سال‌ها مخفی‌کاری؛ چگونه حماس حصار دفاعی اسرائیل را شکست؟

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تایمزِ اسرائیل؛ اسرائیل مدت‌ها فکر می‌کرد موانع امنیتی مبتنی بر فناوری‌های پیشرفته در مرز با نواز غزه که پر از سیم‌خاردار، دوربین و حسگرهای قوی با پایه‌های بتنی مستحکم است - در برابر تونل‌ها و مسلسل‌های کنترل از راه دور - غیرقابل نفوذ خواهد بود.

اما پس از حمله ناگهانی و ویران‌کننده حماس که منجر به کشته شدن بیش از ۱۲۰۰ نفر - اکثریت عظیم آنها نظامی بودند - مقامات نظامی اسرائیل که به‌صورت ناشناس با رسانه‌ها صحبت می‌کردند، برخی از نقص‌های اطلاعاتی و عملیاتی شدید این سیستم را فاش کردند که به طرز شگفت‌انگیزی باعث شکسته شدن این حصار شده و عبور از آن را آسان کرده است.

در این رابطه، سربازان ارتش اسرائیل که در حال انجام‌وظیفه بودند، به لحظات تکان‌دهنده‌ای اشاره می‌کنند که طی آن نیروهای حماس در آن منطقه و در نقاط مختلف عملیات پیچیده خود را برای شکستن «دیوار آهنین» اسرائیل آغاز کردند.

درحالی‌که اسرائیل بدترین کشتار یهودیان را در یک روز بعد از هولوکاست تجربه می‌کند، این سوالات باقی‌مانده که مهاجمان چگونه توانستند مرزهای کاملاً محافظت‌شده را بشکنند و در مناطق اطراف به طرز مرگباری جولان بدهند تا اینکه که نیروهای امنیتی وارد شوند. مقامات نظامی اسرائیل گفته‌اند که در موعد مقرر به این سوالات رسیدگی خواهند کرد؛ اما ارتش در حال حاضر منابع و تمرکز خود را به جنگی که در جریان است اختصاص می‌دهد.

این حمله گسترده در سحرگاه شنبه همراه با موشک‌باران مناطق نظامی و غیرنظامی اسرائیل انجام شد که شامل شلیک تک‌تیراندازها، انداختن مواد منفجره از پهپادها بر روی برج‌های مراقبت و ارتباطات و نیز بولدوزرهایی بود که از ۳۰ نقطه توانستند از حصار یک دیوار شش متری دوبل (۲۰ فوتی) در امتداد مرز عبور کنند.

بیش از ۱۵۰۰ نیروی مهاجم حماس به‌سرعت با کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها در منطقه جمع شدند. بقیه با استفاده از گلایدر و قایق‌های تندرو در دریا به آن‌ها ملحق شدند تا حملات خود را در روستاها و شهرهای مجاور انجام دهند. نیروهای مهاجم شمار زیادی از نیروهای نظامی و برخی از غیرنظامیان را به‌عنوان اسیر به غزه منتقل کردند.

بر اساس جزئیات گزارش روز سه‌شنبه نیویورک‌تایمز که با استناد به ارزیابی‌های اولیه چهار مقام ارشد امنیتی اسرائیل منتشر شد، شکست عملیاتی زمانی آغاز شد که گارد مرزی اسرائیل به هشدار فوری که صبح شنبه توسط مقامات اطلاعاتی در مورد افزایش ناگهانی شبکه‌های ارتباطی حماس انجام شد توجهی نشان نداد. این نشان می‌دهد نیروهای مرزی احتمالاً هشدار را دریافت نکرده یا آن نخوانده‌اند.

اما گفته می‌شود که شکست اصلی ناشی از اتکای بیش‌از حد به کنترل از راه دور حصار مرزی و دفاع نامناسب از آن بوده است. این موضوع به حماس اجازه داد با استفاده از پهپادهای کنترل از راه دور برج‌های ارتباطی، مراکز مراقبت و مسلسل‌های از راه دور را در نزدیکی مرز بمباران و غیرفعال کند و سپس با شلیک تک‌تیراندازها دوربین‌های امنیتی را از کار بیندازد که نتیجه آن بی‌دفاع شدن آنی مرز بود.

در آن زمان تعداد کمی از سربازان در نزدیکی مرز مستقر بودند، یکی به این دلیل که تمرکز نیروها به سمت کرانه باختری معطوف شده بود و دیگر اینکه اتکا به موانعی که داری فناوری پیشرفته بودند ارتش اسرائیل را به این باور رسانده بود که مجبور نیستند از نیروهای زیادی به‌صورت فیزیکی برای محافظت از مرزها استفاده کنند.

علاوه بر این، بر اساس این گزارش، بسیاری از فرماندهان در یک پایگاه ارتش در نزدیکی مرز جمع شده بودند که پس از تسخیر پایگاه توسط نیروهای حماس همراه با بسیاری از سربازان رده پایین‌تر که برخی از آن‌ها در پادگان‌های خود در خواب بودند مورد هدف قرار گرفتند؛ بنابراین کشته، زخمی و اسیر شدن فرماندهان مانع از انجام یک پاسخ هماهنگ و انتقال اطلاعات به بقیه ارتش شد.

ساعت‌ها طول کشید که نیروهای نظامی اسرائیل توانستند ارتباط نقاط ازهم‌گسیخته را برقرار کنند و بزرگی اتفاقی که در شهرهای مرزی رخ‌داده بود را درک کنند تا بتوانند نیروهای کافی را برای غلبه بر مهاجمان اعزام کنند.

این نقص‌های عملیاتی با یک شکست اطلاعاتی حتی بزرگ‌تر همراه بود که مربوط به سال‌ها مخفی‌کاری حماس برای انجام این عملیات بود؛ زیرا اسرائیل به اشتباه متقاعد شده بود که گروه حماس از وارد شدن به یک درگیری آشکار منصرف شده و مایل به حفظ آرامش و حفظ هماهنگی‌های پنهان برای رسیدن به یک تفاهم بدون سروصدا با اسرائیل است.

این نقص‌ها شامل ناتوانی در نظارت بر برخی کانال‌های ارتباطی کلیدی مورداستفاده حماس و پذیرش پیام‌های فرماندهان آن هم بود. بر اساس گزارش تایمز فرماندهان حماس از طریق کانال‌هایی که می‌دانستند توسط اسرائیل شنود می‌شود، تأکید می‌کردند که به دنبال جنگ نیستند و اسرائیل این پیام‌ها را باور کرده بود. درواقع تشکیلات امنیتی اسرائیل، درست قبل از حمله متقاعد شده بود که حماس واقعاً علاقه‌ای به جنگ یا آماده شدن برای آن ندارد، به همین دلیل این تهاجم بی‌سابقه برای مرزبانان غافلگیرکننده بود.

یک سرباز دیدبانی که در نهال اوز، روبروی شهر غزه مستقر بود، در یک مصاحبه تلویزیونی از روی تخت بیمارستان گفت: «ساعت ۶:۳۰ صبح موشک‌باران شروع شد.» این سرباز که تنها با حرف اول عبری «یود» شناسایی شد، به کانال ۱۲ اسرائیل گفت: «حدود ۳۰» مرد مسلح فلسطینی به‌سرعت پایگاه ارتش را اشغال کردند و آن را به مدت ۷ ساعت در دست داشتند.

درحالی‌که موشک‌باران به مدت یک ساعت ادامه داشت و در شرایطی که پایگاه به دست مهاجمان افتاده بود، سربازان پناه گرفتند. او با یادآوری آن لحظات می‌گوید: «من با پای‌برهنه به سمت محل محافظت از بمب‌ها دویدم و بعد از یک ساعت صدایی به زبان عربی شنیدیم، آن‌ها شروع به تیراندازی در ورودی پایگاه کردند.»

یود که توانست با دیگران در یک اتاق کوچک مخفی شود، گفت مهاجمان به سمت سربازان جمع شده نارنجک پرتاب کردند. این سرباز گفت پایگاه در تمام آن ساعات به اردوگاه حماس تبدیل‌شده بود تا اینکه یک یگان زبده ارتش اسرائیل سرانجام این پایگاه را باز پس گرفت.

یود گفت که ارتش برای سناریوهایی آماده‌شده بود که ممکن است تعداد انگشت‌شماری از مهاجمان مسلح، یا حتی ۲۰ نفر یا بیشتر بتوانند به حصار نفوذ کنند؛ اما این ایده که «آن‌ها بتوانند یک پایگاه ارتش را پشت سر بگذارند چیزی است که هرگز تصور نمی‌کردم اتفاق بیفتد.»

حملات تک‌تیراندازها

سخنگوی ارتش اسرائیل به خبرگزاری فرانسه گفت که در لحظات آغازین این حمله گسترده، تک‌تیراندازها به سمت پست‌های دیده‌بانی که در امتداد دیوار ۶۵ کیلومتری (۴۰ مایلی) قرار داشتند، شلیک می‌کردند. همچنین یک سرباز مستقر در یک پست دیده‌بانی در پایگاه کیسوفیم گفت که مردان مسلح فلسطینی «شروع به تیراندازی به دوربین‌های نظارتی کردند و کار به جایی رسید که ما دیگر نمی‌توانستیم مرز را رصد کنیم.»

این سرباز که در این گزارش با حرف «لَمِد» شناسایی شد با اشاره به شروع حمله توسط انبوهی از مهاجمان به کانال ۱۲ اسرائیل گفت «چیز دیوانه کننده‌ای» بود. او با اشاره به هنگامی‌که پایگاه محل خدمتش موردحمله قرار گرفت می‌گوید: «به ما گفته شد که تنها گزینه ما این است که … برای جان خود به اتاق وضعیت فرار کنیم.»

لمد گفت که نیروهای امنیتی «نمی‌دانستند از کجا شروع کنند». «مهاجمان زیادی وجود داشتند و چیزهای زیادی [در حال رخ دادن] بود.»

سایر سربازان گزارش‌های مشابهی را در پست‌های شبکه‌های اجتماعی و مصاحبه‌های رسانه‌ای به اشتراک گذاشتند که همگی به یک حمله دسته‌جمعی اولیه اشاره می‌کردند که توانست سیستم‌های رصد و ارتباطات را که به‌عنوان مانع عمل می‌کردند از کار بیندازد.

سخنگوی ارتش اسرائیل در گفتگو با خبرگزاری فرانسه شایعاتی مبنی بر اینکه علت خاموشی و ازکارافتادن سیستم‌های کنترل‌کننده و ارتباطات مرزی حمله سایبری بوده را رد کرد. همچنین فیلم‌های ویدئویی منتشرشده توسط حماس نشان می‌دهد که مهاجمان به سمت پست‌های دیده‌بانی، ازجمله سیستم‌های کنترل از راه دور که امکان شلیک به آن‌ها وجود دارد تیراندازی می‌کنند.

سایر فیلم‌های منتشرشده از پهپادهایی است که بر فراز برج‌های دیده‌بانی معلق بودند و مواد منفجره را روی آن‌ها پرتاب می‌کردند، درحالی‌که مهاجمان هم با استفاده از بولدوزر یا منفجر کردن حفره‌های حصار مرزی فضا را برای عبور جنگجویان فراهم می‌کردند.

یک شکست بزرگ

حمله‌ای که پس‌ازآن به وقوع پیوست بدترین حمله در تاریخ ۷۵ ساله اسرائیل بود که حملات تلافی‌جویانه اسرائیل به غزه را در پی داشت و جرقه جنگی را زد که پایان سریعی در پیش نخواهد داشت. حماس تاکنون به بمباران مناطق جنوبی و مرکزی با حملات موشکی ادامه داده و باعث کشته و زخمی شدن افراد بیشتری شده است.

وزارت بهداشت غزه که توسط حماس اداره می‌شود می‌گوید بیش از ۱۴۰۰ نفر (تا امروز پنج‌شنبه) در منطقه محاصره‌شده فلسطین در حملات جنگنده‌های اسرائیل کشته‌شده‌اند. اسرائیل می‌گوید زیرساخت‌های مهاجمان و تمام مناطقی را که حماس در آن فعالیت می‌کند یا مخفی می‌شود را هدف قرار می‌دهد.

یاکوف آمیدور ژنرال بازنشسته نظامی و مشاور سابق امنیت ملی گفت: «این یک شکست بزرگ برای سیستم اطلاعاتی و دستگاه نظامی در جنوب است.» بازماندگان حملات مناطق نزدیک مرز غزه، از شکست سیستم‌هایی که قرار بود امنیت آن‌ها را تضمین کنند، شوکه شده‌اند.

اینبال رایش آلون ۵۸ ساله، از کیبوتز بئری که ضربه سختی خورده بود، گفت سال‌های پیش «پس‌ازاینکه این حصار را ایجاد کردند، ما به این باور رسیدیم که در امان هستیم.» اما او بلافاصله افزود: «اما این‌یک توهم بود.»