علت تعریق شبانه چیست و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

آفتاب‌‌نیوز :

عرق کردن بخشی طبیعی از سیستم خنک کننده بدن است که به آزاد شدن گرما و حفظ دمای مطلوب بدن کمک می کند اما بیدار شدن منظم در طول شب به دلیل تعریق بیش از حد، نرمال نیست.

به گفته متخصصان، تعریق شبانه دوره های مکرر عرق کردن زیاد یا شدید در طول شب است. تعریق شبانه بخش ناخوشایندی از زندگی برای بسیاری از مردم است.

بسیاری از شرایط و عوامل می توانند با تغییر نقطه تنظیم دمای بدن که نظم دقیقی دارد، تعریق شبانه را تحریک کنند که در آن بدن تلاش می کند دمای مرکزی خود را حفظ کند. برخی از محرک ها بی ضرر هستند (اتاق خواب گرم) یا حتی به تغییرات مثبت در شیوه زندگی (ورزش) مربوط می شوند. با این حال، برخی دیگر علت زمینه‌ای مانند یائسگی، عفونت، بیماری یا دارو دارند.

کنترل دما و تعریق

«هیپوتالاموس»، واقع در مغز بخشی از سیستم غدد درون ریز و مرکز کنترل دما برای بدن است. هیپوتالاموس شامل حسگرهای دما است که اطلاعات را از سلول های عصبی (گیرنده های حرارتی) واقع در مرکز (در اندام ها) و محیطی در پوست دریافت می کند.

گیرنده‌های حرارتی تغییرات دمای بدن را تشخیص می‌دهند و سیگنال‌هایی را به هیپوتالاموس ارسال می‌کنند. این سیگنال ها یا تعریق را برای خنک کردن بدن یا لرزیدن را برای گرم کردن آن فعال می کنند.

هورمون ها و تعریق شبانه

هر کسی صرف نظر از سن یا جنسیت، می تواند عرق شبانه را تجربه کند. اما زنان بیشتر از مردان تعریق شبانه را تجربه می‌کنند، عمدتاً به این دلیل که یائسگی و تغییر سطح هورمون‌ها یکی از دلایل اصلی آن است.

تقریباً ۸۰ درصد از زنان بعد از یائسگی (زمانی که قاعدگی ها به مدت ۱۲ ماه متوقف شده است) و در حین یائسگی (زمان منتهی به آن) گرگرفتگی یا تعریق شبانه را تجربه می کنند.

در حالی که هم گرگرفتگی و هم تعریق شبانه احساس گرمای بیش از حد ایجاد می‌کنند، تجربه‌های متفاوتی مرتبط با یائسگی هستند. گرگرفتگی در طول روز رخ می دهد، دوره های آن گذرا است و ممکن است شامل تعریق نیز باشد. تعریق شبانه در شب رخ می دهد و شامل یک دوره شدید تعریق است. تصور می شود که تغییر سطح «استروژن» بر سطح «نوراپی نفرین» و «سروتونین» تأثیر می گذارد، دو انتقال دهنده عصبی که بر تنظیم دما در هیپوتالاموس تأثیر می گذارند.

هورمون ها همچنین بر تعریق شبانه در مردان به ویژه آنهایی که سطح «تستوسترون» پایینی دارند، تأثیر می گذارند. حدود ۳۸ درصد از مردان ۴۵ ساله یا بالاتر سطح تستوسترون پایینی دارند با این حال، این عارضه می تواند مردان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد.

عفونت ها، بیماری ها و داروها

هنگام مبارزه با عفونت، دمای بدن ما اغلب افزایش می یابد. این وضعیت می تواند تعریق را برای خنک شدن و کاهش دمای بدن تحریک کند.

عفونت های جزئی مانند سرماخوردگی می تواند باعث تعریق شبانه شوند. آنها همچنین نشانه عفونت های جدی مانند ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و بیماری هایی مانند «لنفوم هاجکین» و «لنفوم غیرهاجکین» هستند.

داروهایی مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، کورتیکواستروئیدها، جایگزینی هورمون تیروئید و متادون نیز می توانند باعث تعریق شبانه شوند. این داروها بر بخش‌هایی از مغز و انتقال‌دهنده‌های عصبی که تعریق را کنترل و تحریک می‌کنند، تأثیر می‌گذارند.

مصرف منظم الکل (به ویژه وابستگی به الکل) و استفاده تفریحی از مواد مخدر نیز می تواند خطر تعریق شبانه را افزایش دهد.

استرس، خروپف و ورزش شدید

تعریق شبانه معمولاً توسط افراد مضطرب گزارش می شود.

به گزارش «مدیکال اکسپرس»، استرس روانی سیستم مبارزه‌ی بدن را فعال کرده و انتقال دهنده های عصبی را آزاد می کند که ضربان قلب، تنفس و فشار خون را افزایش می دهد. این وضعیت باعث می شود بدن گرم شود و در این مرحله شروع به تعریق می کند تا دوباره خنک شود. تعریق شبانه همچنین ممکن است اضطراب را افزایش دهد و باعث تعریق بیشتر شود که به نوبه خود منجر به خواب کمتر و اضطراب بیشتر می شود.

اگر اضطراب باعث تعریق شبانه در شما می شود، بهتر است از جای خود بلند شوید، حرکت کنید و در یک مکان آرامش بخش، ترجیحاً در اتاقی تاریک یا کم نور بخوابید.

تعریق شبانه به طور مشابه با اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب که در آن راه هوایی به طور مکرر در طول خواب مسدود می شود و خروپف رخ می‌دهد، مرتبط است. حدود یک سوم افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب به طور مرتب تعریق شبانه را تجربه می کنند. علت دقیق آن مشخص نیست اما تحقیقات نشان می دهد که با سطوح پایین اکسیژن خون (هیپوکسمیا) و/یا فشار خون بالا مرتبط است.

افراد می توانند بعد از تمرینات شدید ورزشی نیز عرق شبانه را تجربه کنند.

ورزش شدید می تواند با تحریک تیروئید، میزان متابولیسم پایه و دمای بدن را تا ۱۴ ساعت پس از ورزش افزایش دهد. بنابراین تعریق شبانه ممکن است حتی پس از یک تمرین صبحگاهی شدید نیز رخ دهد.

در عین حال، تعریق شبانه می تواند نشان دهنده تمرین بیش از حد و/یا کمبود سوخت بدن باشد. اگر کالری کافی برای حمایت از افزایش تمرین‌های ورزشی مصرف نشود، قند خون کاهش می یابد و ممکن است «هیپوگلیسمی» را تجربه کنید که می تواند باعث تعریق شبانه شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بیماری ها و داروهای متعددی وجود دارند که می توانند باعث تعریق شبانه و ایجاد اختلال در خواب شوند.

اگر تعریق شبانه منظم و آزاردهنده دارید که با خواب شما تداخل می کند یا با علائمی مانند خستگی یا کاهش وزن همراه است (به تغییر سبک زندگی یا رژیم غذایی مربوط نمی شود)، با یک پزشک مشورت کنید تا علت این وضعیت را تشخیص دهد. پزشکان ممکن است داروهای جایگزینی را برای داروهایی که مصرف می کنید، پیشنهاد کنند یا انجام آزمایش هایی را توصیه کنند.

در ضمن، می توانید روش های زیر را نیز امتحان کنید:

- در یک اتاق خنک بخوابید و در صورت نیاز از پنکه استفاده کنید.

- در هنگام خواب زیاد لباس نپوشید و از لباس خواب پنبه ای استفاده کنید.

- یک ملحفه سبک انتخاب کنید. از استفاده از الیاف مصنوعی و بستر فلانل خودداری کنید.

- تشک یا بالش مناسبی برای خود انتخاب کنید و از آنهایی که می توانند جریان هوا را محدود کنند (مانند تشک های فومی) خودداری کنید.

- قبل از خواب از مصرف غذاهای تند یا کافئین‌دار خودداری کنید.