«رمزو راز ساز» منتشر شد/ شنیدن یک فضای صوتی پرطرفدار

به گزارش خبرنگار مهر، «رمز و راز ساز» عنوان یکی از تازه ترین محصولات منتشر شده در بازار موسیقی است که با نوازندگی ویولن جهانشاه برومند، نوازندگی پیانو پویان آزاده و نوازندگی تمبک محمدرضا طیار در دسترس علاقه مندان موسیقی بی کلام قرار گرفته است.

«گلنار» به آهنگساز مجید وفادار همراه با قطعات بداهه، «از خون جوانان وطن» اثر عارف قزوینی، «راز خلقت» به آهنگسازی انوشیروان روحانی، «ساری گلین» ملودی آذری – قفقازی، «کعبه دل ها» اثر حبیب الله بدیعی، «بداهه نوازی دو ضربی» در بیات اصفهان و راجه، «او نیامد» اثر اکبر محسنی با قطعات بداهه و ملودی کردی، «عاشقانه» اثر جهانشاه برومند و «بداهه نوازی دو ضربی» در شور و دشتی با چهار مضراب اثر حبیب الله بدیعی قطعاتی هستند که در این آلبوم گنجانده شده اند.

میرعلیرضا میرعلی نقی پژوهشگر موسیقی با نوشته‌ای به نام «خطی بین تصرف وفاداری» درباره آلبوم نوشته است:

«بی تردید، یکی از شکل های شایع و محبوب در هنر هم نوازی، ترکیب ساز کششی با یک ساز مضرابی است. فرهنگ های گوناگون این ترکیب را آزموده و پسندیده اند. حتی در موسیقی کلاسیک ایرانی (موسیقی ردیف محور با تمرکز بر شیوه بیان استادان اواخر قاجار) که براساس امکانات «تار» و بیانی اساسا «مضرابی» استوار شده و سازهای کششی آن در اقلیت هستند.

ترکیب نی یا کمانچه با سنتور و تار و سه تار، طرفداران خیلی بیشتری دارد تا ترکیب دو یا سه ساز مضرابی، با آغاز دوران تجدد و انتخاب آگاهانه پیانو و ویولن به جای سنتور و کمانچه و آشنایی با هنرمندان پر استعداد ایران آن روزگار با امکانات صوتی، این ۲ ساز تکامل یافته اروپای کلاسیک، هنر هم نوازی موسیقی ایرانی با این ۲ ساز، جلوه و جمالی پیدا کرد که تا پیش از آن نظیری نداشته است.

هنوز هم شنیدن موسیقی کلاسیک ایرانی با این ۲ ساز، اگر نوازندگانش واجد شرایط لازم باشند، فضای صوتی پرطرفدار و دلپذیری دارد. متاسفانه با رویکردهای ناسنجیده برخی موسیقیدانان تندرو و تمامیت خواه در گذشته ای نه چندان دور، ویولن و پیانو را به حاشیه انزوا راند و دیگر صدای ایرانی از این ۲ ساز شنیده نشد. ولی سعی و استعداد هنرمندانی از نسل های متفاوت این فضای صوتی زیبا را دوباره به یاد آورده است.

در این آلبوم گفتگویی بین ۲ ساز، از ۲ نسل متفاوت را شاهد هستیم. قطعات از نغمه هایی انتخاب شده اند که نسخه با کلام‌شان شهرتی دست کم بیش از پنچاه سال دارند. اجراهای حاضر، کپی برابر اصل اجراهای قدیمی نیستند؛ اما در آنها دخل و تصرف هم به آن اندازه نشده که شنونده نتواند آنها را بشناسد. اجراها براساس حافظه و قریحه و مهارت های نوازندگی هستند نه براساس نت نویسی و تمرین های مداوم و اجرای مو به موی صداهای نوشته شده.

می توان در مقام تشبیه گفت که ویولن مانند خواننده و پیانو مانند ارکستر همراه، نقش ایفا کرده اند. قطعات، بیشتر با فواصل کُرُن و سُری و با کوک کاملا ایرانی هستند در حالی که پیانیست، جز فواصل «تامپره» را ننواخته و مهارت او در انتخاب فواصل پشتیبانی کننده خط «آوازی» که ویولونیست اجرا می کند، باعث شده که شنونده نیمه حرفه ای نتواند به راحتی تشخیص دهد که پیانو، دارای کوک «ربع پرده ای» نیست.

جدیت و شیوه سراسر منضبط پیانیست، با شوریدگی و لطافت شیوه سراسر آزادِ نوازنده ویولن، در بستری از همدلی و توافق، به هم پیوسته و فضایی دور از ملال و یکنواختی را برای شنونده به ارمغان آورده است. ثمره این هم نوازی، بسترسازی برای فراهم آمدن «لذت شنود موسیقی» است. این موضوع مهم سال هاست که کم کم از یاد رفته و به سادگی از کنار آن گذشته اند. لذتی که حاصل ترکیب خاطره، تعلق خاطر، اعتقاد و استعداد است.