کشف راز خورشید با متون باستانی کره

خورشید نزدیکترین ستاره به ماست و مدت‌هاست که دانشمندان و ستاره‌شناسان را با رفتار اسرارآمیز و غیرقابل پیش‌بینی خود مجذوب کرده است. پویایی مغناطیسی آن لکه‌های خورشیدی ایجاد می‌کند و این لکه‌های تیره روی سطح خورشید، حکایت از تغییراتی در فعالیت آن دارند.

پژوهشگران طی قرن‌ها این لکه‌های خورشیدی را برای پیروی از یک الگوی رفتار چرخه‌ای رصد کرده‌اند و دریافته‌اند که معمولاً در یک چرخه ۱۱ ساله رخ می‌دهند. با این حال، خورشید همچنان دارای بخش‌های غیرقابل توضیحی از کاهش فعالیت خود است که به عنوان « کمینه بزرگ» شناخته می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• عجیب ولی واقعی/ نهنگ‌های قاتل باهوش‌تر شده‌اند؟

• سقوط سهمگین پادشاه تلفن‌ همراه؛ برندی با یک میلیارد مشتری

کمینه ماندر(Maunder Minimum) معروف‌ترین آنها، دوره‌ای از سال ۱۶۴۵ تا ۱۷۱۵ بود که لکه‌های خورشیدی عملاً ناپدید شدند و زمین سردتر بود. از این دوره اغلب به عنوان «عصر یخبندان کوچک» یاد می‌شود.

کمینه ماندر به حد فاصل سال‌های ۱۶۴۵ تا ۱۷۱۵ گفته می‌شود که در این دوره تقریباً هیچ لکه‌ای بر سطح خورشید مشاهده نشد. از نظر پژوهشگران قرن نوزدهم این امر آنچنان باورنکردنی به نظر می‌رسید که این گونه تصور شد که در آن دوره هیچ‌کس لکه‌های خورشیدی را ثبت نکرده‌ است. اما پس از پژوهشی ممتد که ادوارد والتر ماندر عضو رصدخانه سلطنتی گرینویچ به عمل آورد، این نتیجه حاصل شد که به راستی طی این دوره هیچ لکه خورشیدی وجود نداشته ‌است. بعدها نیز این نتیجه‌گیری اثبات شد.

دانشمندان همواره مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر در مورد این کمینه‌های بزرگ و کشف اسرار آنها بوده‌اند. به همین دلیل گروهی از پژوهشگران به تازگی برای یافتن پاسخ به گذشته روی آورده‌اند.

چرخه‌ها، شفق‌های قطبی و تاریخ کره

سوابق تاریخی برای درک رفتار گذشته‌ی خورشید بسیار ارزشمند است. یکی از منابع جالب مورد استفاده در یک مطالعه اخیر بر متون تاریخی کره‌ای در دوران سلسله چوسان که از قرن ۱۴ تا ۱۹ حکومت داشت، متمرکز شده است. این متون که به طور قابل توجهی به خوبی حفظ شده‌اند، شامل مشاهدات دقیق از آسمان شب، به ویژه وقوع شفق‌های قطبی هستند.

شفق‌های قطبی فراتر از زیبایی بصری‌شان چیزهای بیشتری برای گفتن دارند. آنها ارتباط نزدیکی با فعالیت خورشیدی دارند و اغلب در طول اوج دوره‌های فعالیت خورشیدی ظاهر می‌شوند.

لیمی یان و همکارانش به پتانسیل موجود در این سوابق پی بردند و در کتاب‌های تاریخی تحقیق کردند و ۱۰۱۲ شفق را که بین سال‌های ۱۶۲۰ تا ۱۸۱۰ ثبت شده بودند، تجزیه و تحلیل کردند.

این یافته غیرمنتظره، درک ما را از رفتار خورشید به چالش می‌کشد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که دینام خورشیدی که مسئول تولید میدان‌های مغناطیسی خورشید است در دوره‌های کمینه بسیار متفاوت عمل می‌کند و باعث کوتاه شدن چرخه می‌شود.

این یک سوال مهم را ایجاد می‌کند. این که چه چیزی باعث ایجاد این حالت چرخه‌ای متمایز در دینام خورشیدی در طول کمینه‌های بزرگ می‌شود و چه معنایی برای سیاره ما دارد؟

افشای اسرار خورشید

در حالی که کمینه ماندر مدت‌هاست دانشمندان را گیج کرده است، این پژوهش جدید سرنخ‌هایی اساسی برای درک بهتر این معما ارائه می‌دهد. از الگوهای آب و هوایی گرفته تا آب و هوای فضا، رفتار چرخه‌ای خورشید به طرق مختلف بر سیاره ما تأثیر می‌گذارد و هر تغییری در این چرخه‌ها می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشد.

اسکات مکینتاش یک فیزیکدان خورشیدی که در این مطالعه مشارکت نداشته است، می‌گوید: دانشمندان نمی‌دانند چه چیزی موجب روندهای چرخه خورشیدی طولانی مدت مانند کمینه ماندر می‌شود. چیزهای زیادی وجود دارد که می‌تواند بر فعالیت خورشیدی در چنین دوره‌های طولانی تأثیر بگذارد. عوامل مختلفی مانند تغییرات میدان مغناطیسی داخلی خورشید و حتی تأثیرات خارجی پرتوهای کیهانی.

با این حال، مطالعه اخیر که به سایر منابع داده در مورد فعالیت خورشید اضافه می‌کند، دیدگاه‌های جدیدی ارائه می‌دهد. این مطالعه نشان می‌دهد که رفتار خورشید بیشتر از آنچه قبلا تصور می‌شد، سازگارانه است و می‌تواند در دوره‌های فعالیت کم به حالت‌های مختلف تغییر کند.

دلایل پشت این جابجایی‌ها همچنان به صورت یک راز باقی مانده است و خورشید همچنان ما را با ذاتِ در حال تغییر خود شگفت زده می‌کند.

۵۸۵۸