلز خالی کرده است.

به گفته نویسندگان مطالعه، این اطلاعات را می‌توان با ترکیب اندازه گیری‌های جدید به دست آمده از TESS و طیف سنج HARPS، متصل به تلسکوپ رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) اثبات کرد.

الیسا گوفو گفت که این جرم آسمانی فرآیند شکل گیری مشابهی با زمین دارد و به نظر می‌رسد که "هسته‌ای متراکم از آهن تشکیل شده است که توسط گوشته‌ای غنی از سیلیکات احاطه شده است. "

این ستاره شناس گفت که محتمل‌ترین فرضیه‌ها در مورد منشا آن نشان می‌دهد که یک رویداد فاجعه آمیز می‌تواند گوشته سنگی را از هم پاشیده و هسته متراکم سیاره را خالی کرده باشد. این اتفاق ممکن است به دلیل برخورد بین Tahay و سایر پیش سیاره‌ها رخ داده باشد که در نهایت لایه بیرونی آن را از بین برده است. گوفو نظریه سوم دیگری را مطرح کرد که در آن اعتقاد بر این است که این سیاره در یک منطقه غنی از آهن در قرص پیش سیاره‌ای متولد شده است. 

منبع: روسیا الیوم

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی علوم فضایی و نجوم