جنگ صدای خلاق‌ترین نویسنده فلسطینی را خاموش کرد

هنر یک جبهه مبارزاتی در کنار اشکال دیگر مقاومت برای حمایت از حقوق ملت فلسطین در روزهایی است که رژیم منحوس صهیونیستی دست به جنایات وحشتناک علیه مردم بی‌دفاع فلسطین می‌زند. در این بین تعداد زیادی از هنرمندان سرزمین فلسطین از نویسنده و نقاش تا عکاس و فیلمساز به شهادت رسیده‌اند. افرادی که در طول سال‌ها فعالیت‌های فرهنگی و هنری‌، به رغم همه سختی‌های زندگی در اسارت دسته‌جمعی، لحظه‌ای از کار و تلاش و مجاهدت هنری نایستادند و سعی کردند زبان گویای ملت خویش باشند. «هبة ابو نداء» رمان‌نویس بانوی هنرمند فلسطینی و «محمد فایز الحسنی» هنرمند، فعال رسانه‌ای و مدیر مؤسسهٔ فرهنگی رواسی، «علی عبدالله نسمان» بازیگر تئاتر،  «محمد الصلاحی»، «محمد فائز ابومطر»، «ابراهیم لافی» و  «هشام النواحجه» عکاس از جمله این شهدا هستند که ناباورانه و مظلومانه به شهادت رسیدند.

هبه ابو نداء شاعر، رمان‌نویس و متخصص تغذیه فلسطینی بود. ابونداء در ۲۴ ژوئن ۱۹۹۱ میلادی در مکه، عربستان سعودی به دنیا آمد. او مدرک لیسانس بیوشیمی را از دانشگاه اسلامی غزه و مدرک کارشناسی ارشد را در رشته تغذیه بالینی از دانشگاه الازهر دریافت کرد. او مدتی در مرکز خلاقیت روسول که با مؤسسه یتیمان الامل مرتبط بود، کار کرد و به گفته الایام، هبه ابو نداء «دغدغه عدالت، قیام‌های مرتبط با بهار عربی و واقعیت‌های زندگی فلسطینی‌های تحت اشغال را داشت.»

یک هفته پس از آغاز عملیات بمباران وحشیانه رژیم صهیونیستی در نوار غزه، ارتش این رژیم اشغالگر به بیش از یک میلیون فلسطینی در شمال این منطقه هشدار داد که خانه‌های خود را ترک کرده و «برای امنیت خود» به سمت جنوب حرکت کنند. صد‌ها هزار نفر این کار را کردند، و در میان آن‌ها هبه ابونداء، رمان‌نویس و شاعر فلسطینی بود که به خانه بستگانش در خان یونس پناهنده شده بود. اما جنوب غزه امن‌تر از شمال آن نبود و یک هفته بعد، شاعر ۳۲ ساله در حمله صهیونیست‌ها کشته شد.

ابونداء روز ۲۰ اکتبر، در همان روز که کشته شد، در صفحه فیس‌بوک خود نوشته بود: «به خدا قسم، ما در غزه یا شهیدیم و یا شاهد آزادی خود، و همگی صبر می‌کنیم تا ببینیم که کجا خواهیم بود. خداوندا همگی انجام وعده حق تو را انتظار می‌کشیم.»

با درگذشت ابونداء، گویا یکی از صدا‌های برجسته ادبیات فلسطین به سرکوب رفته است. ابونداء سه مجموعه شعر را تالیف کرد و در سال ۲۰۱۷ در جایزه خلاقیت شارجه در بخش رمان برای اولین بار، اکسیژن برای مردگان نیست، مقام دوم را کسب کرد. او همچنین در رقابتی به نام ناهید الریس نویسنده فلسطینی مقام اول را در بخش داستان کوتاه کسب کرده بود.

هبه در مقدمه کتابش اکسیژن برای مردگان نیست می‌گوید: «چنگال‌هایتان را از گوشت ما بیرون بکشید، دست از گندم‌های ما بکشید، گریبان بال‌هایمان را رها کنید… نمی‌توانید این انقلاب را متوقف کنید، بر شما در شهر‌های حفاظت‌شده‌تان دست می‌یابیم، شما را به بدن‌هایمان، و چشمانمان، و رویاهایمان، و انقلابمان محاکمه می‌کنیم.»

بسیاری از مردم در شبکه‌های اجتماعی ادای احترامی برای او نوشتند و برخی او را «دختر غزه»، «جنگجوی امید» و «نویسنده خاص» نامیدند. آنتونی آناکساگورو شاعر، نویسنده و ناشر بریتانیایی ـ قبرسی، حاتم الاطیر شاعر فلسطینی و تعدادی دیگر از شعرا و نویسندگان جهان به شهادت هبه ابو نداء واکنش نشان دادند.

رضا اسماعیلی شاعر تازه‌ترین سروده خود را به دختر فلسطین، «هبة ابو نداء» تقدیم کرده است.

تو کلمات را
با سنگ‌هایی در مُشت
به خط مقدم فرستادی
انتفاضه
شعر‌های تو بود
و «غزه»
با شعرهایت می‌جنگید
که ظلم را منفجر می‌کرد و
مظلوم را بیدار.

***
دختر فلسطین: «هبة ابو ندا»!
هم سنگرانت
«محمود درویش»
و «سمیح القاسم» منتظرند
شعر جدیدت را به جبهه بفرست.
به خدا قسم
یکی از همین روز‌ها
پیروزی
از دروازه شعرهایت وارد می‌شود
و «غزه»، آزاد...

علیرضا قزوه به مناسبت شهادت هبه ابو نداء شاعر و رمان‌نویس فلسطینی که در حملات اخیر رژیم صهیونیستی به شهادت رسید، شعری سرود.

تو یا شهید می‌شوی و یا شهید می‌شوی

و هیچ کس شهادت تو را «وتو» نمی‌کند

و هیچ کس میان این همه شهید توجهی به تو نمی‌کند

و حجله‌ای برای تو نمی‌زنند.

چرا که کوچه‌ای برای حجله‌ای نمانده است

و حجله‌ها همین توئیت‌ها و شعرهاست

و حجله‌ها همین صدای ابرهاست

که داد می‌زنند یکصدا:

"هبة ابو ندا "!

تو یا شهید می‌شوی و یا شهید می‌شوی

و جشن مردگان رسیده است

و شادمانی غریب کودکان

و مرده‌ها در آسمان

به اشک بسته اند حجله تو را

"هبة ابو ندا "!

جهان نگاه می‌کند به تو

چقدر چشم هایت آشناست، آشنا

و من چقدر فکر روز‌های رفته ام

و غرق گریه بود هفت روز هفته ام

و تو هنوز بیصدا

نگاه می‌کنی به ما

"هبة ابو ندا "!

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات