حوزه‌های علمیه؛ متولی طراحی مدل اجرایی اداره جامعه در بستر مساجد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست معرفی نمایشگاه تخصصی «مسجد و اداره جامعه» امروز با حضور حجت الاسلام رضا عزت زمانی معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی و حجت الاسلام علی کشوری دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی و جمعی از میهمانان و علاقه مندان در سالن جلسات بنیاد هدایت در قم برگزار شد.

بنیاد هدایت، همواره میزبان اندیشمندان و نظریه‌پردازان حوزه «حکمرانی محلی» و «مسئله مسجد» بوده و در جدیدترین تجربه میزبان حجت الاسلام کشوری شد تا در قالب یک نمایشگاه، با عنوان «مسجد و اداره جامعه» به ارائه دیدگاه خود بپردازد.

حجت الاسلام عزت زمانی در ابتدای این نشست که به صورت زنده از شبکه خبر سیما نیز در حال پخش بود، انقلاب اسلامی را معجزه‌ای برای تحقق اراده همه انبیا و اولیا در تحقق حکومت توحیدی معرفی کرد و گفت: این انقلاب با طی کردن فراز و نشیب‌های فراوان، امروز میراث دار حرکت اهل بیت (ع) است.

وی ادامه داد: در مواجهه با نظام و دستگاهی که حرث و نسل انسان‌ها را از بین می‌برد و شیطان در عالم برپا کرده بود تا هویت انسان را از او بگیرد و او را به حیوان و کالایی که ریزه خوار دستگاه شیطان هست تبدیل کند، این انقلاب به برکت دستورالعمل سیاسی اسلام ناب برپا شد و با محوریت مردم و مجاهدت‌های آنان و مجامعی که اسلام میدان دار آن و مسجد پایگاه آن بود، این معجزه اتفاق افتاد و به برکت همین مساجد و راهنمایی‌های اسلام توانست این مسیر را طی کند.

معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی افزود: همان‌طور که اسلام در برپایی نظام اسلامی و حکومت ولایت فقیه کلامش بر زمین نشست، اسلام در حوزه‌های مختلف دیگر نیز دستورالعمل و ساختار و نظامات اداره جامعه را در حوزه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و… دارد؛ این ظرفیت عظیمی است که اسلام دارد و به برکت انقلاب اسلامی باید به منصه ظهور برسد.

وی ادامه داد: در این سال‌ها نظاماتی در کشور حاکم بود و شاید بی توجهی ما باعث شده تا جایگاه و برخی کارکردهای مسجد کمرنگ و گاهی فراموش شود. اگر مسجد را به عنوان مرکز اداره جامعه یک حقیقت می‌دانیم، فرآوری و تبدیل آن به عنوان مدل اجرایی بر دوش حوزه‌های علمیه است؛ همانطور که انقلاب را ایجاد و پشتیبانی کرده باید حرف خود را در این زمینه‌ها نیز ارائه کند.

حجت الاسلام عزت زمانی به تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه اشاره کرد و ابراز داشت: این گفت‌وگوها شکل گرفته و مباحثات اتفاق افتاده و این حقیقت را در جامعه اسلامی و بین متدینین باید عرضه کرد و اگر توانایی اسلام را در اداره جامعه ببینند هم امیدوارتر و هم مستحکم‌تر در مسیر تحقق اهداف انقلاب اسلامی پیش خواهد رفت و ان شاءالله تحقق تمدن اسلامی که بیان امامین انقلاب است محقق خواهد شد.

تمرکز بر روی مسجد روند حل مشکلات کشور را تسهیل می‌کند

در ادامه برنامه‌های نشست حجت الاسلام کشوری دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی به تبیین و معرفی نمایشگاه «مسجد و اداره جامعه» پرداخت و گفت: هر چقدر که بر محوریت مسجد متمرکز شویم، مشکلات کشور را راحت تر می‌توانیم حل کنیم و کشور را اداره کنیم.

وی ادامه داد: باید در حوزه به مسجد به درک تفصیلی برسیم و از کلی گویی بپرهیزیم؛ محتوای این نمایشگاه برای ایجاد این درک تفصیلی است و در سه محور سخن خواهیم گفت.

حجت الاسلام کشوری در تبیین حوزه‌های اصلی تأثیرگذاری مسجد در اداره جامعه اظهار داشت: در کتب روایی ۴ گونه از مساجد مورد بحث قرار گرفته و دلالت التزامی دارد بر اینکه مسجد در ۴ حوزه مختلف باید تأثیرگذاری داشته باشد. در این زمینه مسجد قبیله (محله) را داریم؛ این مسجد باید در عرصه بهبود وضعیت اهالی و افرادی که مانند یک خانواده و قبلیه هستند تأثیر گذار باشد.

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی مسجد سوق (بازار) را دومین حوزه تأثیرگذاری مسجد عنوان کرد و گفت: از روایات بر می‌آید که از مسجد باید برای کسب روزی حلال استفاده کنیم و مردم را به این سمت سوق دهیم؛ مسجد بازار نقش مهمی در بهبود وضعیت بازار می‌تواند داشته باشد.

وی مساجد اعظم (جامع) را محل سیاست گذاری هفتگی برای اداره جامعه دانست و افزود: بنابر روایات وظیفه مسجد و خطیب جمعه این است که مشکلات مردم را به صورت هفتگی رصد و حل کند؛ این مساجد در حوزه سیاست گذاری در حوزه شهری کاربرد دارند.

حجت الاسلام کشوری مساجد اربعه را محل سیاستگذاری کلان در جامعه عنوان کرد و گفت: مساجد باید در این ۴ حوزه تأثیرگذاری داشته باشند؛ با این حال برخی شعار مردمی شدن را می‌دهند، ولی به نقش مسجد اهمیت نمی‌دهند.

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی در پاسخ به این پرسش که مسجد قرار است بر اساس چه مفاهیمی اداره جامعه را به عهده بگیرد؟ اظهار داشت: بنابر استنباطی که ما در بنیاد هدایت انجام دادیم، ایده پردازی در مسجد باید بر اساس حدود کبار فرایض پنجگانه انجام شود.

حجت الاسلام کشوری با بیان اینکه پایه‌های اسلام بر ۵ مسأله نماز، زکات، حج، صوم و ولایت بناشده است، ادامه داد: هر فریضه‌ای دارای حدود کبیره ای است که مجموعاً ۲۳ حد کبیر (مفهوم بزرگ) را در مسأله مسجد و اداره جامعه شمردیم که امام جماعت می‌تواند بر اساس آن ایده پردازی و نظریه پردازی کند.

دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی در ادامه به ذکر برخی از مصادیق و برنامه‌هایی که به حل مشکلات جامعه کمک می‌کند پرداخت و حاضران جلسه نیز به بیان دیدگاه خود در این زمینه پرداختند.

گفتنی است، بنیاد هدایت با افتخار، در خدمت همه نظریه‌پردازان و اندیشمندان هست تا در قالب، کلاس، کنفرانس، نشست هم‌اندیشی، مناظره، نمایشگاه و اکران فیلم و محصولات رسانه‌ای و… ایده، گفتمان یا طرح‌های خود را در زمینه حکمرانی محلی و مسأله مسجد ارائه نمایند. به لطف خدا این خدمت، زمینه‌ساز هم‌افزایی و هم‌آهنگی بیشتر همه دغدغه‌مندان این عرصه می‌شود.