ضرورت ساده سازی اندیشه های رفیع «حافظ» برای نسل جوان

به گزارش «مبلغ»- محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی در این همایش ملی گفت: با توجه به جایگاه و اهمیت حافظ شیرازی در سپهر فرهنگی ایران و جهان، به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی آیین بزرگداشت او از یک روز به یک هفته گسترش یافته و پس از هفته بزرگداشت، این آئین با رویدادهای مختلف هنری از جمله هنرهای نمایشی، تجسمی و برنامه‌های موسیقایی در سطح ملی و بین المللی ادامه خواهد داشت.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این مراسم گفت از سفرا و نمایندگی‌های سیاسی و فرهنگی کشورهای تاجیکستان، ترکیه، هندوستان و دبیرکل سازمان همکاری ‌های اقتصادی(اکو) نیز بسیار سپاسگزاریم که در برگزاری فعالیت‌های بین‌المللی بزرگداشت حافظ، ستاد برگزاری همایشِ پاسداشت این شاعر بلند آوازه ایرانی را یاری می‌کنند.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: ترجمه شعر حافظ به زبان‌های زنده دنیا و ساده‌سازی اندیشه‌های رفیع قرآنی و عرفانی او برای عموم مردم خاصه نسل های جوان و جدید، میراث عظیم این شاعر بزرگ ایرانی را به بهترین شکل ممکن به ایرانیان و جهانیان ارزانی خواهد داشت.

رونمایی از تمبر و نشان ملی «حافظ» در استان فارس

در ادامه حمیدرضا قانعی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس طی سخنانی با ارائه گزارشی از فعالیت های این اداره کل در سال های گذشته در بزگداشت حافظ گفت: برنامه های بزرگداشت حافظ در سال 1402 با سال گذشته تفاوت های چشمگیری خواهد داشت که این امر نشانگر اهتمام ویژه مدیران فرهنگی کشور به معرفی شعر و اندیشه این شاعر نامدار ایرانی است.

او تأکید کرد: برگزاری نشست های مختلف پژوهشی و تخصصی با همکاری مرکز حافظ شناسی، ارائه برنامه های متنوع برای کودکان و نوجوانان، اجرای آیین حافظ و مردم به مدت یک هفته در حافظیه، رونمایی از تمبر و پرتره اختصاصی حافظ و ارائه نشان ملی حافظ از جمله برنامه هایی است که از 15 تا 21 مهرماه در شیراز و سایر شهرهای استان فارس در قالب روز و هفته بزرگداشت حافظ اجرائی خواهد شد.

«حافظ» ما را به مهرورزی فرا می خواند

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امورخارجه دیگر سخنران این آیین بود. او گفت: در آغاز سخن لازم می دانم هفته بزرگداشت حافظ شیرازی شاعر بزرگ پارسی گوی و اندیشمند جهانی را به استادان گرامی و مهمانان عزیز به ویژه دیپلمات های حاضر در مراسم شادباش گویم و بسیار شادمانم که در نشست شما دوستداران زبان فارسی و فرهنگ ایرانی هستم.

وی ادامه داد: همان گونه که می دانیم زبان فارسی زبان، صلح عشق و دوستی است و از سرآمدان این منش نیکو در ادب فارسی حافظ شیرازی است آموزه هایی چون مدارا، بخشش،گذشت، نیکی و آسان گیری که زمینه ساز آشتی و دوستی و راه گشای ما در زندگی شخصی و مناسبات داخلی و عرصه بین المللی است در جای جای سروده های حافظ به چشم می خورد. هموست که ما را چنین به مهرورزی فرا می خواند:

کمتر از ذره نئی، پست مشو مهر بورز

تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ زنان

یا در جایی دیگر چنین می سراید:

هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید

در رهگذار باد، نگهبان لاله بود

سخنگوی وزارت امورخارجه اضافه کرد: حافظ در سروده ای دیگر ما را این گونه به دوستی سفارش می کند:

دامن دوست به دست آر و ز دشمن بگسل

مرد یزدان شو و ایمن گذر از اهرمنان

یا در جایی دیگر چنین دوراندیشانه می گوید:

درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد

نهال دشمنی برکن که رنج بیشمار آرد

کنعانی در ادامه سخنرانی خود گفت: لسان الغیب در این مسیر کار را به اوج می رساند و داد سخن می دهد:

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است

با دوستان مروت با دشمنان مدارا

همین فرهنگ و اندیشه است که شعر فارسی را تا بنگاله و فراتر از آن روان می سازد:

شکرشکن شوند همه طوطیان هند

زین قند پارسی که به بنگاله می رود

سخنگوی وزارت امورخارجه تأکید کرد: از بعد دیگر حافظ به تعبیر شهید مطهری گلشنی از بوستان فرهنگ و معارف اسلامی است. بوستانی که گسترده بوده و به تعبیر ایشان نیمی از جهان را فرا گرفته است.

او درادامه گفت: در جهانی که مدعیان انسان دوستی انسانیت انسان را به سخره گرفته و ابتذال را به نام آزادی بشر ترویج می‌کنند، به معنویت و عرفان نهفته در اشعار حافظ بیش از هر زمان دیگر نیازمندیم:

شعر حافظ همه بیت الغزل معرفت است

آفرین بر نفس دلکش و لطف سخنش

کنعانی در پایان گفت: امیدوارم به همت همۀ ادیبان و فرهنگ دوستان پارسی گوی به ویژه شما فرهیختگان حاضر در جمع، امروز نیز این معارف والای انسان دوستانه، این فرهنگ صلح دوستی و این نیاز فزاینده بشری تا دورترین نقاط گیتی نشر یابد.

حافظ شیرازی؛ شاعر فرهنگ آفرین و تمدن ساز

نظام الدین زاهدی سفیر جمهوری تاجیکستان در ایران نیز در این همایش ملی اظهار کرد: هیچ فرهنگ و زبانی چون زبان فارسی نتوانسته است تا امروز بزرگانی چون حافظ شیرازی را به جهان بشیریت ارزانی دارد. از اینرو از گذشته تا امروز شاعر پارسی زبانی چون «حافظ» برای تاجیک ها بسیار مهم و قابل توجه است.

او در بخش دیگری از سخنان خود تأکیدکرد: تاجیک ها دیوان حافظ را به مانند کتاب مقدس می دانند، چرا این دیوان مشحون از حکمت های قرآنی است. از اینرو همواره به دیوان او تفأل می زنند و از اشعار ملکوتی وی بهره مند می گردند.

سفیر جمهوری تاجیکستان در ایران تصریح کرد: در نظام مدارس تاجیکستان، دیوان حافظ به مانند یک کتاب درسی مورد استفاده و بهره مندی است و دانش آموزان اشعار او را حفظ می کنند و در مناسبت های مختلف این اشعار را قرائت می نمایند.

زاهدی در پایان اظهار کرد: جهان اندیشه و ادب همواره به شعر و اندیشه حافظ نیازمند است، چرا که این شاعر بزرگ، تمدن ساز و فرهنگ آفرین است.

اعطای نشان «حافظ» به شِش نفر از حافظ پژوهان

سعید حسام پور رئیس مرکز حافظ شناسی نیز طی سخنانی در این همایش ملی گفت: مرکز حافظ شناسی از سال 1375 تا کنون بیش از بیست و یک مراسم بزرگداشت، نشست تخصصی و کارگاه های آموزشی برای خواجه شیراز برگزار کرده است که این راستا بیش از بیست هزار نفر تا کنون در کلاس ها و دوره های تخصصی و عمومی این مرکز حضور به هم رسانده اند.

او در بخش دیگری از سخنان خود به دیگر فعالیت های این مرکز در پاسداشت حافظ شیرازی اشاره کرد و افزود: اعطای نشان حافظ به 6 نفر از حافظ پژوهان برجسته کشور، راه اندازی پژوهانه حافظ، معرفی کتاب سال حافظ، انتشار مجله حافظ پژوهی، ایجاد فرصت مطالعاتی برای حافظ پژوهان غیر ایرانی و جذب پژوهشگران پسادکتری در زمینه حافظ از دیگر اقدامات عمومی و تخصصی مرکز حافظ پژوهی است که امسال نیز در هفته بزرگداشت این شاعر بزرگ ایرانی در استان فارس و سراسر کشور پیگیری و اجرا خواهد شد.

گوته و حافظ؛ یک روح در دو بدن

ششمین استاد حاضر در این نشست میریام گوتس رهگشای، ایران شناسِ فرانسوی بود. او طی سخنانی گفت: در فرانسه ایران شناسان مختلف به حافظ توجه ویژه داشته اند. یکی از این افراد رییس سابق موسسه تحقیقات فرانسه در ایران بود که اولین ترجمه فرانسوی از دیوان حافظ را منتشر کرد. او همچنین 6 کتاب دیگر درباره زبان و ادب فارسی تألیف کرد که دو عنوان آن مشکلات ترجمه اشعار حافظ به فرانسوی را حل کرد و برای علاقه مندان به زبان و ادب فارسی بسیار مفید بود و هست.

او در ادامه سخنان خود با اشاره به اهمیت «گوته» در مطالعات حافظ شناسی افزود: وقتی از حافظ سخن می گوییم ضروری است که از یوهان ولفگانگ فون گوته نیز سخن به میان آوریم. دیوان حافظ برای «گوته» به مثابه نوعی مکاشفه بود، تا جایی که او را تا سرحد جنون برد و او را مرید حافظ کرد. امروز نیز، جمله ایران شناسان معتقدند که گوته و حافظ دو روح در یک کالبدند.

رهگشای تأکید کرد: شعاع اندیشه حافظ تمام شدنی نیست چرا که او منبع غنی ای از حکمت، کمال، زیبایی، عشق و عرفان است.

شعر حافظ و مولانا؛ عامل وحدت بخش ملت های فارسی زبان

حجابی کرلانگیچ سفیر ترکیه در ایران نیز طی سخنان کوتاهی در آئین افتتاحیه همایش ملی بزرگداشت حافظ شیرازی گفت: ادیبان و فارسی پژوهان ترکیه، درباره اشعار حافظ شیرازی و حضرت مولانا شروح مختلفی را به رشته تحریر درآورده اند که امروز این شرح ها در قالب کتاب در اقصی نقاط جهان مورد توجه پژوهشگران زبان و ادب فارسی قرار دارد.

او تأکید کرد: ازخداوند می خواهیم که هفته بزرگداشت حافظ شیرازی حاوی برکات فراوان باشد و شعر و اندیشه او موجبات قرابت همه ملت های فارسی زبان و علاقه مندان به شعر و ادب فارسی را فراهم آورد.

انس و الفت «هندی ها» با شعر و دیوان حافظ

سخنران پایانی این آئین، بلرام شکلا رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند در ایران بود. او طی سخنانی در این همایش ضمن قدردانی از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در مساعدت با بخش فرهنگی این سفارت برای مشارکت در برگزاری آیین بزرگداشت حافظ شیرازی گفت: «حافظ» در هندوستان و در میان هندی ها جایگاه خاص و ویژه ای دارد و مردم این بلاد، خاصه علاقه مندان به زبان فارسی با دیوان «حافظ» انس و الفت فراوان دارند.

او اضافه کرد: شعر «حافظ» همواره احساسات هندی ها را با برمی انگیزد تا جایی که برخی از اشعاری که ازآن حافظ نیست را هم به عنوان شعر او زمزمه می کنند.

در پایان این آئین ملی با حضور رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و سخنرانان حاضر دربرنامه از پوستر همایش ملی و بین المللی بزرگداشت حافظ شیرازی رونمایی شد.

گفتنی است بنابر تصویب شورای سیاستگذاری همایش ملی و بین المللی بزرگداشت حافظ، از 15 تا 21 مهرماه، هفته بزرگداشت «حافظ شیرازی» همراه با رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری در تهران، شیراز و شهرهای مختلف کشور، همچنین در نمایندگی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور برگزار می‌شود.

حافظ در جهان، تأثیرپذیری حافظ از قرآن، حافظ و عرفان، حافظ و دنیای امروز، حافظ و ادب فارسی(اثرپذیری و اثرگذاری)، حافظ در عرصه هنر و نظام نشانه شناسی حافظ(تأویل،تفأل و...) عناوین روزهای هفته بزرگداشت حافظ شیرازی است.