پژوهش‌ جدید: بشر امروز، حامل میراث ژنتیکی انسان‌های نئاندرتال‌ است

خبرگزاری آسوشیتدپرس از تحقیقاتی خبر می‌دهد که نشان می‌دهد انسان‌های نئاندرتال‌ هنوز درون ما زندگی می‌کنند.

این تحقیقات نشان می‌دهند که نئاندرتال‌ها و انسان‌های دنیسووا، زمانی در کنار اجداد اولیه انسان‌های خردمند زندگی می‌کردند، معاشرت داشتند و بچه‌دار شدند.

از همین رو، ردپای آنها هنوز در ژن‌های ما پیدا می‌شود و فن‌آوری‌های تازه علمی نشان داده که آنها چطور به زندگی ما شکل دادند.

دانشمندان می‌گویند ویژگی‌های به ارث رسیده از این اجداد باستانی هنوز با ما هستند و بر باروری، سیستم ایمنی، حتی شیوه رویارویی بدن با ویروس کووید-۱۹ تأثیر می‌گذارند.

بر اساس این تحقیقات، تنها در چند ماه گذشته، محققان، دی‌ان‌ای انسان‌های نئاندرتال را با یک بیماری جدی دست، شکل بینی و سایر ویژگی‌های انسانی مرتبط دانسته‌اند. آنها حتی ژنی را که نئاندرتال‌ها و دنیسوواها داشتند، به موش‌ها اضافه کردند تا تأثیرات آن را بررسی کنند و متوجه شدند که این ژن، سرهای بزرگ‌تر و یک دنده اضافی به آنها می‌دهد.

دکتر هوگو زبرگ، از مؤسسه کارولینسکا در سوئد، می‌گوید: «فن‌آوری‌های جدید، تحقیقات و همکاری‌ها به دانشمندان کمک کرده‌اند تا به پرسش‌هایی اساسی از جمله اینکه ما که هستیم و از کجا آمده‌ایم پاسخ دهد.»

تحقیقات جدید نشان داده است که برخی از گروه‌های جمعیتی در آفریقا تقریباً هیچ دی‌ان‌ای نئاندرتالی ندارند ولی آنهایی که از پیشینه اروپایی یا آسیایی هستند، یک تا ۲ درصد از این دی‌ان‌ای دارند.

دی‌ان‌ای دنیسووا در اکثر نقاط جهان به سختی قابل تشخیص است، ولی ۴ تا ۶ درصد از دی‌ان‌ای مردم ملانزی را تشکیل می‌دهد. مردم ملانزی در بخش غربی اقیانوس آرام؛ از جمله در فیجی، وانواتو، جزایر سلیمان، کادونیای جدید و پاپوا گینه نو هستند.

بر اساس این گزارش، دی‌ان‌ای نئاندرتال با چند بیماری‌ خود ایمنی مانند گریوز و روماتیسم مفصلی مرتبط است. انسان‌های هومو ساپینس (انسان خردمند) که از آفریقا آمدند، در اروپا و آسیا مصونیتی در برابر بیماری‌ها نداشتند ولی نئاندرتال‌ها و دنیسوواها که قبلاً در آنجا زندگی می‌کردند، مصونیت داشتند.

ریک پاتس، از مؤسسه اسمیتسونین، اشاره می‌کند که یک ژن مرتبط با لخته شدن خون که گمان می‌رود از نئاندرتال‌ها به اوراسیا منتقل شده باشد نیز ممکن است در دوران پلیستوسن مفید بوده باشد، ولی امروزه می تواند خطر سکته مغزی را برای افراد مسن افزایش دهد.

کریس استرینگر، پژوهشگر تکامل انسان در موزه تاریخ طبیعی لندن، می‌گوید: ما با آمیخته شدن با آنها، سیستم ایمنی خود را ترمیم کردیم.

زبرگ و پابو‌ در سال ۲۰۲۰ میلادی، در پژوهشی نشان دادند که یک عامل خطر ژنتیکی اصلی برای ابتلای شدید به کووید-۱۹ از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است.

آنها سال بعد، با تحقیقات بیشتری متوجه شدند مجموعه‌ای از واریانت‌های دی‌ان‌ای در امتداد کروموزومی که از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است، برعکس عمل می‌کند؛ یعنی از اشخاص در برابر ابتلای شدید به کووید-۱۹ محافظت می‌کند.

پژوهش‌های دیگر، انواع ژنتیکی نئاندرتال‌ها را با ویژگی‌هایی چون رنگ پوست و مو، خصوصیت‌های رفتاری، شکل جمجمه و دیابت نوع ۲ مرتبط کرده است.

یک پژوهش نیز نشان داد افرادی که نسبت به دیگران احساس درد بیشتری می‌کنند، احتمالاً گیرنده‌های درد نئاندرتال‌ها را حمل می‌کنند.

دیگری نشان داد که یک سوم زنان در اروپا، حامل گیرنده نئاندرتالی برای هورمون پروژسترون هستند که با افزایش باروری و احتمال کمتر سقط جنین مرتبط است.

در مورد میراث ژنتیکی دنیسوواها، اطلاعات محدودی وجود دارد و شماری از تحقیقات، ژن‌های آنها را با هضم چربی و سازگاری بهتر با ارتفاعات بالا مرتبط نشان داده است.

دانشمندان حتی شواهدی از «جمعیت ارواح» - گروه‌هایی که فسیل‌های‌شان هنوز کشف نشده است - را در کد ژنتیکی انسان‌های امروزی یافته‌اند.

تصور قدیمی این بود که انسان امروزی از امکان بقا برخوردار شد، چون رفتار پیچیده‌تر و فن‌آوری برتری در اختیار داشت ولی تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها حرف می‌زدند، با آتش آشپزی می‌کردند، آثار هنری می‌ساختند، ابزارهای پیچیده شکار داشتند و حتی آرایش می‌کردند و جواهر داشتند.

دانشمندان می‌گویند در حالی که نئاندرتال‌ها به طور خاص با آب و هوای سرد سازگار بودند، «انسان خردمند» توانست در نقاط مختلف پراکنده شود و خود را با انواع مختلف آب و هوا و فرهنگ‌ها وفق دهد.

از سوی دیگر، انسان امروزی، بدن‌های هوشمند و کارآمدی داشت و در مقایسه با نئاندرتال‌های تنومند، نیاز به کالری کمتری داشت. نئاندرتال‌ها با بدن‌های بزرگ، برای رفت و آمد، به‌ویژه زمانی که غذا کمیاب می‌شد، دچار چالش می‌شدند.

جنت یانگ، متصدی بخش انسان‌شناسی فیزیکی در موزه تاریخ کانادا، به فرضیه جالب دیگری اشاره می‌کند و می‌گوید سگ‌ها به دلیل تسهیل شکار، نقش مهمی در بقای انسان امروزی داشتند.

جان هاکس، از دانشگاه ویسکانسین مدیسون، می‌گوید: تکامل انسان به معنای «بقای قوی‌ترین‌ها» نبود بلکه به «تعامل و درآمیختگی» مربوط می‌شد.

با پیشرفت بیشتر علم و کاوش دقیق‌تر در میراث ژنتیکی بشر، دانشمندان انتظار دارند شواهد بیشتری از این که ما چقدر با اقوام باستانی‌مان در هم آمیخته‌ایم و آنها چه میراثی برای‌مان به جا گذاشته‌اند، به دست آورند.