در مراسمی که امسال به مناسبت روز ملی تایوان برگزار شده بود، عبارت "تایوان دموکراتیک" بیش از هر زمان دیگری به چشم می خورد.

تسای اینگون، رئیس جمهوری تایوان که اولین رئیس جمهور زن این کشور است که به طور دموکراتیک انتخاب شده، و دوره ریاست جمهوری اش به زودی پایان خواهد یافت، در آخرین سخنرانی اش به مناسبت روز ملی تایوان گفت: "مردم تایوان برای نسل های آینده یک ملت آزاد و دموکراتیک باقی خواهند ماند".

این سخنان هم تاکیدی بر حفظ هویت تایوان بود و هم درخواستی از جهان که متوجه باشند و اجازه ندهند که این جامعۀ باز و سرزنده ناپدید شود.

یو سی-کان، رئیس مجلس تایوان هم گفت: "واحد اطلاعات اکونومیست، تایوان را از لحاظ دموکراسی در آسیا در مرتبه اول و در جهان در مقام دهم قرار داده است.

این سخنان برای تایوان که به طور فزاینده ای از جانب چین که ادعای مالکیت این جزیره را دارد، تهدید می شود اهمیت زیادی دارد.

"تایوان دموکراتیکِ" به یک برَند تبدیل شده تا به همه دنیا نشان دهد که چرا این جزیره خودمختار با ۲۳ میلیون جمعیت اهمیت دارد و چرا باید از بلعیده شدن آن توسط چین جلوگیری کرد. ولی با این وجود، تایوان با یک اقتصاد ۸۰۰ میلیارد دلاری و ابرقدرت در تولید ریزتراشه ها، هنوز دوستان بسیار معدودی دارد.

زمانی تایپه ائتلاف نظامی با آمریکا داشت و صاحب کرسی در شورای امنیت سازمان ملل متحد بود. این کشور به عنوان مخالف رژیم دیکتاتوری و ضد کمونیست اداره می شد و می توانست روی حمایت کشورهایی که رژیم مشابه داشتند از سئول گرفته تا سن دومینیکن و از پرتوریا گرفته تا پاناما سیتی حساب کند.

ولی حالا تقریبا تمام آن دوستان دوره جنگ سرد رفته اند. خطری که تایپه را تهدید می کند از هر زمان دیگری جدی تر شده و این کشور نیاز عاجل به متحدان جدید دارد.

این چالش در مراسم روز ملی تایوان کاملا مشهود بود.

در این مراسم رئیس جمهوری نائورو، خُردکشور واقع در اقیانوس آرام که تنها ده هزار و ۸۰۰ نفر جمعیت دارد، فرماندار کل خُردکشور سن کیتز و نویز واقع در منطقه کارائیب با ۴۷ هزار نفر جمعیت و فرماندار کل سن وینست و گرنادینز با ۱۱۰ هزار نفر جمعیت که در مقایسه با استانداردهای کشورهای بسیار کوچک منطقه کارائیب خُردکشور بزرگی است، حضور داشتند.

سفرای جمهوری های گواتمالا، پاراگوئه و پادشاهی استواتینی هم در ردیف جلو نشسته بودند.

گواتمالا و پاراگوئه با دموکراسی شکننده اداره می شوند و با فساد و ناآرامی دست به گریبانند. در هائیتی هم خشونت هایی که باندهای جنایتکار مسبب آنند تنها سال جاری به قیمت جان هزاران نفر تمام شده.

کشور استواتینی در آفریقا تنها کشوری در این قاره است که با نظام پادشاهی مطلق اداره می شود و تنها متحد باقیمانده تایوان در آفریقاست.

تسای اینگون، رئیس جمهوری تایوان ماه گذشته برای شرکت در پنجاه و پنجمین سالگرد استقلال این سلطنت نشین کوچک مسیر طولانی را طی کرد و با امسواتی سوم، پادشاه این کشور ملاقات کرد.

این کشورها از جمله ۱۳ متحد دیپلماتیک رسمی هستند-تنها کشورهای باقیمانده از ائتلاف دوره جنگ سرد.

در سال ۱۹۴۹ که ژنرال چیانگ کایچک، از چین به تایوان گریخت، رژیمش در تایپه متحدین بزرگی مانند آمریکا و ژاپن داشت و در تمام سال های دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ که مائوتسه دونگ، رهبر چین کمونیست بود و ارتباط چین با همه دنیا قطع شده بود این اتحاد پا برجا بود.

ولی هنگامی که در فوریه سال ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا در پکن با مائوتسه دونگ، ملاقات کرد، وضعیت عوض شد. این دیدار اهمیت فوق العاده ای داشت چون سبب باز شدن درهای چین به غرب شد. به دنبال این سفر شناسایی دیپلماتیک چین شروع شد وژاپن از جمله اولین کشورهایی بود که چین را به رسمیت شناخت. آمریکا در سال ۱۹۷۹ اقدام به شناسایی چین کرد.

ژنرال چیانگ کایچک، در سال ۱۹۵۹، در حالی که رویایش برای بازگرفتن خاک اصلی چین به حقیقت نپیوسته بود، در تایپه درگذشت. ولی او قدرت را به پسرش تفویض کرده بود و تایوان یک دیکتاتوری تک حزبی که مخالفانش را شکنجه داده و زندانی می کرد، باقی ماند.

تایوان برای نگاه داشتن متحدین خود به طور فزاینده ای به دسته چِک که عمدتا به صورت کمک مالی و سرمایه گذاری است متوسل می شود.

ولی دسته چِک چین امروز بزرگتر از تایوان بوده و اقتصادش به مراتب مهمتر است. متحدینی که یک باقی مانده کوچک هستند، برای حمایت از تایوان در برابر یک چینِ مصمم کمتر کمکی می توانند بکنند.

البته این به این معنی نیست که هیچ کمکی وجود ندارد.

در مراسم روز ملی تایوان، رژه نظامی دو گروه مارش که یکی از توکیو و دیگری از لس آنجلس آمده بودند با بیشترین استقبال تماشاچیان رو به رو شدند- ژاپن و آمریکا دو کشوری هستند که هنوز تایوان به آنها اهمیت می دهد و بیشترین نیاز را به آنها دارد.

آمریکا حتی بعد از اقدام به شناسایی چین بجای تایوان، به کمک بدون سر و صدا به تایوان ادامه داده و تسلیحاتی به ارزش میلیاردها دلار به این کشور فروخته است. سفارت غیررسمی آمریکا در تایپه یک مجتمع بسیار وسیع است که "انستیتوی آمریکایی در تایوان" خوانده می شود.

در هر خیابانی در تایوان تعداد تعجب آوری رستوران های ژاپنی دیده می شود که مملو است از بازرگانان ژاپنی. یوناگونی، غربی ترین جزیره ژاپن تنها ۱۱۰ کیلومتر با ساحل شرقی تایوان فاصله دارد. توکیو به آنچه در تایوان اتفاق می افتد توجه زیادی می کند. تارو آسو، نخست وزیر سابق ژاپن در جریان سخنرانی اخیرش در تایپه از جامعه بین المللی خواست که در برخورد با تهدیدِ متوجه از جانب چین "از خواب بیدار شوند".

تایوان که مانورهای نظامی بلا وقفه چین و کنار گذاشته شدن از متحدین اصلی اش، نگران و بیمناکش کرده به دنبال یافتن دوستان جدیدی است-نه فقط برای تجارت با آنان، بلکه برای برخورداری از حمایتِ نهادهای قدرتمند بین المللی و به خصوص اتحادیه اروپا.

نشانه های دوستی های جدید را در سوپرمارکت های تایوان به آسانی می توان دید، سوپرمارکت هایی که اکنون چیزهایی را می فروشند که برای کشورهای آسیایی کاملا غیر معمول است. محصولات وارداتی از لیتوانی در طی چند سال اخیر افزایش یافته و حتی تایپه اعلام کرده که ۱۰ میلیون دلار را در لیتوانی به سرمایه گذاری در تراشه های کامپیوتری که مهمترین محصول تولیدی تایوان است اختصاص می دهد.

ولی چرا لیتوانی؟ شاید آماده ترین جا برای دوستیابی، دموکراسی های جوان اروپای شرقی باشند، جایی که زمانی تحت کنترل مسکو بود ولی اکنون بخشی از پیمان ناتو و اتحادیه اروپا است.

رئیس پارلمان تایوان در جریان سخنرانی اش در مراسم روز ملی این کشور خطاب به جمعیت در مورد رژیم های خودکامه و "از دست دادن آزادی، از اوکراین گرفته تا هنگ‌کنگ و از میانمار تا افغانستان" هشدار داد.

از جمهوری چک تا لهستان، از گرجستان تا لیتوانی، کشورهای بسیاری هستند که نگران احیای روسیه هستند و شاید احساس نوعی نزدیکی به یک دموکراسی کوچک را می کنند که مانند آنها همسایه یک کشور بزرگ خودکامه ای است که ادعا می کند نباید این دموکراسی کوچک وجود داشته باشد.

در سال ۲۰۲۱ لیتوانی به تایپه اجازه داد که در ویلنیوس دفتر خود را به اسم "دفتر نمایندگی تایپه در لیتوانی" باز کند.

این موضوع سبب خشم پکن شد و سفیر لیتوانی را اخراج کرد و تهدیدهای بیشتری به دنبال آمد. ولی دولت لیتوانی تسلیم این تهدیدها نشد و تا آنجا پیش رفت که روابط خود با تایوان را "اولویت استراتژیک" توصیف کرد.

دولت لیتوانی گفت: "لیتوانی در پی افزایش همکاری های عملی با تایوان است که مانند لیتوانی با دموکراسی اداره می شود، و از لحاظ اقتصادی و تکنولوژی شریک مهمی در منطقه است."

در حالی که ممکن است وجود محصولات لیتوانی در یک سوپرمارکت تایوانی، بی اهمیت به نظر برسد، ولی نشانه ای از این است که تایوان می خواهد کجا برود.

البته تایوان قصد کنار گذاشتن متحدین قدیمی اش را ندارد و از رئیس جمهور نائورو در مراسم روز ملی تایوان در سال ۲۰۲۴ هنوز استقبال خواهد شد.

ولی تایوان ممکن است خودش را این طور معرفی کند: "یک دموکراسی جوان، با جامعه باز و اقتصاد مبتنی بر تکنولوژی پیشرفته و در جستجوی دوستی های محکم جدید با شرکای هم فکر. همسایه دیوار به دیوار، یک مشکل است."

در مراسمی که امسال به مناسبت روز ملی تایوان برگزار شده بود، عبارت "تایوان دموکراتیک" بیش از هر زمان دیگری به چشم می خورد.

تسای اینگون، رئیس جمهوری تایوان که اولین رئیس جمهور زن این کشور است که به طور دموکراتیک انتخاب شده، و دوره ریاست جمهوری اش به زودی پایان خواهد یافت، در آخرین سخنرانی اش به مناسبت روز ملی تایوان گفت: "مردم تایوان برای نسل های آینده یک ملت آزاد و دموکراتیک باقی خواهند ماند".

این سخنان هم تاکیدی بر حفظ هویت تایوان بود و هم درخواستی از جهان که متوجه باشند و اجازه ندهند که این جامعۀ باز و سرزنده ناپدید شود.

یو سی-کان، رئیس مجلس تایوان هم گفت: "واحد اطلاعات اکونومیست، تایوان را از لحاظ دموکراسی در آسیا در مرتبه اول و در جهان در مقام دهم قرار داده است.

این سخنان برای تایوان که به طور فزاینده ای از جانب چین که ادعای مالکیت این جزیره را دارد، تهدید می شود اهمیت زیادی دارد.

"تایوان دموکراتیکِ" به یک برَند تبدیل شده تا به همه دنیا نشان دهد که چرا این جزیره خودمختار با ۲۳ میلیون جمعیت اهمیت دارد و چرا باید از بلعیده شدن آن توسط چین جلوگیری کرد. ولی با این وجود، تایوان با یک اقتصاد ۸۰۰ میلیارد دلاری و ابرقدرت در تولید ریزتراشه ها، هنوز دوستان بسیار معدودی دارد.

زمانی تایپه ائتلاف نظامی با آمریکا داشت و صاحب کرسی در شورای امنیت سازمان ملل متحد بود. این کشور به عنوان مخالف رژیم دیکتاتوری و ضد کمونیست اداره می شد و می توانست روی حمایت کشورهایی که رژیم مشابه داشتند از سئول گرفته تا سن دومینیکن و از پرتوریا گرفته تا پاناما سیتی حساب کند.

ولی حالا تقریبا تمام آن دوستان دوره جنگ سرد رفته اند. خطری که تایپه را تهدید می کند از هر زمان دیگری جدی تر شده و این کشور نیاز عاجل به متحدان جدید دارد.

این چالش در مراسم روز ملی تایوان کاملا مشهود بود.

در این مراسم رئیس جمهوری نائورو، خُردکشور واقع در اقیانوس آرام که تنها ده هزار و ۸۰۰ نفر جمعیت دارد، فرماندار کل خُردکشور سن کیتز و نویز واقع در منطقه کارائیب با ۴۷ هزار نفر جمعیت و فرماندار کل سن وینست و گرنادینز با ۱۱۰ هزار نفر جمعیت که در مقایسه با استانداردهای کشورهای بسیار کوچک منطقه کارائیب خُردکشور بزرگی است، حضور داشتند.

سفرای جمهوری های گواتمالا، پاراگوئه و پادشاهی استواتینی هم در ردیف جلو نشسته بودند.

گواتمالا و پاراگوئه با دموکراسی شکننده اداره می شوند و با فساد و ناآرامی دست به گریبانند. در هائیتی هم خشونت هایی که باندهای جنایتکار مسبب آنند تنها سال جاری به قیمت جان هزاران نفر تمام شده.

کشور استواتینی در آفریقا تنها کشوری در این قاره است که با نظام پادشاهی مطلق اداره می شود و تنها متحد باقیمانده تایوان در آفریقاست.

تسای اینگون، رئیس جمهوری تایوان ماه گذشته برای شرکت در پنجاه و پنجمین سالگرد استقلال این سلطنت نشین کوچک مسیر طولانی را طی کرد و با امسواتی سوم، پادشاه این کشور ملاقات کرد.

این کشورها از جمله ۱۳ متحد دیپلماتیک رسمی هستند-تنها کشورهای باقیمانده از ائتلاف دوره جنگ سرد.

در سال ۱۹۴۹ که ژنرال چیانگ کایچک، از چین به تایوان گریخت، رژیمش در تایپه متحدین بزرگی مانند آمریکا و ژاپن داشت و در تمام سال های دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ که مائوتسه دونگ، رهبر چین کمونیست بود و ارتباط چین با همه دنیا قطع شده بود این اتحاد پا برجا بود.

ولی هنگامی که در فوریه سال ۱۹۷۲ ریچارد نیکسون رئیس جمهور وقت آمریکا در پکن با مائوتسه دونگ، ملاقات کرد، وضعیت عوض شد. این دیدار اهمیت فوق العاده ای داشت چون سبب باز شدن درهای چین به غرب شد. به دنبال این سفر شناسایی دیپلماتیک چین شروع شد وژاپن از جمله اولین کشورهایی بود که چین را به رسمیت شناخت. آمریکا در سال ۱۹۷۹ اقدام به شناسایی چین کرد.

ژنرال چیانگ کایچک، در سال ۱۹۵۹، در حالی که رویایش برای بازگرفتن خاک اصلی چین به حقیقت نپیوسته بود، در تایپه درگذشت. ولی او قدرت را به پسرش تفویض کرده بود و تایوان یک دیکتاتوری تک حزبی که مخالفانش را شکنجه داده و زندانی می کرد، باقی ماند.

تایوان برای نگاه داشتن متحدین خود به طور فزاینده ای به دسته چِک که عمدتا به صورت کمک مالی و سرمایه گذاری است متوسل می شود.

ولی دسته چِک چین امروز بزرگتر از تایوان بوده و اقتصادش به مراتب مهمتر است. متحدینی که یک باقی مانده کوچک هستند، برای حمایت از تایوان در برابر یک چینِ مصمم کمتر کمکی می توانند بکنند.

البته این به این معنی نیست که هیچ کمکی وجود ندارد.

در مراسم روز ملی تایوان، رژه نظامی دو گروه مارش که یکی از توکیو و دیگری از لس آنجلس آمده بودند با بیشترین استقبال تماشاچیان رو به رو شدند- ژاپن و آمریکا دو کشوری هستند که هنوز تایوان به آنها اهمیت می دهد و بیشترین نیاز را به آنها دارد.

آمریکا حتی بعد از اقدام به شناسایی چین بجای تایوان، به کمک بدون سر و صدا به تایوان ادامه داده و تسلیحاتی به ارزش میلیاردها دلار به این کشور فروخته است. سفارت غیررسمی آمریکا در تایپه یک مجتمع بسیار وسیع است که "انستیتوی آمریکایی در تایوان" خوانده می شود.

در هر خیابانی در تایوان تعداد تعجب آوری رستوران های ژاپنی دیده می شود که مملو است از بازرگانان ژاپنی. یوناگونی، غربی ترین جزیره ژاپن تنها ۱۱۰ کیلومتر با ساحل شرقی تایوان فاصله دارد. توکیو به آنچه در تایوان اتفاق می افتد توجه زیادی می کند. تارو آسو، نخست وزیر سابق ژاپن در جریان سخنرانی اخیرش در تایپه از جامعه بین المللی خواست که در برخورد با تهدیدِ متوجه از جانب چین "از خواب بیدار شوند".

تایوان که مانورهای نظامی بلا وقفه چین و کنار گذاشته شدن از متحدین اصلی اش، نگران و بیمناکش کرده به دنبال یافتن دوستان جدیدی است-نه فقط برای تجارت با آنان، بلکه برای برخورداری از حمایتِ نهادهای قدرتمند بین المللی و به خصوص اتحادیه اروپا.

نشانه های دوستی های جدید را در سوپرمارکت های تایوان به آسانی می توان دید، سوپرمارکت هایی که اکنون چیزهایی را می فروشند که برای کشورهای آسیایی کاملا غیر معمول است. محصولات وارداتی از لیتوانی در طی چند سال اخیر افزایش یافته و حتی تایپه اعلام کرده که ۱۰ میلیون دلار را در لیتوانی به سرمایه گذاری در تراشه های کامپیوتری که مهمترین محصول تولیدی تایوان است اختصاص می دهد.

ولی چرا لیتوانی؟ شاید آماده ترین جا برای دوستیابی، دموکراسی های جوان اروپای شرقی باشند، جایی که زمانی تحت کنترل مسکو بود ولی اکنون بخشی از پیمان ناتو و اتحادیه اروپا است.

رئیس پارلمان تایوان در جریان سخنرانی اش در مراسم روز ملی این کشور خطاب به جمعیت در مورد رژیم های خودکامه و "از دست دادن آزادی، از اوکراین گرفته تا هنگ‌کنگ و از میانمار تا افغانستان" هشدار داد.

از جمهوری چک تا لهستان، از گرجستان تا لیتوانی، کشورهای بسیاری هستند که نگران احیای روسیه هستند و شاید احساس نوعی نزدیکی به یک دموکراسی کوچک را می کنند که مانند آنها همسایه یک کشور بزرگ خودکامه ای است که ادعا می کند نباید این دموکراسی کوچک وجود داشته باشد.

در سال ۲۰۲۱ لیتوانی به تایپه اجازه داد که در ویلنیوس دفتر خود را به اسم "دفتر نمایندگی تایپه در لیتوانی" باز کند.

این موضوع سبب خشم پکن شد و سفیر لیتوانی را اخراج کرد و تهدیدهای بیشتری به دنبال آمد. ولی دولت لیتوانی تسلیم این تهدیدها نشد و تا آنجا پیش رفت که روابط خود با تایوان را "اولویت استراتژیک" توصیف کرد.

دولت لیتوانی گفت: "لیتوانی در پی افزایش همکاری های عملی با تایوان است که مانند لیتوانی با دموکراسی اداره می شود، و از لحاظ اقتصادی و تکنولوژی شریک مهمی در منطقه است."

در حالی که ممکن است وجود محصولات لیتوانی در یک سوپرمارکت تایوانی، بی اهمیت به نظر برسد، ولی نشانه ای از این است که تایوان می خواهد کجا برود.

البته تایوان قصد کنار گذاشتن متحدین قدیمی اش را ندارد و از رئیس جمهور نائورو در مراسم روز ملی تایوان در سال ۲۰۲۴ هنوز استقبال خواهد شد.

ولی تایوان ممکن است خودش را این طور معرفی کند: "یک دموکراسی جوان، با جامعه باز و اقتصاد مبتنی بر تکنولوژی پیشرفته و در جستجوی دوستی های محکم جدید با شرکای هم فکر. همسایه دیوار به دیوار، یک مشکل است."