بازیگران دستمزد بالارا به تئاترترجیح می‌دهند/«عروسی خون» باجوانان

قطب‌الدین صادقی نویسنده، مدرس و کارگردان شناخته شده تئاتر ایران که از ۴ مهر نمایش «عروسی خون» را با حضور جمعی از هنرمندان جوان تئاتر در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه برده است، درباره انتخاب اثری از لورکا برای اجرا به خبرنگار مهر گفت: نمایشنامه «عروسی خون» را خودم ترجمه کردم و بخش‌های زیادی را از متن حذف و بخش‌هایی را به متن اضافه کردم تا متن را به امروز ایران نزدیک کنم. نمایش «عروسی خون» با مدت زمان حدود ۷۵ دقیقه اجرا می‌شود در حالیکه متن اصلی نیازمند ۱۸۰ دقیقه برای اجرا است. نمایش «عروسی خون» را در آکادمی «شانو» به عنوان کار پایانی دانشجویان دست گرفته بودم. در ابتدا دوست داشتم کاری با موضوع جنگ و کلاسیک تولید کنم ولی به این فکر کردم چرا ما از عشق غافل هستیم.

وی متذکر شد: الان بهترین دوران برای پرداختن به عشق است زیرا جامعه در حال عبور از یک بحران و دوران بزرگ است و چیزی که نباید از آن غافل بود عشق است. مهم حفظ عواطف درون و احساس است به همین خاطر به سراغ «عروسی خون» رفتم.

صادقی اظهار کرد: کسی که از عشق می‌نویسد لورکا است و در عین حال در «عروسی خون» یک جور طغیان هم وجود دارد که به همراه ۴ ویژگی بارز شخصیت مرکزی نمایش، مدنظر من بود.

این هنرمند با سابقه تئاتر ایران درباره روند شکل‌گیری نمایش «عروسی خون» توضیح داد: نمایش «عروسی خون» به صورت کارگاهی شکل گرفته است. این نمایش مبتنی بر چهره‌های تجاری تئاتر و تبلیغات تجاری نیست زیرا من از این امر متنفرم. بسیاری از بزرگان تئاتر نظیر گروتفسکی نیز در آثارشان از تجاری بودن و اجراهای پر زرق و برق دوری کردند. معتقدم در اجراهای کارگاهی که مبتنی بر دوری از اجراهای پر زرق و برق است، تأکید بر بازی ناب و بدون طمطراق بازیگر است. ضمن اینکه نزدیک کردن اجرا به تماشاگر به لحاظ فکری و ذهنی خیلی مهم است. همه این‌ها با روح کار گروهی شکل می‌گیرد.

وی با تأیید جای خالی کارهای کارگاهی تولید شده مشترک میان هنرمندان باسابقه و هنرمندان جوان تئاتر، یادآور شد: تجربه نسل قبل به نسل کنونی باید از طریق صافی یک کار مستقیم نه از طریق برگزاری کلاس‌های تئوری به هنرمندان جوان منتقل شود. ما باید با حضور هنرمندان جوان اجراهایی پر تحرک و پر خون داشته باشیم. ضمن اینکه باید به آن‌ها علاوه بر تمرکز بر نمایش‌های ایرانی، عبور از مرز زبان و فرهنگ‌ها برای رسیدن به تئاتر خوب را یاد بدهیم. باید کار و آثار هنرمندان بزرگ تئاتر جهان را کار کنیم تا به تئاتر معاصر تأثیرگذاری برسیم.

صادقی با بیان اینکه روند تولید «عروسی خون» از روخوانی متن تا کارهای بدنی و حرکتی و شکل گرفتن اثر، حدود ۵ تا ۶ ماه زمان برد، تأکید کرد: یکی از مشکلاتی که بسیاری از بازیگران جوان ما دارند این است که با هم بازی نمی‌کنند و روی صحنه به صورت جدا به ایفای نقش می‌پردازند. یکی از سخت‌ترین کارهای من این بود که به هنرمندان جوان توان هنری‌شان برای زنده کردن متن و همچنین بازی گروهی را یاد بدهم تا دارای یک تفکر و اندیشه نظام‌مند باشند. تلاش کردم روح گروهی و با هم بازی کردن را به آن‌ها بیاموزم تا همه یک دست بازی کنند و دارای یک زبان باشند.

کارگردان نمایش‌های «آرش» و «یادگار زریران» درباره چگونگی طراحی صحنه نمایش «عروسی خون» با توجه به کارگاهی شکل گرفتن این اثر، توضیح داد: ما صحنه را از هر نوع وسایل اضافه خالی کردیم و فضایی خنثی آفریدیم که با معماری بدن بازیگران و چند چهارپایه طراحی شده است. همچنین با پخش تصاویر رنگی تجریدی بر پرده سفیدی در پشت بازیگران که عملکردی نمادین دارد، صحنه را غنا بخشیدیم. این صحنه همواره تأکیدی بر بازی پرخون و ناب و بدون طمطراق بازیگر دارد.

وی ادامه داد: صحنه تمام سفید و سیاه است؛ پرده‌ها سفید و کف صحنه سیاه و لباس‌های بازیگران هم منطبق با آن‌ها است. بازی‌های بازیگران پرخون، فشرده، بدنی و سرشار از شکوفایی احساس است یعنی بدن و احساس در فعال‌ترین وضعیت ممکن قرار دارند. صحنه بسیار پر تحرک است. البته بعضی وقت‌ها حرکت‌هایی ابداعی و شاعرانه برای درشت کردن لحظات احساسی‌ای که بازیگر نشان می‌دهد، داریم.

صادقی درباره رضایت خود از نتیجه کارگاهی شکل گرفتن نمایش «عروسی خون»، گفت: واقعا از خروجی کار ابراز رضایت می‌کنم. این هنرمندان جوان نسبت به چیزی که در ابتدا بودند با چیزی که الان هستند، تفاوت حیرت‌انگیزی پیدا کرده‌اند. بدن و بیان‌شان برای مشارکت در یک فعالیت درونی و بیرونی شکل گرفته است.

کارگردان نمایش «سحوری» درباره اینکه آیا قصد تولید و اجرای نمایشی دیگر و از متون خود را دارد یا نه، تأکید کرد: می‌خواستم نمایشی را در تئاتر شهر اجرا کنم که متأسفانه با خلف وعده مسئولان که بسیار ناشیرین و نادرست بود، مواجه شد. ضمن اینکه چهار بازیگر مدنظر برای حضور در نمایش، مشغول بازی در سریال‌های پلتفرم‌ها با بودجه‌های کلان بودند و دیگر با بودجه تئاتر کنار نمی‌آیند.

وی تصریح کرد: یکی از دشواری‌های ما این است که بازیگران دستمزدهای آن‌چنانی را به تئاتر ترجیح می‌دهند. متأسفم شرایط به گونه‌ای است که خصوصی‌سازی تئاتر و سریال‌ها ضربه جبران‌ناپذیری را به تئاتر ما وارد کرده است. از این رو معتقدم تئاتر را باید با جوانان خوش‌فکر، مستعد و با انرژی کار کنیم. باید کار با جوانان تئاتری و کارهای کارگاهی را بسیار جدی بگیریم. باید به نسل جوان احترام بگذاریم زیرا نسلی پرانرژی و پویا است و نباید آن‌ها را تنها بگذاریم.

بازیگران نمایش «عروسی خون» (به ترتیب حروف الفبا) عبارتند از: هانا استیفایی، رها اصغری، زاهد برزگر، دانش خورشیدی، حامد دلیریان، الهه رنجبری، آرمین رضایی‌نیا، ساناز ساعدی، علی فغانی، پیمان فلاحی، فروزان محمدزاده، صادق مرادی.

این اثر نمایشی ساعت ۲۰ روی صحنه می‌رود.