از زمانی که ارتش اسرائیل نخستین مورد از توصیه‌های متعددش را به غیرنظامیان برای تخلیه شمال غزه صادر کرده است، صدها هزار نفر از مردم غزه به جنوب این منطقه رفته‌اند. اما جنوب همچنان تحت بمباران اسرائیل است که باعث شده است سازمان ملل و سازمان‌های امدادی دیگر هشدار بدهند که در غزه هیچ جا برای غیر نظامیان امن نیست.

برای فهم بهتر خطراتی که غیر نظامیان را در جنوب غزه تهدید می‌کند، بخش راستی‌آزمایی بی‌بی‌سی چهار مورد مشخص از حملات را در این منطقه شناسایی و تحلیل کرده است. ما همچنین برخی از موارد هشدارها و دستورات تخلیه‌ای را که برای ساکنان غیرنظامی غزه صادر شده بود که از جمله به آنها توصیه می‌کرد به برخی مناطق خاص در جنوب بروند، بررسی کردیم.

بعضی از این هشدارها به همراه نقشه‌هایی با پیکان‌هایی بودند که به مناطقی با تعریف مبهم اشاره می‌کرد تا مردم به سوی آن بروند. سه حمله‌ای که بررسی کردیم داخل این مناطق یا نزدیک به آنها در روزهای پس از صدور هشدار انجام شده‌اند.

ارتش اسرائیل گفت که با ساکنان غزه به شیوه‌های مختلفی ارتباط دارد از جمله از طریق انداختن اعلامیه، پست‌های رسانه‌های اجتماعی به عربی و هشدارهایی که از طریق سازمان‌های مدنی و بین‌المللی صادر می‌شوند. در این مطلب ما توصیه‌های ارتش اسرائیل را که در رسانه‌های اجتماعی صادر شده‌اند بررسی کرده‌ایم.

خان یونس - ۱۰ اکتبر

ارتش اسرائیل روز ۱۰ اکتبر گفت که هواپیماهای جنگنده‌اش شبانه به بیش از ۲۰۰ هدف در رمال در شمال و خان یونس در جنوب حمله کرده‌اند. بی‌بی‌سی در آن روز حمله‌ای به مرکز خان یونس را بررسی کرد تا موقعیت و مقیاس صدمات وارده را ارزیابی کند. تصاویر ویدیویی که پس از حمله منتشر شده‌اند آوارها و ساختمان‌هایی فروریخته را در مرکز شهر نشان می‌دهند. ما این موقعیت‌ها را با استفاده از نشانه‌های بصری از قبیل مناره مسجد جامع خان یونس راستی‌آزمایی کرده‌ایم.

ما همچنین عکس‌هایی را بررسی کرده‌ایم که ساختمان‌های تخریب‌شده را نشان می‌دهند و افرادی را که وسایلی را از میان باقیمانده‌ خودروها و خانه‌ها جمع‌آوری می‌کنند. می‌دانیم که عکس‌ها همان موقعیتی را نشان می‌دهند که در ویدیو دیده می‌شود چون همان علامت داروخانه را می‌توان در هر دو دید. ما همچنین از جست‌وجوی معکوس عکس استفاده کرده‌ایم تا بررسی کنیم که عکس‌ها مربوط به حادثه‌ای در قبل نبوده باشند.

صبح ۸ اکتبر، آویشای آدری سخنگوی ارتش اسرائیل هشداری در شبکه اکس (قبلاً موسوم به توییتر) به زبان عربی منتشر کرده بود و دستوراتی به ساکنان مناطق مختلف غزه داده بود تا خانه‌های‌شان را ترک کنند و برای امنیت‌شان به جاهای دیگری نقل مکان کنند.

هر چند منطقه‌های تخلیه خیلی اوقات به روشنی مشخص شده‌اند، مقصدهایی که به ساکنان گفته شده به سوی آنها بروند خیلی اوقات بسیار مبهم بوده‌اند.

در این مورد، به افرادی که در محله‌های عباسان الکبیره و عباسان الصغیره، چند کیلومتری جنوب شرق مرکز خان یونس، زندگی می‌کردند در توییت ۸ اکتبر گفته شده بود که به «مرکز شهر خان یونس» بروند.

نقشه‌ای که در ویدیوی توییت‌شده برای کسانی که در این دو محله زندگی می‌کردند آمده بود محل سکونت فعلی آنها را مشخص می‌کند و روی آنها علامتی پیکان‌مانند آمده که فقط به سمت خان یونس اشاره می‌کند.

ما نمی‌توانیم این احتمال را رد کنیم که توصیه‌های متفاوتی بعداً به آنها رسیده باشد ولی بی‌بی‌سی هیچ شاهدی دال بر اینها ندیده است.

رفح - ۱۱ اکتبر

بی‌بی‌سی یک حمله دیگر را نیز در روز بعد راستی‌آزمایی کرده است که کمی دورتر در جنوب نزدیک مرز با مصر رخ داده است. این حمله در روز ۱۱ اکتبر به میدان نجمه در مرکز رفح بوده است. بی‌بی‌سی ویدیویی را بررسی کرده است که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده و ویرانی پس از حمله را نشان می‌دهد. با استفاده از تصاویر موجود از میدان پیش از حمله، ما توانستیم شکل ساختمان‌هایی مانند میدان نجمه را شناسایی کنیم.

هشداری که نیروی دفاعی اسرائیل روز ۸ اکتبر صادر کرده بود شامل دستوراتی به ساکنان رفح نیز بود که به آنها می‌گفت «برای امنیت خودتان» بلافاصله به پناهگاه مرکز شهر رفح بروید.

نقشه موجود در ویدیو برای کسانی که در محله‌های رفح زندگی می‌کنند شامل پیکانی است که ساکنان را به سمت «رفح» هدایت می‌کند.

بی‌بی‌سی تمام مطالب هشدارهای رسانه‌های اجتماعی ارتش اسرائیل به عربی را که در این بازه زمانی از آنها اطلاع دارد تحلیل کرده است. بی‌بی‌سی نتوانسته است شواهدی از هیچ نوع دستورات متفاوت بعدی دیگر به دست بیاورند ولی این احتمال را نیز رد نمی‌کند که ممکن است دستورات دیگری هم صادر شده باشند.

خان یونس - ۱۹ اکتبر

هشت روز بعد، باز هم در خان یونس، حمله دیگری رخ داد - در خیابان جمال عبداالناصر. ما این حمله را با بررسی ویدیوهایی از ساختمان‌های فروریخته در یکی از معابر اصلی شهر راستی‌آزمایی کردیم. با تطبیق دادن شکل ساختمان‌های داخل ویدیو با عکس‌های دیگری از همان موقعیت، بر ما محرز شد که این همان نقطه است.

ویدیوهای دیگری از بعد حمله، اجساد مردگان و افراد مجروحی را نشان می‌دهند که از زیر آوار بیرون کشیده می‌شوند و به بیمارستان ناصر در آن حوالی برده می‌شوند.

ارتش اسرائیل روز ۱۶ اکتبر هشداری خطاب به ساکنان شهر غزه صادر کرد که اگر «امنیت شما و امنیت عزیزانتان برای‌تان مهم است» به جنوب خان یونس حرکت کنید.

باز هم این احتمال وجود دارد که دستورات بیشتری که متفاوت بوده باشند صادر شده باشد ولی ما هیچ شاهدی دال بر آن نیافته‌ایم.

اردوگاه‌های مرکز غزه - ۱۷، ۱۸ و ۲۵ اکتبر

در نواحی شمالی در مرکز غزه چهار اردوگاه آوارگان قرار دارد. بی‌بی‌سی حملاتی را به دو تا از آنها راستی‌آزمایی کرده است. ویدیوهای رسانه‌های اجتماعی پس از جمله به اردوگاه البریج در ۱۷ اکتبر آوار، شعله‌های آتش و بدن‌هایی خون‌آلود را نشان می‌دهد که از زیر ویرانی‌ها بیرون کشیده می‌شوند. ما این ویدیو را با ساختمان‌های موجود در این ویدیوی با عکس‌هایی از سازمان‌های خبری از آنجا پس از حمله تطبیق داده‌ایم. همچنین موقعیت یک ویدیو را با استفاده از مسجدی که قابل رؤیت بود مشخص کرده‌ایم.

به النصیرات، اردوگاه دیگری در آن حوالی روز بعد، ۱۸ اکتبر حمله شد. ما ویدیوهای رسانه‌های اجتماعی را از بعد حمله راستی‌آزمایی کرده‌ایم که آمبولانس‌ها، خرابی‌ها و مردمی را نشان می‌دهد که سعی می‌کند شعله‌ها را خاموش کنند و همچنین یک نانوایی ویران‌شده را نشان می‌دهد. ما آن را با تطبیق دادن نام مغازه‌هایی که در ویدیو دیده می‌شوند با آنها که در عکس‌هایی که پیش از وقوع حمله منتشر شده‌اند شناسایی کرده‌ایم.

به رغم هشدار قبلی روز ۸ اکتبر که به ساکنان منطقه شرقی و غربی مغازی می‌گفتند که به اردوگاه‌های مرکز غزه بروند، به نظر نمی‌رسد هیچ اردوگاهی در محلی که در نقشه توییت مشخص شده وجود داشته باشد.

اما ما سه اردوگاه را در آن حوالی پیدا کردیم: النصیرات و البریج که در روزهای ۱۷ و ۱۸ اکتبر به آنها حمله شده بود و اردوگاه دیگری موسوم به دیر البلح.

ما نمی‌توانیم این احتمال را رد کنیم که دستورات متعاقب متفاوتی صادر شده باشد ولی بی‌بی‌سی هیچ شاهدی دال بر آن نیافته است.

پیامدهای حمله دیگری به اردوگاه النصیرات در روز ۲۵ اکتبر در شبکه خبری الجزیره نشان داده شده است.

ویدیویی که آنلاین منتشر شده است وائل دحدوح خبرنگار ارشد غزه را گریان در بیمارستان نشان می‌دهد که بدن دختر هفت‌ساله‌اش را در آغوش دارد و بالای بدن پسر نوجوان‌اش زانو زده است. همسر او نیز کشته شده است.

او در ترجمه انگلیسی مصاحبه‌ای با الجزیره می‌گوید: «هیچ جای امنی در غزه وجود ندارد». او گفت که خانواده‌اش پس از هشدار اسرائیل به ساکنان برای نقل مکان به جنوب برای امنیت‌شان، نقل مکان کرده بودند.

بی‌بی‌سی مکان‌ها و تاریخ‌های مشخص را برای هر یک از حملاتی که در این مقاله آمده‌اند در اختیار ارتش اسرائیل قرار داد.

ما پرسیدیم که آیا ارتش اسرائیل به اینها حمله کرده است و آیا پیش از این حملات هشدارهایی داده شده است یا نه.

در پاسخ، ارتش اسرائیل گفت که «نمی‌تواند هیچ اطلاعات دیگری درباره آن موقعیت‌های مشخص ارایه کند.»

ارتش اسرائیل گفت که «از غیرنظامیان غزه خواسته است که برای امنیت خودشان به جنوب بروند ولی همچنان به اهداف تروریستی در همه نقاط غزه حمله می‌کند.»

ارتش اسرائیل همچنین افزوده است: «بر اساس قوانین بین‌المللی، ارتش اسرائیل برای اجتناب از آسیب زدن به جمعیت غیر نظامی همه راهکارهای احتیاطی را اتخاذ می‌کند. این راهکارها شامل صدور هشدارهایی پیش از حمله در مواردی است که انجام آن امکان داشته باشد.»

از زمانی که ارتش اسرائیل نخستین مورد از توصیه‌های متعددش را به غیرنظامیان برای تخلیه شمال غزه صادر کرده است، صدها هزار نفر از مردم غزه به جنوب این منطقه رفته‌اند. اما جنوب همچنان تحت بمباران اسرائیل است که باعث شده است سازمان ملل و سازمان‌های امدادی دیگر هشدار بدهند که در غزه هیچ جا برای غیر نظامیان امن نیست.

برای فهم بهتر خطراتی که غیر نظامیان را در جنوب غزه تهدید می‌کند، بخش راستی‌آزمایی بی‌بی‌سی چهار مورد مشخص از حملات را در این منطقه شناسایی و تحلیل کرده است. ما همچنین برخی از موارد هشدارها و دستورات تخلیه‌ای را که برای ساکنان غیرنظامی غزه صادر شده بود که از جمله به آنها توصیه می‌کرد به برخی مناطق خاص در جنوب بروند، بررسی کردیم.

بعضی از این هشدارها به همراه نقشه‌هایی با پیکان‌هایی بودند که به مناطقی با تعریف مبهم اشاره می‌کرد تا مردم به سوی آن بروند. سه حمله‌ای که بررسی کردیم داخل این مناطق یا نزدیک به آنها در روزهای پس از صدور هشدار انجام شده‌اند.

ارتش اسرائیل گفت که با ساکنان غزه به شیوه‌های مختلفی ارتباط دارد از جمله از طریق انداختن اعلامیه، پست‌های رسانه‌های اجتماعی به عربی و هشدارهایی که از طریق سازمان‌های مدنی و بین‌المللی صادر می‌شوند. در این مطلب ما توصیه‌های ارتش اسرائیل را که در رسانه‌های اجتماعی صادر شده‌اند بررسی کرده‌ایم.

خان یونس - ۱۰ اکتبر

ارتش اسرائیل روز ۱۰ اکتبر گفت که هواپیماهای جنگنده‌اش شبانه به بیش از ۲۰۰ هدف در رمال در شمال و خان یونس در جنوب حمله کرده‌اند. بی‌بی‌سی در آن روز حمله‌ای به مرکز خان یونس را بررسی کرد تا موقعیت و مقیاس صدمات وارده را ارزیابی کند. تصاویر ویدیویی که پس از حمله منتشر شده‌اند آوارها و ساختمان‌هایی فروریخته را در مرکز شهر نشان می‌دهند. ما این موقعیت‌ها را با استفاده از نشانه‌های بصری از قبیل مناره مسجد جامع خان یونس راستی‌آزمایی کرده‌ایم.

ما همچنین عکس‌هایی را بررسی کرده‌ایم که ساختمان‌های تخریب‌شده را نشان می‌دهند و افرادی را که وسایلی را از میان باقیمانده‌ خودروها و خانه‌ها جمع‌آوری می‌کنند. می‌دانیم که عکس‌ها همان موقعیتی را نشان می‌دهند که در ویدیو دیده می‌شود چون همان علامت داروخانه را می‌توان در هر دو دید. ما همچنین از جست‌وجوی معکوس عکس استفاده کرده‌ایم تا بررسی کنیم که عکس‌ها مربوط به حادثه‌ای در قبل نبوده باشند.

صبح ۸ اکتبر، آویشای آدری سخنگوی ارتش اسرائیل هشداری در شبکه اکس (قبلاً موسوم به توییتر) به زبان عربی منتشر کرده بود و دستوراتی به ساکنان مناطق مختلف غزه داده بود تا خانه‌های‌شان را ترک کنند و برای امنیت‌شان به جاهای دیگری نقل مکان کنند.

هر چند منطقه‌های تخلیه خیلی اوقات به روشنی مشخص شده‌اند، مقصدهایی که به ساکنان گفته شده به سوی آنها بروند خیلی اوقات بسیار مبهم بوده‌اند.

در این مورد، به افرادی که در محله‌های عباسان الکبیره و عباسان الصغیره، چند کیلومتری جنوب شرق مرکز خان یونس، زندگی می‌کردند در توییت ۸ اکتبر گفته شده بود که به «مرکز شهر خان یونس» بروند.

نقشه‌ای که در ویدیوی توییت‌شده برای کسانی که در این دو محله زندگی می‌کردند آمده بود محل سکونت فعلی آنها را مشخص می‌کند و روی آنها علامتی پیکان‌مانند آمده که فقط به سمت خان یونس اشاره می‌کند.

ما نمی‌توانیم این احتمال را رد کنیم که توصیه‌های متفاوتی بعداً به آنها رسیده باشد ولی بی‌بی‌سی هیچ شاهدی دال بر اینها ندیده است.

رفح - ۱۱ اکتبر

بی‌بی‌سی یک حمله دیگر را نیز در روز بعد راستی‌آزمایی کرده است که کمی دورتر در جنوب نزدیک مرز با مصر رخ داده است. این حمله در روز ۱۱ اکتبر به میدان نجمه در مرکز رفح بوده است. بی‌بی‌سی ویدیویی را بررسی کرده است که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده و ویرانی پس از حمله را نشان می‌دهد. با استفاده از تصاویر موجود از میدان پیش از حمله، ما توانستیم شکل ساختمان‌هایی مانند میدان نجمه را شناسایی کنیم.

هشداری که نیروی دفاعی اسرائیل روز ۸ اکتبر صادر کرده بود شامل دستوراتی به ساکنان رفح نیز بود که به آنها می‌گفت «برای امنیت خودتان» بلافاصله به پناهگاه مرکز شهر رفح بروید.

نقشه موجود در ویدیو برای کسانی که در محله‌های رفح زندگی می‌کنند شامل پیکانی است که ساکنان را به سمت «رفح» هدایت می‌کند.

بی‌بی‌سی تمام مطالب هشدارهای رسانه‌های اجتماعی ارتش اسرائیل به عربی را که در این بازه زمانی از آنها اطلاع دارد تحلیل کرده است. بی‌بی‌سی نتوانسته است شواهدی از هیچ نوع دستورات متفاوت بعدی دیگر به دست بیاورند ولی این احتمال را نیز رد نمی‌کند که ممکن است دستورات دیگری هم صادر شده باشند.

خان یونس - ۱۹ اکتبر

هشت روز بعد، باز هم در خان یونس، حمله دیگری رخ داد - در خیابان جمال عبداالناصر. ما این حمله را با بررسی ویدیوهایی از ساختمان‌های فروریخته در یکی از معابر اصلی شهر راستی‌آزمایی کردیم. با تطبیق دادن شکل ساختمان‌های داخل ویدیو با عکس‌های دیگری از همان موقعیت، بر ما محرز شد که این همان نقطه است.

ویدیوهای دیگری از بعد حمله، اجساد مردگان و افراد مجروحی را نشان می‌دهند که از زیر آوار بیرون کشیده می‌شوند و به بیمارستان ناصر در آن حوالی برده می‌شوند.

ارتش اسرائیل روز ۱۶ اکتبر هشداری خطاب به ساکنان شهر غزه صادر کرد که اگر «امنیت شما و امنیت عزیزانتان برای‌تان مهم است» به جنوب خان یونس حرکت کنید.

باز هم این احتمال وجود دارد که دستورات بیشتری که متفاوت بوده باشند صادر شده باشد ولی ما هیچ شاهدی دال بر آن نیافته‌ایم.

اردوگاه‌های مرکز غزه - ۱۷، ۱۸ و ۲۵ اکتبر

در نواحی شمالی در مرکز غزه چهار اردوگاه آوارگان قرار دارد. بی‌بی‌سی حملاتی را به دو تا از آنها راستی‌آزمایی کرده است. ویدیوهای رسانه‌های اجتماعی پس از جمله به اردوگاه البریج در ۱۷ اکتبر آوار، شعله‌های آتش و بدن‌هایی خون‌آلود را نشان می‌دهد که از زیر ویرانی‌ها بیرون کشیده می‌شوند. ما این ویدیو را با ساختمان‌های موجود در این ویدیوی با عکس‌هایی از سازمان‌های خبری از آنجا پس از حمله تطبیق داده‌ایم. همچنین موقعیت یک ویدیو را با استفاده از مسجدی که قابل رؤیت بود مشخص کرده‌ایم.

به النصیرات، اردوگاه دیگری در آن حوالی روز بعد، ۱۸ اکتبر حمله شد. ما ویدیوهای رسانه‌های اجتماعی را از بعد حمله راستی‌آزمایی کرده‌ایم که آمبولانس‌ها، خرابی‌ها و مردمی را نشان می‌دهد که سعی می‌کند شعله‌ها را خاموش کنند و همچنین یک نانوایی ویران‌شده را نشان می‌دهد. ما آن را با تطبیق دادن نام مغازه‌هایی که در ویدیو دیده می‌شوند با آنها که در عکس‌هایی که پیش از وقوع حمله منتشر شده‌اند شناسایی کرده‌ایم.

به رغم هشدار قبلی روز ۸ اکتبر که به ساکنان منطقه شرقی و غربی مغازی می‌گفتند که به اردوگاه‌های مرکز غزه بروند، به نظر نمی‌رسد هیچ اردوگاهی در محلی که در نقشه توییت مشخص شده وجود داشته باشد.

اما ما سه اردوگاه را در آن حوالی پیدا کردیم: النصیرات و البریج که در روزهای ۱۷ و ۱۸ اکتبر به آنها حمله شده بود و اردوگاه دیگری موسوم به دیر البلح.

ما نمی‌توانیم این احتمال را رد کنیم که دستورات متعاقب متفاوتی صادر شده باشد ولی بی‌بی‌سی هیچ شاهدی دال بر آن نیافته است.

پیامدهای حمله دیگری به اردوگاه النصیرات در روز ۲۵ اکتبر در شبکه خبری الجزیره نشان داده شده است.

ویدیویی که آنلاین منتشر شده است وائل دحدوح خبرنگار ارشد غزه را گریان در بیمارستان نشان می‌دهد که بدن دختر هفت‌ساله‌اش را در آغوش دارد و بالای بدن پسر نوجوان‌اش زانو زده است. همسر او نیز کشته شده است.

او در ترجمه انگلیسی مصاحبه‌ای با الجزیره می‌گوید: «هیچ جای امنی در غزه وجود ندارد». او گفت که خانواده‌اش پس از هشدار اسرائیل به ساکنان برای نقل مکان به جنوب برای امنیت‌شان، نقل مکان کرده بودند.

بی‌بی‌سی مکان‌ها و تاریخ‌های مشخص را برای هر یک از حملاتی که در این مقاله آمده‌اند در اختیار ارتش اسرائیل قرار داد.

ما پرسیدیم که آیا ارتش اسرائیل به اینها حمله کرده است و آیا پیش از این حملات هشدارهایی داده شده است یا نه.

در پاسخ، ارتش اسرائیل گفت که «نمی‌تواند هیچ اطلاعات دیگری درباره آن موقعیت‌های مشخص ارایه کند.»

ارتش اسرائیل گفت که «از غیرنظامیان غزه خواسته است که برای امنیت خودشان به جنوب بروند ولی همچنان به اهداف تروریستی در همه نقاط غزه حمله می‌کند.»

ارتش اسرائیل همچنین افزوده است: «بر اساس قوانین بین‌المللی، ارتش اسرائیل برای اجتناب از آسیب زدن به جمعیت غیر نظامی همه راهکارهای احتیاطی را اتخاذ می‌کند. این راهکارها شامل صدور هشدارهایی پیش از حمله در مواردی است که انجام آن امکان داشته باشد.»