میراث غزه در میان ویرانه‌های جنگ

قصر الباشا در غزه

حملات هوایی اخیر رژیم صهیونیستی به نوار غزه بسیاری از آثار باستانی این منطقه پرقدمت را در معرض تهدید قرار داده است؛ درحالی‌که برخی از این آثار در فهرست یونسکو ثبت شده‌اند و به حمایت مجامع بین‌المللی برای محافظت بیشتر در بحبوحه جنگ نیازمندند.

به گزارش ایسنا به نقل از نشنال، در حالی که جنگ رژیم صهیونیستی و غزه دومین هفته را پشت سر گذاشت، غزه با حمله ویرانگر دیگری به پناهگاه آوارگان داخلی خود، شنبه را آغاز کرد.

کلیسای ارتدکس «سنت پورفیریوس یونان» یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای فعال در منطقه فلسطین در ساعات پایانی روز پنجشنبه در حملات هوایی رژیم صهیونیستی تخریب شد و طبق گزارش «نشنال»، دست‌کم ۱۶ کشته و ده‌ها مجروح در محوطه این کلیسای ارتدکس بر جای گذاشت. با شدت گرفتن جنگ در غزه بسیاری از ساکنان مسلمان و مسیحی غزه در این کلیسا پناه گرفته بودند.

کلیسای ارتدکس یونانی و باستانی غزه با دیوارهای متعلق به دوران جنگ‌های صلیبی محصور شده است. نام این کلیسا به نام «اسقف پورفیریوس»، ‌اسقف قرن پنجم میلادی غزه نام‌گذاری شده است که پایه‌های اصلی کلیسا را ‌در سال ۴۲۵ پس از میلاد بنا کرد.

در این زمینه بخوانید:

کلیسای تاریخی غزه که سرپناه بود و بمباران شد

بر اساس وبسایت رسمی «سنت پورفیریوس یونان»، این کلیسا به عنوان سومین کلیسای قدیمی جهان شناخته شده است که در سال ۱۸۵۶ میلادی مرمت شد.

کلیسای «سنت پورفیریوس یونان» فقط چند متر با بیمارستان «الاهلی» (المعمدانی) فاصله دارد که به گفته مدیر کمیته امور کلیساهای فلسطین، حمله روز سه‌شنبه رژیم صهیونیستی به این بیمارستان به شهادت صدها تن فلسطینی منجر شد.

این کلیسا در قرن هفتم میلادی به مسجد تبدیل شد، اما در قرن دوازدهم میلادی مسیحی‌ها ساختمان آن را بار دیگر به کلیسا تبدیل کردند.

از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های ساختمان این کلیسا به سقف نیمه‌گنبدی و ورودی سه‌بخشی آن می‌توان اشاره کرد که در کنار آن‌ها ستون‌های مرمرین ساخته شده است.

بیمارستانی هم که روز سه‌شنبه مورد اصابت قرار گرفت، یکی از قدیمی‌ترین بیمارستان‌های این منطقه بود که در سال ۱۸۸۲ میلادی در غزه ساخته شده است.

با توجه به نزدیک بودن موقعیت مکانی «غزه» ‌به مهد سه مورد از بزرگ‌ترین ادیان الهی، جای تعجب نیست که این منطقۀ جنگ‌زده مملو از محوطه‌های تاریخی مهم باشد.

در ادامه با برخی از محوطه‌های واقع در غزه که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته‌اند و محل برخی از اکتشافات مهم باستان‌شناسی بوده‌اند و اکنون درگیری‌های غزه تهدیدی بزرگ برای آن‌ها محسوب می‌شوند، آشنا می‌شوید:

صومعه سنت هیلاریون

«صومعه سنت هیلاریون» قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین بنای یادبود مسیحی غزه است که در مرکز غزه واقع شده است و در فهرست آزمایشی میراث جهانی یونسکو قرار دارد.

با گذشت چندین قرن، یعنی از دوره رومی گرفته تا خلافت اموی، ‌چندین کلیسای مختلف در این مکان ساخته شده است. صومعه‌های مختلفی که ساخته شدند، دارای موزاییک‌ها و کف‌های مرمری، محل غسل تعمید، سردابه بزرگ و بیش از ۱۲۰ اتاق برای اسکان کشیشان و بازدیدکنندگان، حمام، آشپزخانه، سالن غذاخوری بوده‌اند.

بندر آنتدون (Anthedon)

«آنتدون» نخستین بندرگاه غزه است که در متون اسلامی با نام «تیدا» از آن یاد شده است. این شهر از ۸۰۰ پیش از میلاد تا ۱۱۰۰ میلادی خانه فرهنگ‌های متفاوتی بوده است. محوطه باستان‌شناسی شهر بندری و باستانی «آنتدون» ‌در مدیترانه؛ یعنی در شمال غربی نوار غزه واقع شده است.

این مکان در فهرست آزمایشی میراث جهانی یونسکو قرار دارد و بر اساس اطلاعات «یونسکو» در این مکان، ویرانه‌های یک معبد رومی و بخشی از یک دیوار کشف شده است. علاوه‌بر این، باستان‌شناسان بقایای چند ویلای رومی، کفپوش‌های موزائیکی و انبار را نیز در این محوطه کشف کرده‌اند.

قصر الباشا (پاشا)

قصر الباشا (پاشا) به عنوان یک دژ قدیمی به تنها موزه باستان‌شناسی عمومی غزه تبدیل شده است. گفته می‌شود یکی از سلطان‌های «ممالیک» قرن سیزدهم میلادی بخش‌هایی از «قصر الباشا» را به عنوان خانه‌ای برای یکی از همسرانش ساخته است که در غزه با او آشنا شد. با این حال، قدمت استحکامات این بنا به قرن هفدهم میلادی بازمی‌گردد؛ زمانی که یک فرماندار ترک عثمانی، آن را به خانه خود تبدیل کرد.

بریتانیایی‌ها بعدها از این مکان به عنوان مقر پلیس استفاده کردند و مصری‌ها نیز آن را به یک مدرسه دخترانه تبدیل کردند. اخیرا نیز وزارت آثار باستانی و گردشگری فلسطین با کمک‌های بین‌المللی، این مکان را به یک موزه تبدیل کرده است.

حمام السمرا (گرمابه سامریان)

در منطقه قدیمی «زیتون» ‌واقع در غزه، گرمابه ترکی وجود دارد که نام «سامریان» را یدک می‌کشد. قدمت یک لوح که در این سازه باستانی وجود دارد به ۱۳۲۰ میلادی بازمی‌گردد. کاشی‌های مرمرین این حمام، ‌سقف‌های طاق‌دار و پنجره‌های شیشه‌ای آن در طول سال‌های گذشته بارها مرمت شده‌اند.

مسجد جامع غزه (مسجد العمری)

مسجد جامع غزه که قدیمی‌ترین مسجد نوار غزه محسوب می‌شود، هنوز برای اقامه نماز مورد استفاده قرار می‌گیرد. گمان می‌رود این مکان در ابتدا یک معبد فلسطینی بوده است که بعدها به کلیسای بیزانسی تبدیل شد و پس از فتح غزه توسط مسلمانان در قرن هفتم میلادی به مسجدی تبدیل شد که در چند قرن اخیرا بارها مرمت شده است.

«اریحا» و گورستانی با تابوت‌های کمیاب

بسیاری از محوطه‌های باستانی غزه به دلیل کمک‌های بین‌المللیِ محدود در کاوش‌های باستان‌شناسی همچنان مدفون باقی مانده‌اند. از جمله این مکان‌ها به کلیسای قرن چهارمی بیزانسی واقع در شمال نوار غزه می‌توان اشاره کرد.

در تابستان اخیر، یونسکو ویرانه‌های ماقبل تاریخ در نزدیکی شهر باستانی «اریحا» را نیز به عنوان یکی از مکان‌های میراث جهانی واقع در فلسطین معرفی کرد، که رژیم صهیونیستی آن را محکوم و حتی تاکید کرد که برای لغو آن تلاش خواهد کرد.

چندی پیش نیز کاوش باستان‌شناسان در غزه به کشف ده‌ها گور باستانی، از جمله دو تابوت‌دان سربی در یک گورستان متعلق به ۲۰۰۰ سال پیش و امپراتوری روم منجر شد.

انتهای پیام