چرخ از نفس افتاده صنعت فیلم کودک و نوجوان/ فیلمسازان کجا هستند؟!

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو – دنیا کریمی؛ جشنواره فیلم کودک و نوجوان که به آن جشنواره کودک نیز می‌گویند، از سال ۱۳۶۱ تاکنون طی ۳۵ دوره برگزار شده است. هر ساله تعدادی فیلم در جشنواره شرکت می‌کنند که برخی از آن‌ها در بخش نهایی جوایزی را کسب می‌کنند.دوره سی و پنجم جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در مسیر تحقق اخلاق، آگاهی، امید و تلاش برای پرورش و رشد نسلی آینده‌ساز، متعهد، مومن و پیشرو در ۲ بخش رقابتی و جنبی، از ۱۴ الی ۲۰ مهر ۱۴۰۲ با مشارکت سازمان سینمایی، بنیاد سینمایی فارابی و شهرداری اصفهان برگزار شد.
طی ۵ دوره اخیر به عبارتی از سی امین دوره تا کنون فیلم‌های متعددی به جشنواره کودک و نوجوان معرفی شده است و در نهایت هم جایزه کسب کرده‌اند.

در سی امین دوره جشنواره فیلم کودک و نوجوان، فیلم‌های «بیست و یک روز بعد»، «دزد و پری ۲» و «اسکی باز» از جمله فیلم‌هایی بودند که در این دوره از جشنواره خوش درخشیدند.
در سی و دومین دوره جشنواره، فیلم‌های «فرزند زمین»، «بازیوو»، «اقیانوس پشت پنجره»، «قطار آن شب» و «بیست و سه نفر» جزو بهترین فیلم‌های جشنواره بودند.
در سی و سومین دوره جشنواره، فیلم‌های «خورشید»، «بچه گرگ‌های دره سیب» و «پیله و پروانه» از جمله فیلم‌های درخشان در این جشنواره بوده‌اند.
در سی و چهارمین دوره جشنواره، فیلم‌های «یدو»، «پسران دریا»، «راز قلعه»، «لیپار»، «میان صخره‌ها» و «بام بالا» جزو بهترین‌ها بودند و جایزه به آن‌ها تعلق گرفت.
اما امسال در سی و پنجمین دوره از جشنواره درحالی شاهد حضور فیلم‌های کم کیفیت بودیم که انتظار می‌رفت پس از دوسال وقفه در برگزاری جشنواره، امسال اتفاقات خوبی از سوی مسئولین رقم بخورد. اگرچه برخی از فیلم‌های این دوره همچون «ایلیا، جستجوی قهرمان»، «سینگو» از لحاظ محتوایی به قوت جشنواره افزودند، اما تعداد فیلم‌هایی که با کیفیت بسیار پایین راهی جشنواره شده بودند بالا بود. ضعف در فیلمنامه، بازی‌ها و صداگذاری از جمله مشکلاتی بود که فیلم‌های این دوره از جشنواره گرفتار آن بود. با آنکه اعلام شده بود تعداد بالایی فیلم به دبیرخانه ارسال شده است، اما باتوجه به این خروجی و انتخاب‌ها وضعیت امروز سینمای کودک و نوجوان را نمی‌توان مثبت ارزیابی کرد.

دیگر ضعف این جشنواره عدم حضور پرشور مخاطبان اصلی آن یعنی کودکان و نوجوانان در سالن‌های اکران فیلم بود. علیرضا محمدی کارگردان فیلم «سینگو» در گفتگو با خبرگزاری دانشجو در اینباره گفت: «نیاز به حمایت تنها از طرف فارابی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کافی نیست. امروز ما چقدر حضور آموزش و پرورش، مدیران تربیتی و معلمان را در این جشنواره می‌بینیم؟! در این شرایط چه انتظاری از سینمای کودک می‌توانیم داشته باشیم؟! وقتی فیلم‌های ما حتی به اکران هم نمی‌رسند. ما می‌شنویم که فلان فیلم میلیارد‌ها تومان فروخت و خیلی برای سینمای کشورمان خوشحال می‌شویم، ولی چند درصد از این فروش پول بلیط دانش آموزان است؟! چقدر مدیران آموزش و پرورش به عنوان اردوی مدرسه بچه‌ها را سینما می‌برند تا فیلم‌های طنزی که نباید ببینند را تماشا کنند؟!. در این شرایط چگونه انتظار تربیت داریم!».

کارگردان فیلم «سینگو» در اعتراض به عدم حضور کودکان و نوجوانان در سالن‌های اکران فیلم بیان کرد: «من سه روز است در اصفهان مستقر هستم. تا الان ۵ اکران داشتم. دریغ از یک مدرسه که بیاید فیلم من را ببیند. فیلم «سینگو» برای دختران کشور من است. چرا نباید در سالن حضور داشته باشند؟! چرا نمی‌آیند تا احساس غرور و توانمندی و حس قهرمان بودن را داشته باشند؟! من فیلمساز دیگر چه کار می‌توانم انجام دهم. من تمام تلاشم را داخل فیلم کرده ام. واقعا مدیران ارشاد چه در دوره قبل چه در این دوره حمایت‌های خود را داشته اند. الان برای من این عجیب است که چرا مخاطبان نیستند؟ چه کسی مسئول است؟!».

باتوجه به پنج دوره اخیر جشنواره فیلم کودک و نوجوان که هر ساله در کشور برگزار می‌شود، می‌توان گفت که آثار معرفی شده از لحاظ کیفیت سیر نزولی داشته است. برگزاری جشنواره در گذشته از اهمیت زیادی برخوردار بود و آثار بسیار جریان‌سازی در آن حاضر می‌شدند. در دوره‌های گذشته، آثار درخشانی در جشنواره حضور پیدا می‌کردند و همین امر موجب رشد سینمای کودک ایران بود. قدرت فیلم‌های گذشته به شکلی بود که آن‌ها بالاترین میزان اثرگذاری را از خود به جا می‌گذاشتند. اما با نگاهی به جشنواره امسال شاهد آن هستیم که جشنواره به سمت افول حرکت کرده و کیفیت فیلم‌های حاضر در آن کمتر شده است.

جشنواره محل بروز توانایی هنرمندان کودک و نوجوان و فیلم سازان دغدغه‌مند این عرصه است تا بتوانند آثار خود را معرفی کنند. انتظار می‌رود طبق گفته و قول مسئولین برای حمایت‌های بیشتر از فیلمسازان این ژانر، سال‌های آینده شاهد فیلم‌های باکیفیت و قوی‌تری در جشنواره باشیم. فیلم‌هایی که بتواند در جامعه تاثیرخود را به خوبی به جا بگذارد و چرخ اقتصاد سینمای کودک را پر رونق سازد.