کاروانسرای «مشیرالملک» برازجان

کاروانسرای «مشیرالملک» در سال ۱۲۵۰ شمسی به فرمان حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک ساخته شد و تا سال ۱۳۰۰ شمسی به عنوان کاروانسرا استفاده می‌شد. سازه به کار رفته در این اثر سراسر سنگ و ساروج و تخته سنگ‌های بزرگ و کوچک در دیوار و کف می‌باشد. اجلاسیه شورای یونسکو در ریاض عربستان برگزار و با ثبت جهانی کاروانسرای «مشیرالملک» برازجان موافقت شد. کاروانسرای «مشیر الملک» برازجان به عنوان اولین اثر جهانی استان بوشهر مورد موافقت شورای جهانی یونسکو قرار گرفته است.

کاروانسرای «مشیرالملک» که خیلی‌ها آن را به عنوان دژ برازجان می‌شناسند از بناهای تاریخی به جای مانده از دوره قاجاریه است. این بنای تاریخی به دستور یکی از نیکوکاران شیراز که حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک شیرازی نام داشت ساخته شد و جز مهم‌ترین بناهای آن زمان محسوب می‌شود.

دژ برازجان توسط حاج محمد رحیم شیرازی که از معماران برتر آن زمان بود احداث شده است. او بناهای ارزشمند دیگری نیز از خود به یادگار گذاشته که از جمله آنها می‌توان به پل مشیر و کاروانسرای دالکی اشاره نمود. کاروانسرای «مشیرالملک» همانند سایر کاروانسراها به منظور استراحتگاه تجار و مسافران در مسیر تجاری شیراز به بوشهر در شهرستان دشتستان ساخته شد.

در ساخت این کاروانسرا مصالح مختلفی به کار رفته است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به سنگ، گچ و ساروج اشاره نمود. برای قسمت کف کاروانسرا تخته سنگ‌های بزرگ تراش خورده‌ای به کار رفته که ضمن استحکام زیبایی خاصی به آن بخشیده است.

این سنگ‌های بزرگ به نحوی به عنوان سنگ فرش در کنار یکدیگر قرار گرفته بودند که در میان آنها ناودان‌های سنگی تعبیه شده بود که موجب می‌شد در زمان وقوع بارندگی آب باران به راحتی به خارج از کاروانسرا راه یابد و مانع از تجمع آب در کاروانسرا می‌شد.