محمد ضیف، فرمانده و مغز متفکر احتمالی حمله اخیر حماس علیه اسرائیل کیست؟

اسرائیل حمله هفته گذشته حماس را لحظه‌ای همانند ۱۱ سپتامبر نامید.

اما محمد ضیف، فرمانده فلسطینی و مغز متفکر پنهان در پشت این حمله نظامی، با استفاده از عبارت «سیل الاقصی»‌ در نوار صوتی پخش شده از او در روز شنبه ، اعلام کرد که این حمله در جواب یورش اسرائیل به مسجدالاقصی در اورشلیم صورت گرفته است.

طبق اظهارات یک منبع نزدیک به حماس، ضیف برنامه‌ریزی این عملیات را در ماه مه ۲۰۲۱ و پس از حمله اسرائیل به مسجدالاقصی، سومین مکان مقدس برای مسلمانان آغاز کرد. عملیاتی که منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ تن و زخمی شدن بیش از ۲۷۰۰ نفر شد.

این منبع در غزه گفت: «تصاویر یورش اسرائیل به مسجدالاقصی در ماه رمضان و حمله به نمازگزاران و ضرب و شتم و بیرون کشیدن پیر و جوان از صحن مسجد این خشم را شعله ور کرد.»

دو سال پس از این حمله، که بعد از ۱۱ روز در نهایت به آتش‌بس منجر شد، حمله روز شنبه که سنگین‌ترین ضربه به اسرائیل پس از از شروع درگیری های اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۷۳ است صورت گرفت. حمله ای که اسرائیل را به اعلان جنگ و انجام حملات تلافی جویانه به غزه سوق داد و تاکنون منجر به کشته شدن ۱۰۵۵ نفر و زخمی شدن ۵۰۰۰ تن دیگر شده است.

اسرائیل همچنین روز چهارشنبه اعلام کرد که حداقل ۱۰۰۰ مرد مسلح فلسطینی را که از غزه نفوذ کرده بودند، کشته است.

ضیف که از هفت سوء قصد اسرائیل، که آخرین مورد آن در سال ۲۰۲۱ بوده، جان به در برده به ندرت صحبت می کند و هرگز در انظار عمومی ظاهر نمی شود. به همین علت از زمانی‌ که شبکه تلویزیونی حماس اعلام کرد که روز شنبه سخنرانی خواهد داشت، فلسطینی ها می‌دانستند که اتفاق مهمی در حال وقوع است.

ضیف در این فایل صوتی گفت: «امروز خشم الاقصی، خشم ملت و کشور ما در حال انفجار است. ای رزمندگان، امروز روز شماست تا به این جنایتکار بفهمانید که زمانش به پایان رسیده است.»

از ضیف تنها سه تصویر وجود دارد: یکی در ۲۰ سالگی، دیگری با نقاب و تصویری از سایه او که هنگام پخش نوار صوتی استفاده می شد.

اگر چه او به احتمال زیاد در غزه و در پیچ و خم تونل‌های زیرزمینی محصور است، اما محل اختفایش ناشناخته است .

یک منبع امنیتی اسرائیل گفت که ضیف به طور مستقیم در برنامه‌ریزی و اجرای حمله دست داشته است.

طبق اظهارات یک منبع فلسطینی، یکی از خانه‌هائی که در غزه توسط نیروهای هوائی اسرائیل مورد حمله قرار گرفته خانه پدری محمد ضیف است. به گفته منابع، برادر و دو عضو دیگر از خانواده او در این حمله کشته شده‌اند.

طبق اظهارات یک منبع نزدیک به حماس تصمیم برای آماده‌سازی این حمله مشترکا توسط ضیف و یحیی سینوار، رهبر حماس در غزه گرفته شده ولی معمار اصلی عملیات ضیف است.

یک منبع محلی آشنا با این گروه نیز گفته، آمادگی برای این عملیات چنان مخفیانه صورت گرفته که حتی ایران که از منابع مهم مالی، آموزشی و تسلیحاتی حماس است از زمان و جزئیات آن بی اطلاع بوده است.

آیت الله خامنه ای‌، رهبر جمهوری اسلامی روز سه شنبه گفت که تهران دخالتی در حمله به اسرائیل نداشته است.

واشنگتن نیز گفته با وجود اینکه تهران حامی حماس است اما هیچ مدرکی مبنی بر مشارکت مستقیم تهران در این حملات در دست نیست.

تلاش ضیف در طراحی این نقشه بر فریب اسرائیل تمرکز داشت. اسرائیل به این باور رسید که حماس علاقه‌ای به درگیری نداشته و در عوض بر توسعه اقتصادی در غزه، یعنی محل قدرت این جنبش، تمرکز کرده است.

اما همزمان با شروع ارائه مشوق‌های اقتصادی به کارگران غزه توسط اسرائیل، نیروهای حماس آماده حمله می‌شدند.

علی برکه ، رئیس روابط خارجی حماس گفت : «ما دو سال است که در حال آماده شدن برای این نبرد هستیم.»

در نوار صوتی به دست آمده ضیف با صدائی آرام به اسرائیل هشدار داده که از جنایات خود بر علیه فلسطینی‌ها دست بردارد و زندانیانی را که به گفته او مورد آزار و شکنجه قرار گرفته‌اند آزاد کند و دست از اشغال زمین‌های فلسطینیان بردارد.

او گفته که با توجه به انکار قوانین و قطعنامه‌های بین‌المللی و با توجه به حمایت‌های آمریکا و غرب و سکوت بین المللی، حماس تصمیم گرفته که به همه این‌ها پایان دهد.

این رهبر شبه‌نظامی که با نام محمد مصری در سال ۱۹۶۵ در کمپ آوارگان خان یونس - که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ ایجاد شد - به دنیا آمد، پس از پیوستن به حماس در جریان انتفاضه اول یا قیام فلسطینی‌ها در سال ۱۹۸۷ ، به محمد ضیف معروف شد. یک منبع حماس گفت که وی در سال ۱۹۸۹ توسط اسرائیل دستگیر شد و حدود ۱۶ ماه را در بازداشت گذراند.

ضیف مدرک علوم را از دانشگاه اسلامی غزه گرفت و در آنجا به تحصیل در رشته‌های فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی پرداخت. او به هنر علاقه نشان داد و ریاست کمیته سرگرمی دانشگاه را بر عهده داشت و در نمایش های کمدی روی صحنه بازی می کرد.

ضیف شبکه تونل‌های گروه حماس و تخصص آن در ساخت بمب را تقویت کرد. او برای دهه‌ها در صدر فهرست افراد تحت تعقیب اسرائیل قرار داشت و شخصاً مسئول کشته شدن ده‌ها اسرائیلی در بمب‌گذاری‌های انتحاری بود.

برای ضیف، ماندن در سایه، امری حیاتی بوده است. منابع حماس گفته‌اند که او در یکی از تلاش‌های اسرائیل برای ترور، یک چشم خود را از دست داده و از ناحیه یک پا آسیب جدی دیده است.

همسر، پسر ۷ ماهه و دختر ۳ ساله او در سال ۲۰۱۴ در حمله هوایی اسرائیل کشته شدند.

بقای او در حین اداره شاخه مسلح حماس، موقعیت یک قهرمان مردمی فلسطین را برای او به ارمغان آورده است. در ویدیوها او یا نقاب به چهره دارد یا فقط سایه‌ای از او دیده می‌شود. یک منبع نزدیک به حماس گفت که او هرگز از فناوری های دیجیتال مدرن مانند تلفن‌های هوشمند استفاده نمی کند.

این مقاله برگردان گزارش رویترز است.