«جلوگیری» از برگزاری مراسم سالگرد معترضان کشته شده در تهران٬ اراک، سنندج و مهاباد

نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی روز پنج‌شنبه در تهران ضمن بازداشت چند ساعته دو عضو خانواده علی روزبهانی، از حضور مردم بر آرامگاه این این معترض کشته شده در بهشت زهرا ممانعت کردند. دستگاه‌های امنیتی همچنین «ممانعت از برگزاری مراسم سالگرد معترضان کشته شده در روز چهارم آبان» را در مورد بسیاری از خانواده‌های دادخواه در اراک، سنندج، مهاباد، رشت، تهران، و چند شهر دیگر اجرا کردند.

نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی روز پنج‌شنبه چهار آبان با بازداشت چند ساعته پدر و برادر دادخواه علی روزبهانی، آنها را از برگزاری سالگرد و تولد این معترض کشته شده در جریان اعتراضات زن، زندگی، آزادی منع کردند و اجازه نزدیک شدن شماری از مردم به آرامگاه او در بهشت زهرا را نیز ندادند.

فاطمه حیدری، خواهر جواد حیدری معترض کشته شده، در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، خبر داد که روز پنج‌شنبه ۴ آبان ماه، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی اقدام به بازداشت چند ساعته پدر و برادر علی روزبهانی از کشته‌شدگان اعتراضات زن، زندگی، آزادی کردند.

به نوشته خانم حیدری، نیروهای امنیتی در جریان این بازداشت چند ساعته به پدر و برادر علی روزهانی «گفتند که حق برگزاری سالگرد ندارند» و برادرش محمد روزبهانی را هم «مجبور کردند» توییتی را که در مورد سالگرد و تولد برادرش نوشته بود، «حذف» کند.

محمد روزبهانی برادر علی روزبهانی سه روز پیش در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، از مردم و کاربران خواسته بود تا روز پنج‌شنبه ۴ آبان به یاد برادرش بایند.

او نوشته بود: «چندبار نوشتم و پاک کردم. هر بار تلخ‌تر شد، برای همین اجازه بدید فقط آخرش را بگم: میشه پنج‌شنبه یاد داداشم باشید.»
محمد روزبهانی در ادامه با تاکید بر اینکه پنج‌شنبه ۴ آبان سالگرد روزی است که علی روزبهانی تیر خورد، نوشته بود: «پنج‌شنبه تولدش هم هست؛ یا می‌بود اگر بهش شلیک نمی‌شد.»

نیروهای امنیتی همچنین به پدر و برادر علی روزبهانی گفتند که «فقط پدر و برادر و خواهر علی اجازه حضور بر مزار او را دارند.»
عصر پنج‌شنبه نیز نیروهای امنیتی با استقرار در اطراف آرامگاه علی روزبهانی در بهشت زهرا از نزدیک شدن شماری از مردم به آرامگاه این معترض کشته شده به دست نیروهای حکومتی ممانعت کردند.

فاطمه حیدری در همین ارتباط طی پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اطراف مزار علی روزبهانی پر از نیرو‌های امنیتی و لباس شخصی است. اجازه نداند مردم به مزار او نزدیک شوند» و بعد از ساعت‌ها «فقط چند دقیقه کوتاه خانواده‌اش توانستند کنار علی باشند.» او به نقل از خواهر دادخواه علی روزبهانی نوشت: «پارسال همین موقع‌ها تیر خورد؛ می‌خواهم کنار علی باشم.»

چهارم آبان ماه سالگرد کشته شدن مهرشاد شهیدی‌نژاد در اراک،محمد شریعتی، محمدکیوان درویشی، محمد لطف‌الهی و سارینا ساعدی در شهر سنندج، سمکو مولودی در مهاباد، افشین آشام در قصرشیرین، پریسا بهمنی پزشک اهل زنجان، مائده جوانفر در رشت، علی سیدی در شهر پرند، و علی روزبهانی، بهناز افشاری و میلاد استادهاشم در تهران و تعداد دیگری از معترضان بود.

همگی این معترضان در روز چهارم آبان ماه ۱۴۰۱ که همزمان با چهلم مهسا امینی بود در جریان تظاهرات در شهرهای مختلف ایران با شلیک نیروهای حکومتی یا در اثر ضرب و جرح این نیروها کشته شدند.

دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی علاوه بر ممانعت از برگزاری علی روزبهانی در تهران، اجازه برگزاری مراسم سالگرد را به خانواده‌های دیگر معترضان کشته شده در این روز را ندادند.

در برخی موارد به خانواده‌های این معترضان کشته شده اجازه داده شد که روز پنج‌شنبه بدون برگزاری هرگونه مراسمی فقط برای چند دقیقه بر آرامگاه آنها حضور یابند.

همزمان شبکه حقوق بشر کردستان از از اعزام ده‌ها خودروی نظامی نیروهای یگان ویژه در سالگرد جمعی از کشته‌شدگان اعتراضات زن، زندگی، آزادی به این شهر گزارش داد.

در این گزارش عنوان کرد که اعزام این نیروها به دلیل ممانعت از برگزاری مراسم سالگرد معترضانی است که در جریان روزهای ۴ و ۵ آبان ۱۴۰۱ در مهاباد کشته شدند.

در جریان اعتراضات مردمی این دو روز در آبان پارسال در شهر مهاباد ۶ تن از معترضان به نام‌های «سمکو مولودی، فرشته احمدی، کبری شیخه‌سقا، شاهو خضری، مسعود احمدزاده و زانیار ابوبکری» با تیراندازی نیروهای نظامی‌امنیتی جمهوری اسلامی ایران کشته شدند.
فشارها بر خانواده‌های دادخواه در چند ماه گذشته به شدت افزایش یافته است و طی ماه‌های مرداد و شهریور، در آستانه «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی»، ده‌ها تن از خانواده‌های معترضان کشته بازداشت یا احضار شدند و نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی آنها را از برگزاری مراسم سالگرد «منع» کردند.

منع برگزاری سالگرد برای معترضان کشته شده در شهریور ماه سال جاری و با منع اعضای خانواده مهسا امینی از برگزاری سالگرد به اجرا گذاشته شد و تاکنون دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی با روش‌هایی چون احضار، تهدید و بازداشت خانواده‌های دادخواه از برگزاری سالگرد معترضان کشته شده ممانعت کرده‌اند.

همچنین عصر و شامگاه شنبه ۲۹ مهر ماه نیز شماری از اعضای این خانواده‌ها از جمله «زهرا خواهر میلاد سعیدیان‌جو» و «سیامک اعظمی برادر سپهر اعظمی» در حملات جداگانه‌ای مورد ضرب و جرح قرار گرفته و «تهدید» شدند.

شماری از خانواده‌های دادخواه در حال حاضر تحت بازداشت قرار دارند. از جمله ماشاالله کرمی، پدر محمدمهدی کرمی معترض اعدام شده، که از سه‌شنبه ۳۱ مرداد ماه بازداشت شده و با گذشت دو ماه، همچنان تحت بازداشت قرار دارد. نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، همچنین امیرحسین کوهکن، وکیل ماشاالله کرمی را هم از ۶ شهریور ماه بازداشت کرده‌اند.

زندانی کردن ناهید شیرپیشه و منوچهر بختیاری پدر و مادر پویا بختیاری معترض کشته شده در اعتراضات آبان ۹۸ و مریم اکبری منفرد از خانواده‌های دادخواه اعدام شدگان دهه شصت از نمونه‌های دیگر برخورد دستگاه‌های امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی با خانواده‌های دادخواه است.

سازمان عفو بین‌الملل پیش از این در سال ۱۳۹۹ طی بیانیه‌ای اعلام کرد که مقام‌های جمهوری اسلامی با پنهانکاری در مورد محل دفن، ممانعت از برگزاری مراسم عزاداری، حقوق خانواده‌های دادخواه و ماده ۱۵ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نقض می‌کنند.