برقراری شیفت شب کتابخانه ملی امکان‌پذیر نیست

به گزارش خبرگزاری مهر، غلامرضا امیرخانی مشاور رئیس کتابخانه ملی ایران در برنامه رادیویی سعدآباد، با بیان اینکه کتابخانه ملی محلی برای مراجعه رفت و آمد همه کسانی است که به فرهنگ و تمدن کهن ایران زمین علاقمند هستند گفت: کتابخانه ملی به عنوان کتابخانه مادر در تمامی کشورها شناخته شده و معمولاً در پایتخت وجود دارد.

وی افزود: کتابخانه ملی ایران ابتدا در سال ۱۳۱۵و در خیابان ۳۰ تیر ساخته شد. از ابتدا هم مشخص بود ساختمان این کتابخانه چند صد متری، پاسخگوی نیازهای یک کشور با فرهنگ و سابقه مثل ایران نخواهد بود. به همین جهت در دهه ۷۰ ساخت ساختمان جدیدی با وسعت ۱۰۰ هزار متر مربع آغاز و در نهایت در سال ۸۳ افتتاح شد. اگرچه این بنا؛ به جز ساختمان آرشیو ملی است.

امیرخانی گفت: کتابخانه ملی هر روز ۱ هزار تا ۱۶۰۰ مراجعه کننده دارد که عمدتاً دانشجویان و محققان و افراد تحصیل‌کرده با مدارک کارشناسی ارشد و بالاتر هستند و البته محققان از صنوف مختلف هم از این کتابخانه استفاده می‌کنند.

وی افزود: این کتابخانه از اکثر کشورهای جهان عضو دارد اما طبیعتاً تعداد اعضا از کشورهای همسایه و کشورهایی که از نظر فرهنگی و تمدنی به ایران نزدیک هستند (عراق، پاکستان، تاجیکستان، ازبکستان، هند و…) بیشتر هستند.

مشاور رئیس کتابخانه ملی ایران گفت: استفاده از منابع کتابخانه ملی برای تمامی محققان امکان پذیر است اما برای استفاده روزانه به دلیل تعداد زیاد مراجعه کننده محدودیتی برای مدرک تحصیلی در نظر گرفته شده است. دانشجویان کارشناسی ارشد به بالا امکان عضویت در کتابخانه ملی را دارند و البته تمامی مؤلفان و محققان و پژوهشگران هم می‌توانند از امکانات این کتابخانه استفاده کنند. گردآوری منابع مکتوب و غیر مکتوب و هر آنچه در قالب کتاب و مجله منتشر می‌شود، برقراری ارتباطات بین المللی؛ گردآوری، نگهداری، مرمت و آفت‌زدایی نسخه‌های خطی از وظایف مهم کتابخانه ملی است.

وی با بیان اینکه کتابخانه ملی در بحث آموزش و پژوهش هم فعالیت‌های مختلفی دارد، گفت: کتابخانه ملی چند مجله پژوهشی منتشر می‌کند و همینطور کتاب‌هایی در حوزه‌ای مختلف از جمله تاریخ و اطلاع رسانی و تاریخ شفاهی منتشر می‌کند. تاریخ شفاهی عموماً به خاطرات چهره‌های معاصر می‌پردازد و تا کنون ده‌ها کتاب در این حوزه در سازمان اسناد کتابخانه ملی منتشر شده است.

امیرخانی گفت: وضع کتابخانه ملی از نظر بودجه‌ای بد نیست و مشکلات آن تا حدودی برطرف شده است. اگرچه برای برخی طرح‌ها مثل بازگرداندن نسخه‌های ارزشمندی که از کشور خارج شده و حتی خرید نسخه‌های ارزشمند در داخل کشور، نیازمند بودجه‌های کلان هستیم.

وی افزود: سال ۹۶ بیش از ۲۰۰ نسخه و سال گذشته هم چند نسخه کتاب نفیس به منابع کتابخانه ملی افزوده شد اما انجام کارهای ماندگار و در خور شأن تمدن ایرانی، نیازمند توجه خاص سیاست‌گذاران و دست اندرکاران است.

این مقام مسئول کتابخانه ملی ایران درباره بازگشت شیفت‌های شب کتابخانه ملی گفت: هیچ کتابخانه ملی در دنیا شیفت شب ندارد. شیفت شب کتابخانه‌های عمومی حق تمامی دانشجویان و پژوهشگران است اما این امر وظیفه کتابخانه ملی، نیست بلکه وظیفه کتابخانه ملی، تأمین منابع برای تحقیق و پژوهش است. این وظیفه بی‌دلیل بر عهده کتابخانه ملی گذاشته شده بود چون سازمان‌های دیگر از پذیرش این وظیفه شانه خالی کرده بودند. اگرچه کتابخانه ملی با افتخار خدمت رسانی می‌کرد.

وی با تاکید بر اینکه شیفت‌های شب کتابخانه ملی ایران با مشکلات عدیده ای مواجه شده بود، گفت: عمده مراجعان از شیفت شب تا ساعت ۱۲ شب از کتابخانه استفاده می‌کردند که همچنان هم پابرجا است. اما چرا نباید این وظیفه را شهرداری با بودجه‌های کلانی که در اختیار دارد، بر عهده بگیرند؟ اولین کتابخانه شبانه روزی تهران، پیش از این در فرهنگسرای اندیشه راه‌اندازی شد و چه اشکال دارد تعدادی از کتابخانه‌های عمومی شهرداری به صورت شبانه‌روزی فعالیت داشته باشند؟

امیرخانی با برشمردن دلایل دیگر برداشته شدن شیفت شب کتابخانه ملی افزود: در چند ساعت اولیه بامداد تعداد مراجعه‌کنندگان کم بود، هزینه‌های زیادی هم به کتابخانه برای این ساعات تحمیل می‌شد. ضمن اینکه برخی مشکلات امنیتی هم وجود داشت.