تشکیل شورای ثبت جهانی برای اولویت‌های ۱۰ سال آینده

به گزارش خبرنگار مهر، نشست ثبت جهانی میراث فرهنگی و دستاوردهای آن پیش از ظهر امروز در سالن اجتماعات پژوهشگاه میراث فرهنگی با حضور کارشناسان وزارت میراث فرهنگی و تیم تدوین کننده پرونده‌های ثبت جهانی برگزار شد.

این برنامه پس از ثبت بیست و هفتمین پرونده ایران به نام کاروانسراهای ایرانی در فهرست یونسکو برپا شده است.

همچنین در این برنامه علی دارابی معاون و قائم مقام وزارت میراث فرهنگی گفت: با ثبت ۵۴ کاروانسرا تعداد آثار جهانی ایران به ۲۷ اثر افزایش پیدا کرد البته با سایت‌هایی که قبلاً در کشور ثبت جهانی شده از جمله قنوات و باغ‌ها نزدیک به ۱۰۴ سایت ثبت شده جهانی در ایران داریم. همه اعضای تیم ما به خاطر مشکلات ویزا نتوانستند در یونسکو حاضر شوند.

قائم مقام وزارت میراث فرهنگی خاطر نشان کرد: سفارت ما هم یک هفته بیشتر نبود که در عربستان آغاز به کار کرده بود البته مشکلاتی برای کشورهای دیگر نیز برای صدور ویزا وجود داشت.

وی گفت: با تلاش گسترده‌ای که در عربستان انجام شد سهمیه ایران محفوظ ماند. در این ماه همکاران از ایکوموس جهانی نهایی شود و سال آینده در کنار پرونده دیگری که داریم ثبت شود. کاروانسراها عظمت معماری و آنچه نمادی از هنر و معماری و شهرسازی و ساخت و ساز نیاکان ماست در گرما و سرما جانپناهی برای مردم بوده است و امروز خیلی از آنها عظمت خود را دارد و روح حاکم بر آنها در بر گیرنده این است که فضای فرهنگ و تمدن ایرانی در همه آنها روایتگر عظمت فکر و اندیشه ایرانی‌ها هست از همین حیث بود که با اجماع ۲۱ عضو یونسکو تصویب شد همه به احترام فرهنگ و تمدن ایرانی برای این مردم و پیشینه تاریخی بزرگ ادای دین و احترام و صحبت کردند. در این بیش از هزار کاروانسرا داریم که حدود ۷۰۰ تای آنها ثبت ملی شده و ۵۴ تای آنها جهانی است. از همه همکارانی که در سال‌های گذشته روی پرونده کار کردند به خصوص در دو سال گذشته تشکر می‌کنم.

دارابی بیان کرد: همچنین سفارت ایران در عربستان ضیافتی داد و در آنجا هم چند نفر از همکاران سوال کردند که فایده ثبت جهانی چیست. این مسئله مهمی است باید به مردم آن را توضیح دهیم.

وی گفت: در این باره کوتاه توضیح بدهم که ثبت جهانی در واقع ثبت اعتبار برای یک ملت هر اندازه بیشتر باشد اعتبار جهانی آن بیشتر است. ثبت آثار در یونسکو به مثابه دارایی یک ملت محسوب می‌شود. همچنین رابطه معناداری بین توریست و سایت‌های جهانی وجود دارد و در رتبه بندی کشورها وجود سایت‌های جهانی برای توریست‌ها در اولویت قرار دارد. ثبت جهانی بار معنایی دارد وقتی یک اثر طبیعی، تاریخی یا ناملموس، جهانی می‌شود همه مردم فارغ از نژاد و مذهب خود را مسئول نگهداری و حفظ آن می‌دانند و تنها محدود به یک جغرافیا نمی‌شود.

دارابی گفت: از طرفی در راستای افزایش سواد رسانه‌ای، توجه نخبگان و تشکل‌های مردم نهاد و فعالان و عموم مردم به مشارکت در حفظ آن حساس می‌شوند و نسبت به آن احساس تعلق بیشتری می‌کنند. در جریان برگزاری ۴۵ مین نشست ریاض از تعدادی سمن‌ها تجلیل شد این تشکل‌ها آن دسته از نهادهایی را در بر می‌گیرند که داوطلبانه ثبت نام کرده بودند و از این حیث یونسکو از آنها تجلیل کرد. من امیدوارم که در ایران هم سمن‌ها با قدرت شکل بگیرند و فعالیت کنند و آنها هم که الان حضور دارند سطح فعالیت‌های خودشان را افزایش دهند.

قائم مقام وزارت میراث فرهنگی افزود: همه اقشار جامعه برای داشته‌های میراث فرهنگی خود احترام قائل هستند حکمرانانی موفق هستند که همه عناصر ملی را به کار بگیرند. ما به شفافیت و ساختمان شیشه‌ای میراث فرهنگی اعتقاد داشته و وفاداریم. در این مدت تلاش کردیم این بحث که گفته می‌شود انحصار یا امضای طلایی وجود دارد را برداریم. چون میراث متعلق به همه جامعه است و برای اینکه نگاه خاص فردی بر ثبت جهانی حاکم نباشد شورایی متشکل از بزرگان را تشکیل دادیم و گفتیم برای ده سال آینده اولویت‌ها را مشخص می‌کنیم.

وی افزود: بیش از ۲۵ ملاقات با افراد و نمایندگان مختلف برای توضیح و بحث و گفتگو درباره میراث جهانی داشتیم و مکاتبات مختلفی با استان‌ها انجام شد. بیش از ۲۰۰ مورد را در حوزه میراث فرهنگی ملموس و ناملموس احصا کردیم تا اولویت‌ها مشخص شود. کسانی که تجربه و اهلیت کارشناسی را در خود می‌بینند که به ما در تدوین و تکمیل ثبت جهانی کمک کنند در سامانه‌ای که به زودی اعلام می‌شود ثبت نام کنند این افراد توسط هیأت علمی انتخاب می‌شوند و از کمک آنها استفاده می‌کنیم:

معاون میراث فرهنگی گفت: در برخی از استان‌ها عده‌ای به عنوان کارشناس می‌گویند ما می‌توانیم کاری کنیم پرونده شما جهانی شود از همین تریبون اعلام می‌کنم که چنین چیزی نیست. ما برای افراد دوره‌های آموزشی می‌گذاریم و از افراد داوطلب کمک می‌گیریم اما با ضوابط درست.

وی گفت: ما معتقدیم هر اندازه در حوزه میراث فرهنگی کار کنیم بی تأثیر نیست. شاید در دوره ۱۵ ساله‌ای از ثبت جهانی عقب افتادیم اما الان می‌بینیم که جلو هستیم.

دارابی از میزبانی یکی از رؤسای قوا در وزارت میراث فرهنگی خبر داد و گفت به همین علت باید زودتر جلسه را ترک کرده و برای آن برنامه آماده شویم.

در ادامه این نشست ذات الله نیکزاد معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی گفت: ۵۴ اثر به فهرست میراث جهانی اضافه شد. این کاروانسراها بخشی از فرهنگ و تمدن ایران هستند و نمادی از فرهنگ ایران محسوب می‌شوند این آثار نماد و استعاره‌ای از دنیای گذران است.

وی گفت: شاید کاروانسراها بیان‌معمارانه گفته حضرت علی (ع) باشد که می‌گویند چنان زی که فردا می میری. کاروانسرا انگار نمادی از همین سخن است. کاروانسرا هر چند گذراست اما همچنان پایدار برای ما تا کنون مانده است.