برگزاری نشست صلح در قاهره؛ مخالفت دوباره مصر و اردن با کوچاندن فلسطینی‌ها از غزه

همزمان با هفته سوم جنگ اسرائیل و حماس در غزه، رئیس‌جمهور مصر روز شنبه، ۲۹ مهرماه، «اجلاس بین‌المللی صلح» را با تأکید بر لزوم برقراری سریع آرامش در منطقه آغاز کرد.

این در حالی است که مرز شمالی اسرائیل نیز دراین روز شاهد تنش بیشتری با حزب‌الله لبنان بود و وزیر دفاع اسرائیل چنین نظر داد که «حزب‌الله تصمیم به شرکت در جنگ گرفته است».

عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر در آغاز اجلاس صلح قاهره در میان سران شماری از کشورهای منطقه و چند هیئت ارشد از کشورهای اروپایی و سایر دولت‌ها از جمله ژاپن و بریتانیا که به قاهره رفته بودند، گفت مصر به محلی برای زندگی این فلسطینیان تبدیل نخواهد شد.

آقای سیسی گفت: «کوچاندن مردم غزه، حذف قضیه فلسطین است، راه حل مسئله فلسطین جابه‌جایی نیست، عدالت و پذیرش حق تعیین سرنوشت فلسطینیان است.»

او بر رنجی که فلسطینیان غزه از بحران جاری می‌برند، تأکید کرد.

رئیس‌جمهور مصر در خصوص بسته بودن گذرگاه میان کشورش با باریکه غزه در منطقه الرفح در روزهای اخیر گفت ما طبق توافق با آمریکا می‌خواستیم گذرگاه باز باشد اما بمباران اسرائیلی مانع شد.

آقای سیسی در مورد آن‌چه «سکوت جامعه بین‌المللی» در مورد حصر غزه و رنج غیرنظامیان نامید، گفت: «ما با حیرت این سکوت را نگاه می‌کنیم... خواهان گشایش دائمی گذرگاه و توزیع کمک‌ها زیر نظارت سازمان ملل متحد هستیم.»

همزمان با اجلاس قاهره، گذرگاه الرفح در بخش مصری آن، برای ورود صفی از تریلرها و کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه به غزه باز شد.

اما حماس که حکومت در بخش غزه را در دست دارد، اعلام کرد که گشایش الرفح تنها برای یک زمان کوتاه بوده است.

نشست قاهره که وزارت خارجه مصر از هفته قبل برگزاری آن را اعلام کرده بود، کاهش تنش میان اسرائیل و حماس، کمک به غیرنظامیان در نوار غزه و کوشش احتمالی برای پیشبرد صلح بر اساس راهکار دو کشوری (تشکیل کشور فلسطین در کنار موجودیت اسرائیل) را به بحث گذاشته است.

بیشتر در این باره:

روز چهاردهم جنگ؛ اسرائیل می‌گوید قصد ندارد پس از نابودی حماس نوار غزه را کنترل کند

سامح شکری، وزیر خارجه مصر، گفته بود برقراری آرامش، کمک انسانی و جلوگیری از احتمال گسترش این بحران از جمله موضوع‌های مهم در دستور کار نشست است.

دبیرکل سازمان ملل که برای بازدید از بخش مصری گذرگاه الرفح با باریکه غزه از دو روز پیش در مصر حضور دارد، در جلسه افتتاحیه قاهره گفت باید برای پایان دادن به کابوسی که در جریان است، اقدام کنیم.

آنتونیو گوترش خواهان اعلام آتش‌بس با اهداف بشردوستانه شد. او با اشاره به ورود کامیون‌های حامل کمک به غزه از الرفح مصر، گفت «غزه به بیش از این نیاز دارد».

ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، که کشورش مانند مصر متحد آمریکا است و با اسرائیل هم رابطه سیاسی کامل دارد، در سخنان نشست قاهره گفت: «از اعمال خشونت‌آمیزی که به غیرنظامیان درکرانه باختری و اسرائیل آسیب زده، خشمگین هستیم و در غزه نیز شاهد آسیب رسیدن به غیرنظامیان و انکار نیازهای اولیه مردم آن هستیم و این یک جنایت جنگی است.»

پادشاه اردن افزود: سیاست‌های خشونت‌آمیز رهبری اسرائیل به جای تکیه بر صلح، بر پایه تأمین نیازهای امنیتی است و راهکار دو کشوری (تشکیل فلسطین در کنار اسرائیل) را غیرممکن کرده ولی پیام ما این است که صلح و امنیت را هم برای اسرائیلی‌ها وهم برای فلسطینیان می‌خواهیم.

او افزود: «بهای عدم تحقق صلح بین فلسطینیان و اسرائیلی‌ها خون‌ریزی بیشتر است.»

ملک عبدالله دوم که بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشورش را مردم فلسطینی‌تبار تشکیل می‌دهند و ملکه رانیه، همسر او نیز فلسطینی‌زاده است، از روزهای گذشته تأکید کرده که کوچاندن فلسطینیان از غزه «خط قرمز» است و اردن این بار با آن کنار نخواهد آمد.

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی در سخنرانی نشست صلح در قاهره گفت: «ما مردم فلسطین خاک خود را ترک نمی‌کنیم، در سرزمین خویش می‌مانیم. آوارگی دوباره را نمی‌پذیریم و با وجود چالش‌ها خواهیم ماند.»

آقای عباس گفت: «ما درباره حملات اشغالگران، شهرک‌نشین‌ها و افراط‌ گرایان به اماکن مقدس در بیت‌المقدس و الاقصی هشدار می‌دهیم.»

محمود عباس همچنین گفت: «امنیت و صلح با راه حل دو کشوری، با پایتختی قدس (شرق اورشلیم) به عنوان پایتخت فلسطین به دست می‌آید.»

برخی از کشورهای منطقه در سطح سران و نخست‌وزیر در گردهمایی قاهره حضور دارند و شماری از کشورهای اروپایی نیز هیئت‌هایی را راهی آن کرده‌اند. با این حال، نخست‌وزیران ایتالیا، اسپانیا، یونان و سیریل رامافوزا، رئیس‌ جمهور آفریقای جنوبی خود در نشست قاهره شرکت کردند.

در میان سران کشورهای منطقه، محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، حمد بن‌عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین، تمیم بن‌حمد آل ثانی، امیر قطر، محمد بن‌زاید، رئیس امارات از رهبران حاضر در اجلاس قاره هستند.

روزنامه اسرائیلی هاآرتص به نقل از منابع سیاسی دولت اورشلیم نوشت، اسرائیل با این اجلاس همکاری نکرده و در آن مشارکتی نخواهد داشت.

منابع: رویترز، پوشش زنده کنفرانس قاهره، یدیعوت آحرونوت، هاآرتص/ ف. ر./ ف. دو.