چیرگی زبان‌های بیگانه دلیل اصلی از دست دادن واژگان فارسی است

به گزارش خبرنگار مهر، علی شیوا عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی صبح امروز دوشنبه هشتم آبان در برنامه صبح بخیر ایران که از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، درباره قیصر امین‌پور گفت: امروز سالگرد درگذشت قیصر امین‌پور است؛ او دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران و عضو هیأت علمی همین دانشگاه بود. به دنبال جایگاه والای او در هنر شاعری و همچنین روحیه پژوهشگرانه، در فرهنگسرای زبان و ادبیات فارسی به عنوان عضو پیوسته برگزیده شده بود.

وی درباره واژه‌های بیانگر عواطف و احساسات گفت: واژه‌هایی وجود دارند که حالت درونی ما را ترجمه می‌کنند؛ برای مثال در ما از این واژگان در شادمانی و شگفت‌زدگی استفاده می‌کنیم. ما در زبان فارسی می‌شنویم که فردی می‌گوید «ای داد بی‌داد» و ما از این متوجه بیان رنج و اندوه گوینده می‌شویم. زبان فارسی به دلیل دیرینگی و میراثی که از قلمرو ادب فارسی دارد، انبوهی از احساس واژه‌ها را در خود دارد. این احساس واژه‌ها همواره بیانگر حال ما هستند.

عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: متأسفانه به دلیل چیرگی زبان‌های بیگانه ما در حال از دست دادن واژگان فارسی هستیم و به جای آن‌ها از واژه‌های بیگانه برای بیان احساسات خود به کار می‌بریم. بسیاری از افراد برای بیان حال خود از واژه‌ای مانند استرس استفاده می‌کنند، در حالی که در گذشته افراد از چنین واژه‌ای استفاده نمی‌کردند. ما در زبان فارسی می‌توانیم از واژه‌هایی مانند دلهره، دلشوره و اضطراب استفاده کنیم. واژه‌هایی از این دست می‌تواند جایگزین اصطلاحات بیگانه باشند. ما باید به زبان فارسی برگردیم و بدانیم چگونه از واژگان فارسی استفاده کنیم. واژه‌ای دیگر شوکه است که ریشه فرانسوی دارد؛ افراد اکنون برای راحت کردن آن از واژه شوک استفاده می‌کنند. در گذشته ایرانیان برای بیان این احساس خود می‌گفتند «جا خوردم» و برای افزایش شدت آن از «یکه خوردم» استفاده می‌کردند. نمونه دیگر واژه «سورپرایز» است که برای بیان شگفت‌زدگی استفاده می‌شود؛ در زبان فارسی از غافلگیری و ذوق‌زدگی استفاده می‌کنیم. معنای ذوق‌زدگی در واقع از خود بیخود شدن در اثر شادی ناگهانی است که تطابق کامل با کاربرد واژه سورپرایز دارد.

شیوا در پایان گفت: واژه‌های اصیل در زبان فارسی همواره با اندیشیدن ما می‌توانند جای خود را پیدا کنند و زنده شوند تا جای واژگان بیگانه را بگیرند. دامنه واژگان ما بسیار بیشتر است و با مطالعه می‌توانیم خود را به این دانش تجهیز کنیم.