برگزاری نخستین پیش رویداد الزامات و سازوکار‌های تقویت مرجعیت رسانه‌ای در ایران

خبرگزاری میزان - نشست «چارچوب مفهومی مرجعیت رسانه‌ای»، به‌عنوان نخستین پیش رویداد «الزامات و سازوکار‌های تقویت مرجعیت رسانه‌ای در ایران» با حضور امیدعلی مسعودی، رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره، شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صداوسیما، صدیقه ببران، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاداسلامی، موسی بیات، مدیر دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ، سید علی محسنیان مدیر گروه رسانه و فضای مجازی مرکز پژوهش‌های مجلس و جمعی از کارشناسان وپژوهشگران حوزه سیاستگذاری رسانه برگزار شد.

هدایت گری افکار عمومی در حل مشکلات کشور اثرگذار است

امیدعلی مسعودی در این نشست با بیان اینکه مرجعیت رسانه می‌تواند مشکلاتی مانند تورم، تحریم را حل کند یا حتی راهکار درباره مسئله حجاب بدهد، اظهار کرد: هدایت‌گری افکار عمومی به قدری اهمیت دارد که می‌تواند در حل بخش مهمی از این مشکلات اثرگذار باشد.

وی بیان کرد: در شکل‌دهی به مرجعیت رسانه یک مثلث وجود دارد و موضوعاتی مانند مخاطبان، بافت اجتماعی و ابزار رسانه اهمیت زیادی دارند. اینکه انواع مخاطبان را بشناسیم و بدانیم که هر گروه مخاطب از چه ابزار رسانه‌ای استفاده می‌کند و البته نقش فرهنگ در استفاده از رسانه، در ایجاد مرجعیت رسانه مهم است.

رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه سوره با بیان اینکه اولین نظریه‌هایی که در علم ارتباطات مطرح شده درباره تأثیر رادیو بر افکار عمومی بوده است، گفت: در تأثیرگذاری رسانه بر افکار عمومی، عادت واره‌های مردم اهمیت دارد. اینکه افراد انتخابشان برای دریافت اخبار کدام مرجع رسانه‌ای باشد، به فرهنگ و عادات مردم باز می‌گردد.

وی با اشاره به اینکه بافت اجتماعی در روابط فرهنگی اهمیت دارد، گفت: سکو‌های رسانه‌ای جدیدی تعریف شده که در جامعه ما فضای رسانه را تا حدودی آشفته کرده و باعث شده مردم دنبال رسانه‌های رسمی نروند؛ بنابراین می‌توان گفت اگر آسیب‌ها را در مرجعیت رسانه بشناسیم، راحت‌تر می‌توانیم درباره این موضوع تصمیم گیری کنیم.

مسعودی خاطرنشان کرد: مرجعیت یک مفهوم نوپدید و پیچیده است، اما می‌توان از طریق ارائه راهنمایی به مردم، آرامش بخشی به مخاطبان و شکل دادن به هویت شخصی مخاطب، این مفهوم جدید را تعریف کرد.

با تولید محتوای با کیفیت، مرجعیت رسانه ایجاد می‌شود

صدیقه ببران، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه این جلسه اشاره کرد که مرجعیت رسانه فقط مربوط به تعداد مخاطبان و اعتمادسازی نیست، اما اگر تولید محتوای کیفی و کمی با قدرت باشد، مرجعیت رسانه‌ای پدید می‌آید.

وی با بیان اینکه در مرجعیت رسانه‌ای باید بیشتر از حوزه خبر، نگران حوزه سرگرمی باشیم، گفت: به‌تازگی آمار و ارقامی درباره سریال‌های تلویزیونی ارائه شده که نشان‌می‌دهد بیشتر از اعداد و ارقام باید نگران کیفیت باشیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: در گذشته کیفیت محصولات رسانه‌ای داخلی بیشتر بود و حداقل کارکرد این محصولات رسانه‌ای، این بود که مخاطب به‌جای مراجعه به شبکه‌های خارجی، تلویزیون کشور خودمان را تماشا می‌کرد.

عوامل داخلی و خارجی بر کاهش مخاطب تلویزیون اثرگذار است

رئیس دانشگاه صداوسیما نیز در این جلسه به مولفه‌های ارزیابی مرجعیت رسانه‌ای پرداخت و اظهار کرد: معمولاً محبوبیت رسانه با میزان مخاطب آن رسانه سنجیده می‌شود. اما سؤال اینجاست که آیا رسانه‌ای که محبوب است، مرجعیت رسانه‌ای هم دارد؟

اسفندیاری گفت: دومین معنایی که از مرجعیت رسانه‌ای به ذهن متبادر می‌شود، اعتماد است و معنای دیگر منبع اصلی بودن یک رسانه است و آیا این موارد به یک رسانه مرجعیت می‌دهند؟

وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که «دستور کارسازی» رسانه‌ای یعنی زمانی که یک رسانه موضوع گفتگوی بین مردم را تعیین می‌کند و این امر هم به‌عنوان یکی از مولفه‌های ارزیابی مرجعیت رسانه‌ای مطرح است.

رئیس دانشگاه صداوسیما گفت: آنچه از کاهش مخاطب در کشور ما مطرح است، شامل هم عوامل جهانی کاهش مخاطب رسانه‌های رسمی می‌شود و هم عواملی که مختص کشور و جامعه ما است.

وی بیان کرد: باید در زمینه مرجعیت رسانه‌ای به جمع بندی برسیم که از میان مولفه‌هایی مانند اعتماد، دستور کارسازی و منبع بودن یک رسانه، کدام یک در مرجعیت یک رسانه اهمیت بیشتر دارد.

مسئله‌مندی مرجعیت رسانه در سپهر ارتباطی ایران

سید علی محسنیان، مدیر گروه رسانه و فضای مجازی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ابتدای این نشست به وقوع سیل در سال ۹۸ و اقبال مردم به رسانه‌های غیررسمی برای دریافت اخبار و ارسال کمک‌های مردمی برای مردم سیل زده اشاره کرد و گفت: این اتفاق اولین نقطه عزیمت ما به‌سمت شناسایی مساله مرجعیت رسانه‌ای در کشور بود.

محسنیان بیان کرد: رویداد «الزامات و سازوکار‌های تقویت مرجعیت رسانه‌ای در ایران» در تاریخ ۱۸ مهرماه در قالب پنل‌های تخصصی برگزار خواهد شد.

نیاز به تدوین تعریف دقیق از مرجعیت رسانه

محمدحسین آزادی، دبیر این رویداد نیز به تشریح ضرورت شناسایی و تعریف مرجعیت رسانه در ایران پرداخت و اظهار کرد: رسانه اثرات متعددی بر ابعاد جوامع دارد که پیشرفت فناوری موجب تکثر در حوزه پیام رسان‌ها و هم تولید محتوا شده‌است.

آزادی بیان کرد: رقابت اصلی رسانه‌ها بر سر جلب توجه مخاطبان و مرجعیت رسانه‌ای است، اما دو اشکال اصلی در ادبیات رسانه‌ای و علمی نسبت به این مفهوم وجود دارد؛ اولاً اینکه تعریف دقیقی از این موضوع نداریم و ثانیاً اینکه مدیران رسانه‌ای از نگاه خود مرجعیت رسانه‌ای را تعریف می‌کنند.

وی اشاره کرد: مولفه‌هایی مانند سهم یک رسانه در سبد رسانه‌ای جامعه، اعتبار، تعداد مخاطبان و تأثیرگذاری یک رسانه باید در کنار هم قرار گیرند تا به یک تعریف از مرجعیت رسانه‌ای در کشور برسیم.

انتهای پیام/