تعارف شابدولعظیمی از کجا آمده است؟ + فیلم

به گزارش «مبلغ»- ممکن است کسی شما را به شام یا ناهار دعوت کند، اما شما می‌دانید یا احتمال می‌دهید که این دعوت از صمیم قلب و رضایت صد درصد نباشد و از او می‌پرسید «تعارف شاه عبدالعظیمی که نمی‌کنید؟»

قدیمی های تهران که سرد و گرم روزگار را بیشتر چشیده اند، بهتر به یاد دارند که تعارف شاه عبدالعظیمی ریشه در کجا دارد؛ همان زمانی که اولین قطار ایران بین تهران و شهرری راه افتاد و به سال ۱۲۶۷ برمی گردد. یعنی حدود ۱۳۵ سال که آن زمان مردم به آن قطار می گفتند ماشین دودی و خیلی هم از آن می ترسیدند، به گونه ای که جرات سوار شدن بر آن را نداشتند. به همین دلیل وقتی مدیران شرکت خارجی دیدند که بازارشان کساد شده، از ناصرالدین شاه خواستند تا خودش به همراه عده‌ای از اشراف و مقامات دولتی سوار ماشین دودی شوند و اینگونه بود که ترس مردم فرونشست و بازار سفر به شاه عبدالعظیم، هم برای زیارت و هم برای سیاحت رونق گرفت.

اما ارتباط تعارف شاه عبدالعظیمی با ماشین دودی چیست؟ مسافران این قطار باید بلیط دو سره یعنی رفت و برگشت به قیمت سه شاهی می خریدند که در اواخر کار به حدود سه ریال رسید و برخی از مردم شهرری هم که می‌دانستند تهرانی ها بعد از زیارت باید با همان بلیط به تهران برگردند و در شهر ری ماندنی نیستند، تعارف به ماندن و صرف شام می کردند و مسافر بیچاره که راهی جز بازگشت با قطار نداشت، نمی‌توانست تعارف شام را بپذیرد و از آن زمان به بعد تعارف شاه عبدالعظیمی بین تهرانی ها معروف شد.

مردم شهر ری پس از پیروزی انقلاب اسلامی و ورافتادن فرهنگ و نام های طاغوتی به ویژه واژه شاه، هنگام زیارت حرم عبدالعظیم و نشانی دادن به زائران، واژه حضرت را جایگزین شاه کردند و گفتند حضرت عبدالعظیم(ع) حسنی و اگرچه پیشتر گفتیم شاه داریم تا شاه ، اما این شاه با آن شاهان تفاوت دارد. در گذشته در عرف عامه مردم کلمه شاه در بسیاری از موارد به نشانه تجلیل و احترام به کار می رفت. به‌طور مثال به حضرت علی (ع) می گویند شاه مردان، به امام حسین (ع) شاه شهید یا شاه شهیدان، به امام رضا (ع) می گویند شاه خراسان و واژه شاه و شاهزاده در مورد بسیاری از امامزاده ها نیز به کار می رود. به طور مثال، شاه حمزه در قم یا شاهزاده حسین در قزوین و شاه سلطانعلی در اردهال کاشان. برخی از مورخان می گویند لقب شاه از سده های ۱۳ و ۱۴ به عبدالعظیم حسنی اضافه شد.

اگر رهبر انقلاب از این نگین شهر ری به عنوان قبله تهران یاد کردند، به دلیل جایگاه علمی و دینی حضرت عبدالعظیم(ع) است، اما چه کنیم وقتی صحبت از شاه عبدالعظیم می شود، برخی که فیلشان یاد هندوستان می کند، سری تکان می دهند و می گویند یاد کباب بازار شاه عبدالعظیم با آن ریحان های خوش بوی آن به خیر که دیگر نه از آن کباب ها خبری است و نه از آن صفای بازار قدیم.

سالروز ولادت حضرت عبدالعظیم(ع) حسنی بهانه ای شد تا هم ریشه تعارف شاه عبدالعظیمی را بگوییم و هم اشاره ای به جایگاه دانشمندی کنیم که طبق برخی روایات، امیدواریم پاداش زیارت آن حضرت در شهر ری همچون ثواب زیارت سیدالشهدا(ع) در کربلا باشد و به قول امام خمینی (ره) که هر وقت می شنید، شاگردانش به قصد زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) عازم شهر ری هستند، آنان را با این شعر به درک محضر آیت الله بافقی تشویق می کرد که «چه خوش بود که به یک کرشمه دو کار؛ زیارت شه عبدالعظیم و دیدن یار». حالا این مرحوم بافقی که بوده و چرا به دلیل دفاع از عفاف و حجاب به شهرری تبعید شد و چه اجر و قربی در نزد امام زمان (عج) داشته و چه حکایت ها از او تعریف کرده اند، بماند.