توافقنامه امنیتی ایران و عراق؛ گروهک‎های تجزیه‎طلب مانعی در مسیر توسعه روابط تهران و اربیل

خبرگزاری میزان - حضور گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب در مرز ایران و عراق در سال‌های اخیر به چالشی مهم در روابط ۲ کشور تبدیل شد.

با این وجود توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق در اسفند ۱۴۰۱ با هدف خلع سلاح و دور کردن گروهک‌های تجزیه‌طلب تروریستی از ایران به امضا رسید.

براساس این توافق، عراق تا ۲۸ شهریور سال جاری فرصت یافت که گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب را خلع سلاح کرده و به اردوگاه‌های پناهندگان تحت نظارت سازمان ملل مستقر در عراق منتقل کند.

در پی این ضرب‎الاجل، مقام‎های عراقی از جمله سخنگوی فرماندهی عملیات مشترک عراق اعلام کردند که اجرای توافقنامه امنیتی ایران و عراق جهت خلع سلاح و انتقال گروهک‌های تجزیه‌طلب تروریستی از مرز ۲ کشور آغاز شده است.

«حسن هانی‌زاده»، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‎وگو با خبرگزاری میزان معتقد است اجرای توافقنامه امنیتی ایران و عراق، تعامل بهتری را میان تهران و بغداد از یک‌سو و تهران و اقلیم کردستان عراق از سوی دیگر رقم می‌زند.

این کارشناس مسائل منطقه ضمن اشاره به سابقه حضور گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب در مرز ایران و عراق، گفت: پس از سرنگونی رژیم بعث عراق در سال ۲۰۰۳، برخی از گروه‌های تجزیه‌طلب پایگاه‌هایی در اقلیم کردستان عراق و به‌طور مشخص در مناطق مرزی ایران و عراق در شمال عراق احداث کردند.

وی اظهار کرد: این گروهک‌ها با استفاده از شرایط اقلیم کردستان عراق و همچنین به دلیل وجود ارتباطات میان برخی از سران اربیل و تجزیه‌طلبان، مشکلات امنیتی را طی ۲ دهه گذشته ایجاد کردند.

«هانی‎زاده» با بیان اینکه در حوادث شهریور سال گذشته، گروهک‌های تجزیه‌طلب از اقلیم کردستان وارد مناطق شمال غرب ایران شدند و دست به عملیات تروریستی و خرابکارانه زدند، افزود: رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران پس از حوادث سال گذشته به عراق سفر و توافقنامه امنیتی را با دولت مرکزی عراق امضا کرد؛ این توافقنامه اعلام کرد که ارتش عراق باید در مناطق مرزی مشترک ایران و عراق مستقر و مانع نفوذ گروهک‌های تجزیه‌طلب تروریستی به خاک ایران شود، اما مقام‌های اقلیم کردستان عراق بنا به دلیل اشتراک‌های قومی با تجزیه‌طلبان مانع استقرار نیرو‌های نظامی عراق می‌شدند.

این کارشناس مسائل بین‎الملل با اشاره به این موضوع که با اخطار اخیر جمهوری اسلامی ایران، توافقنامه امنیتی ایران و عراق عملیاتی شد، بیان کرد: طی روز‌های اخیر ارتش عراق در مرز ایران و عراق مستقر و پایگاه‌های تجزیه‌طلبان از نزدیکی مرز‌های ایران و عراق جمع‌آوری شد؛ این یک پیروزی نظامی و امنیتی بالا برای ایران تلقی می‌شود، چرا که این گروهک‌های تجزیه‌طلب با نفوذ به مناطق شمال غرب کشورمان دست به ترور و کشتار مردم استان‌های آذربایجان غربی و کردستان می‌زدند و ایران به لحاظ حفظ امنیت شهروندان خود ناچار به صدور اخطار جدی به دولت عراق و مقام‌های اقلیم کردستان شد؛ در نهایت دولت عراق با اجرای توافقنامه با ایران برای ممانعت از نفوذ این گروهک‌ها به خاک کشورمان وارد عمل شد.

وی درباره تداوم و استمرار مفاد توافقنامه ایران و عراق، عنوان کرد: این موضوع نخست به حسن‎نیت و همکاری دولت مرکزی عراق و در مرحله بعد اقلیم کردستان عراق بستگی دارد.

«هانی‎زاده» با اشاره به اینکه در روابط میان ایران و عراق مشکلی نیست، بلکه مشکل در اقلیم کردستان عراق است، اضافه کرد: برخی از افراد در این اقلیم به دلیل رگه‌ها و رابطه‌های قومیتی برای کمک رساندن به برخی از این گروهک‌های تجزیه‌طلب تلاش می‌کنند؛ باید دید آیا مقام‌های اقلیم کردستان عراق در عمل به توافقنامه امنیتی با ایران و همکاری با ایران برای مقابله با اقدام‌های تروریستی گروهک‌های تجزیه‌طلب جدی هستند یا پس از مدتی مجددا این گروهک‌ها را مورد حمایت خود قرار می‌دهند.

به گفته وی، با در نظر داشتن تجربه‌ای که مقام‌های اقلیم کردستان عراق کسب کردند و دریافتند که ایران تنها تکیه‌گاه مردم کردستان عراق است، آن‌ها باید به‌طور جدی مانع بازگشت مجدد گروهک‌های تروریستی به پایگاه‌های خود در مناطق اربیل، دهوک و سلیمانیه شوند.

این کارشناس مسائل غرب آسیا درباره سفر اخیر «بافل طالبانی»، رئیس حزب اتحادیه میهنی کردستان به ایران و دیدار با وزیر امور خارجه کشورمان و گمانه‎زنی‌ها درباره تلاش وی برای چانه‌زنی با ایران بر سر اجرای توافقنامه امنیتی، گفت: طبیعی است که سفر‌های مختلفی از سوی مقام‌های عراقی از جمله فواد حسین، وزیر خارجه عراق یا بافل طالبانی، رئیس حزب اتحادیه میهنی کردستان این کشور به ایران و سفر مقام‌های ایرانی به عراق برای اجرایی کردن توافقنامه امنیتی ۲ کشور صورت بگیرد؛ چنین سفر‌هایی می‌توانند در تحکیم مناسبات امنیتی، نظامی و سیاسی ۲ کشور کاملا موثر باشد.

وی ادامه داد: در حال حاضر حاکمیت اقلیم کردستان عراق در دست ۲ حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان عراق است که اتحادیه میهنی اقلیم کردستان عراق دیدگاه نزدیک‌تری به ایران دارد و به همین دلیل مقام‌های این حزب به‌صورت جدی به دنبال اجرایی کردن توافقنامه امنیتی با ایران و عراق هستند.

«هانی‎زاده»، می‎گوید: طبق گزارش‌های موجود طی ۲ دهه گذشته، ۵ پایگاه گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب در مناطق دهوک، سلیمانیه و اربیل اقلیم کردستان عراق احداث شده و طی این مدت افسران موساد و سازمان سیا آموزش‌هایی به اعضای این گروهک‌های تجزیه‌طلب می‌دادند تا علیه ایران وارد عملیات تروریستی و امنیتی شوند.

این کارشناس مسائل منطقه با بیان این مطلب که به نظر می‌رسد شرایط اکنون به گونه‌ای است که مردم و مقام‌های اقلیم کردستان عراق به این نتیجه رسیدند که گروهک‌های تجزیه‌طلب در درجه اول به مردم همین منطقه آسیب رسانده‎اند، توضیح داد: حضور این گروهک‌ها مانع گسترش مناسبات ایران و اقلیم کردستان عراق شد؛ به همین دلیل فهم دقیق‌تری از ماهیت گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب نزد مقام‌های اقلیم کردستان عراق به وجود آمده و به نظر می‌رسد که مقام‌های اقلیم کردستان عراق به دنبال این هستند که این گروهک‌ها به شکل کلی و برای همیشه از نزدیکی مرز‌های عراق و ایران دور شوند.

«هانی‎زاده»، در پایان گفت: اگر مقام‌های اقلیم کردستان عراق، توافقنامه امنیتی ایران و عراق را جدی بگیرند، فضای امنیتی و تعامل بهتری میان ایران و عراق از یک‌سو و میان ایران و اقلیم کردستان عراق از سوی دیگر به وجود خواهد آمد.

انتهای پیام/