سفر ۲۵ سالهٔ گوگل؛ از خوابگاه دانشجویی تا سلطه بر اینترنت

بیش از ۲۵ سال پیش دو دانشجوی دانشگاه استنفورد کالیفرنیای آمریکا به این فکر رسیدند که یک موتور جستجوگر بسازند که به صفحات و وب‌سایت‌های موجود در شبکه اینترنت نظم و ترتیب بدهد و در عین حال آن‌ها را رده‌بندی کند.

این مؤسسه کوچک دانش‌بنیان که ابتدا «بک‌راب» نام گرفت بعد به گوگل بدل شد که امروزه یکی از بانفوذترین و ارزشمندترین شرکت‌های جهان است. امروزه میلیاردها نفر از محصولات گوگل نظیر موتور جستجوگر و جی‌میل استفاده می‌کنند و لری پیچ و سرگی برین، بنیان‌گذاران آن، از جمله ثروتمندترین افراد در جهان هستند.

گوگل امروزه یک غول فناوری دیجیتال است که شرکت مادر آن از چند سال پیش آلفابت نام گرفته است.

در ادامه این مطلب، نقطه‌عطف‌های مهم در تاریخچه گوگل را بر اساس سالنمای میلادی مرور می‌کنیم:

۱۹۹۵-۱۹۹۶: لری پیچ و سرگی برین در دانشگاه استنفورد آشنا شدند و شرکت دانش‌بنیان «بک‌راب» (BackRub) را تأسیس کردند.
۱۹۹۸: این شرکت که اکنون به «گوگل» تغییر نام داده، از کارآفرین آلمانی، اندی بِختولس‌هایم که یکی از بنیان‌گذاران «سان مایکروسیستم» است، ۱۰۰ هزار دلار سرمایه‌گذاری دریافت می‌کند.
۱۹۹۹: گوگل در اولین نشست خبری این شرکت اعلام کرد که از دو شرکت سرمایه‌گذاری «سان مایکروسیستم» و «کلاینر پرکینز» ۲۵ میلیون دلار سرمایه دریافت کرده و برای اولین بار کلمه «گوگلرز» (گوگل‌بازها) را به جهان معرفی کرد.

لری پیج (چپ)، و سرگی برین در دفتر مرکزی گوگل در کالیفرنیا، سال ۲۰۰۰ میلادی

۲۰۰۰: گوگل در ماه ژوئن به موتور جستجوگر اصلی «یاهو» بدل می‌شود که در آن زمان یکی از محبوب‌ترین وب‌سایت‌های موجود بود. در ماه اکتبر همان سال گوگل یک پلتفرم آگهی‌های تجاری در اینترنت به نام «اد وردز» را راه‌اندازی می‌کند که در سال‌های بعد به بخش اصلی تجارت و سودآوری گوگل بدل می‌شود.
۲۰۰۱: اریک اشمیت به عنوان مدیر عامل اجرایی و رئیس هیئت مدیران گوگل معرفی می‌شود.
۲۰۰۴: گوگل در ماه آوریل اعلام کرد که «جی میل» با یک گیگابایت ظرفیت، مراحل آزمایشی خود را طی کرده و به زودی وارد بازار می‌شود. در ماه اوت همان سال ۱۹.۶ میلیون سهم شرکت گوگل هر یک به ارزش ۸۵ دلار در بازار سهام آمریکا عرضه شد.
۲۰۰۵: «گوگل مپز» (نقشه گوگل) در ماه فوریه برای رایانه‌های رومیزی عرضه شد و در اوت همان سال گوگل شرکت دانش‌بنیان «اندروید»، تولیدکننده سیستم‌عامل تلفن‌های همراه را خریداری کرد. مدتی بعد نیز «گوگل تاک» سامانه ارسال و دریافت پیامک در آنِ واحد را عرضه کرد.
۲۰۰۶: گوگل شرکت پخش ویدئوی آنلاین به نام «یوتیوب» را به قیمت ۱.۶۵ میلیارد دلار خریداری کرد.
۲۰۰۷: گوگل اعلام کرد که شرکت آگهی‌های اینترنتی به نام «دابل کلیک» را به بهای ۳.۱ میلیارد دلار خریده است. گوگل در ماه مه همان سال سامانه جستجوی اینترنتی جهانشمول را عرضه می‌کند که به کاربران امکان می‌دهد به تمامی مضامین موجود در شبکه اینترنت از جمله متن، تصویر، ویدئو و خبر دسترسی پیدا کنند. در سپتامبر همان سال اولین مدل تلفن همراه اندروید را عرضه می‌کند.
۲۰۰۸: مرورگر گوگل کروم راه اندازی می‌شود.
۲۰۱۰ در ماه ژانویه تلفن‌های همراه هوشمند مدل «نکسوس-۱» را راهی بازار می‌کند. در مارس همان سال سانسور مضامین شبکه اینترنت در چین را متوقف می‌کند که به ممنوعیت کار گوگل در آن کشور می‌انجامد.
در ماه اکتبر نیز اولین سیستم خودروهای بدون راننده را با استفاده از چندین تویوتا مدل «پریوس» در کالیفرنیا آزمایش می‌کند.
۲۰۱۱: در ماه ژوئن گوگل شبکه اجتماعی خود به نام «گوگل +» را عرضه می‌کند که به دلیل عدم موفقیت در سال ۲۰۱۸ تعطیل شد. در اوت همان سال اعلام کرد که شرکت «موتورولا» را که تولیدکننده تلفن‌های همراه و مالک یکی از شبکه‌های دریافت‌کننده ماهواره‌ای تلویزیون بود به قیمت ۱۲. ۵ میلیارد دلار خریداری کرده است.
۲۰۱۲: «گوگل گلاس» راه اندازی می‌شود.
۲۰۱۳: گوگل اعلام کرد شرکت دانش‌بنیان اسرائیلی به نام «ویز» را که تخصص آن نقشه‌برداری برای اینترنت است به قیمت یک میلیارد دلار خریداری کرده است.

بیشتر در این باره:

دادگستری آمریکا می‌گوید گوگل برای سیطره بر جستجوی اینترنتی ۱۰ میلیارد دلار هزینه کرد

۲۰۱۴: گوگل در ماه ژانویه خریداری شرکت فناوری هوش مصنوعی به نام «دیپ مایند» و مدتی بعد خریداری شرکت «نست لب» تولیدکننده ترموستات و هشداردهنده هوشمند دود را به قیمت ۳.۴ میلیارد دلار اعلام کرد.
۲۰۱۵: شرکت «آلفابت» تأسیس شد که به عنوان شرکت مادر علاوه بر مدیریت آگهی‌های تجاری اینترنتی گوگل، یوتیوب، فعالیت‌های پژوهشی و سرمایه‌گذاری را در برخواهد گرفت. مدتی بعد سوندار پیچای به عنوان مدیرعامل گوگل معرفی شد. در ماه اکتبر همان سال اولین مدل از تلفن‌های همراه هوشمند «پیکسل» را راهی بازار کرد.
۲۰۱۶: سامانه بلندگوهای هوشمند به نام «گوگل هوم»، بخشی از وسایل خانگی هوشمند که می‌تواند بوسیله شبکه اینترنت از راه دور هدایت شود، وارد بازار شد.
۲۰۱۷: در ماه ژوئن کمیسیون اروپا شرکت گوگل را به دلیل نقض بی‌طرفی در جستجوی اینترنتی ۲.۴ میلیارد یورو جریمه کرد.
۲۰۱۸: گوگل اعلام کرد که برای اولین بار میزان فروش سالانه این شرکت از مرز صد میلیارد دلار گذر کرده است. در ژوئیه همان سال کمیسیون اروپا گوگل را به دلیل نقض مقررات ضد انحصار در ارتباط با سیستم‌عامل اندروید، ۴.۳۴ میلیارد یورو جریمه کرد.
۲۰۱۹: کمیسیون اروپا در ماه مارس و این بار گوگل را به دلیل شیوه‌های ناقض رقابت آزاد در ارتباط با پخش آگهی تجاری، ۱.۴۹ میلیارد یورو جریمه کرد. در ژوئن همان سال گوگل خریداری شرکت دانش‌بنیان «لوکر»، متخصص کاوش داده‌های اینترنتی، به بهای ۲.۶ میلیارد دلار را اعلام کرد. در ماه نوامبر نیز از خریداری شرکت «فیت بیت» تولیدکننده وسایل هوشمند رهگیری وضعیت جسمانی خبر داد. در دسامبر همان سال دو بنیانگذار گوگل لری پیچ و سرگی برین به ترتیب از مقام مدیرعاملی و ریاست شرکت کناره گیری کرده و سوندار پیچای مدیر عامل آلفابت شد.
۲۰۲۰: ارزش مالی شرکت آلفابت به یک تریلیون دلار رسید.
۲۰۲۳: در ماه ژانویه آلفابت، ۱۲ هزار نفر، یعنی حدود شش درصد از کارکنان خود را بازخرید یا اخراج کرد. در فوریه همان سال گوگل «برد» را معرفی کرد، یک چت‌بات (ربات گپ‌وگفت) که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی مولد قادر است بدون دخالت انسان، متن تولید کند و از سرتاسر شبکه اینترنت اطلاعات را گرد آورده و انبار کند. اما یک اشتباه در اطلاعات واقعی هنگام رونمایی این فناوری باعث شد قیمت سهام آلفابت سقوط کرده و حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از ارزش مالی شرکت کاسته شود.
سوزان وُیچیتسکی، یکی از اولین کارمندان گوگل، از سمت مدیرعامل یوتیوب کناره گیری کرد. در ماه مارس عرضه «برد» به بخشی از کاربران گوگل آغاز شد.